سلام بر همه خوبان ، باری محمد رضای عزیز :
بسیار زیبا نوشتی ، و زیباتر انکه در پاسخ به برداشت نادرست دوست خوبمان امیر رضا توضیح دادی و هر جا که نیاز دیدی تلطیف نمودی فضا گفتمان را ، و امیدوارم بر این نگاه حقیر که نگاه از زوایه دیگر به مسئله است و نتیجه آن که شاید ناشی از نگاه در خشت خام ، تجربه های مکتوب تاریخ به قلم تاریخ نویسان تا امروز و از جمله نگاه به کتاب مشروطه ایرانی است زیاد خورده نگیری .
شاید برای کسی چون من ” عبور از مسئله مرگ ” با توجه به تجربه دوران انقلاب ، جنگ و… ، نگاه به خود در آینه کار مشکلی نباشد ، اما میدانم که نمیدانم های زیادی است که هنوز دنبال آن هستم ، اما آنچه در این مورد نیاز به بیان می دانم :
” می‌دانیم که طبیعت، هر از چندگاهی، جارو به دست می‌گیرد و آنهایی را که ضعیف‌تر یا نامناسب‌تر تشخیص می‌دهد، می‌روبد و حذف می‌کند”. اما دوست خوب من تفاوت بین مردن با پراید تولید ایران ، و یا مردن با ویروس کرونا ناشی از مدیریت نامدیران و مسئولان جامعه و ….را با مردن در حوادث طبیعی و بیماری ها و…. بسیار متفاوت است .
آنچه در اینجا این پدیده ” نابخت آزمایی ” را رنگ بویی دیگر میدهد ، مدیریت یا بهتر است بگویم عدم مدیریت و ناتوانی و باورهای غلط و…. مسئولان نظام است .
گرچه آن بعد از داستان که شما بدرستی بیان کرده اید:
“امکان نگاه در اینه را ، که نه برای آراستن خویش در چشم دیگران که برای نزدیک شدن به خودمان را فراهم می آورد ، تا با نگاه همدلانه به چهره خود در اینه نگاه کنیم . ”
اما یادمان باشد که مرگ بسیاری از پزشکان و کادر درمانی را که بعلت نبودن حداقل امکانات بهداشتی مورد نیاز ،در این بعد هرگز نمی توان دید .
امیدوارم آنها که در دوران پس از کرونا ، دگردیسی های جامعه را بیان وتغییرات و نقطه عطف تاریخ و علل فرو پاشی سیستم ( شاید با نگاه نسیم طالب پدیده قوی سیاه )را بررسی میکنند ، همواره به این بعد از مسئله هم نگاهی داشته باشند .

انسان نیازمند درک همزمان اهمیت و بی‌اهمیتی خویش در این جهان است…
فکر می‌کنم چهار سالی هست که اینجا حرفی نزدم، الان هم حرف زیادی برای گفتن ندارم، اما به بهونه مسئله‌ی مرگ و فرصت هم‌صحبتی زیر این نوشته، یه بخشی از نمایشنامه هملت رو می‌نویسم که با هم بخونیم:

“آیا شریف‌تر آنست که ضربات و لطمات روزگار نامساعد را متحمل شویم و یا آن‌که سلاح نبرد به دست گرفته با انبوه مشکلات به جنگ برخیزیم تا ناگواری‌ها را از میان برداریم؟
مردن… خفتن… خفتن، و شاید خواب دیدن.
آه، مانع همین‌جاست.
آن زمان که این کالبد خاکی را بشکافیم، درون آن رویاهای مرگباری را می‌بینیم!
ترس از همین رویاهاست که عمرِ مصیبت‌بار را انقدر طولانی می‌کند.
زیرا اگر انسان یقین داشته باشد که با یک خنجر برهنه می‌تواند خود را آسوده کند، کیست که در برابر لطمه‌ها و خفت‌های زمانه، ظلم ظالم، تَفَرعُن جابر، دردهای عشق شکست خورده، و رنج‌هایی که لایقان صبور از دست نالایقان می‌بینند، تن به تحمل در دهد؟
همانا بیم از ماورای مرگ، آن سرزمین نامکشوفی که از سرحدش هیچ مسافری برنمی‌گردد، شخص را حیران و اراده‌ی او را سست می‌کند، و ما را وامیدارد تا همه‌ی رنج‌هایی را که در حال کنونی داریم، تحمل نمائیم و خود را به میان مشقاتی که از حد و نوع آن بی‌خبر هستیم، پرتاب نکنیم!
آری! تفکر و تعقل همه‌ی ما را ترسو و جَبان می‌کند، و عزم و اراده، هرگاه با افکارِ احتیاط آمیز توأم گردد، رنگ باخته و صلابت خود را از دست می‌دهد.
و به مثابه همین خیالات بلند، عمر مصیبت‌بار انقدر طولانی می‌شود”
از نمایشنامه هملت: بودن یا نبودن؟ مسئله این است!

سلام
این روزها به شکل عجیبی غمگینم. بدون اغراق شاید فقط یک بار بوده که مثل این روزها – یعنی به صورت چند روزه و پیوسته – غمگین بوده م.
تقریباً با دیدن هر ویدیوکلیپی از استاد شجریان، به پهنای صورت اشک میریزم. طبیعتاً برای استاد شجریان ناراحتم اما دلیل اشک ها این نیست چون ایشون سالهاست که حالشون خوب نبیست. شجریان بهونه ایه برای بروز غمم. و البته بهونه ای که به شکل عجیبی توانمنده برای رسیدن به کودک غمگین درونم.
تقریباً روزی چند بار به اینجا سر میزدم که مطلب جدیدی نوشته باشی. میدونستم مدتهاست کمتر مینویسی و حضور گاه به گاهت بیشتر توی کامنتها مشهوده. اما بین کامنتها هم خبری نبود.
غلی رغم اینکه خیلی وقته – حداقل توی روزنوشته ها – کمتر مینویسی یا کمتر کامنت میذاری، اما حسی که ازش حرف زدم باعث میشد که مدام به شکل اغراق شده ای حس کنم که تو هم حوصله نداری و نیستی.
نمیدونم از مرگ میترسم یا نه. به نظرم تا زمانی که روی مرز مرگ و زندگی قرار نگیرم نمیتونم ادعا کنم ازش نمیترسم. اما حس الانم (حس کردن در مقابل فکر کردن) اینه که ازش نمیترسم.
برای غمگین بودنم احتمالاً محرک های زیادی هست. اما “دلایلش” احتمالاً خیلی ریشه ای تره و باید وقت بذارم و ناخودآگاهم و ریشه های گذشته ش رو زیر و رو کنم. اما محرکها رو راحت تر میتونم ببینم:
اینکه از چندماه قبل با تعاریف جدیدی از زندگی و اتفاقات و اصولش (اگر اصولی داشته باشه) مواجه شده م که – با کمی خطا – تقریباً با تمام تعریفها و تصوراتی که برای ما ساخته اند فرق میکنه. با عبارت “معنا” ی زندگی مشکل پیدا کرده م و حداقل اون “معنا” یی که بقیه برای زندگی ساخته اند برام غیرقابل قبول و غیرقابل باوره. فعلا باورم اینه معنای قابل درکی وجود نداره و دلخوشی های کوچک یا بزرگ زندگی دلیلی برای معناسازی نیست. البته پذیرش این قضیه به تنهایی ناراحت کننده نیست، قسمت ناراحت کننده ش برای من، ساختن سالهای گذشته بر اساس تعاریفیه که انتخاب من یا حتی مناسب من نبوده و “معنا” ی زنگی یه مثال بود که بیس ِ این قضیه ست.
من جای دیگه ای از دنیا زندگی نکرده م. اما به نظر میرسه جغرافیای که توش زندگی میکنیم هم توی حس غم من بی تاثیر نیست. علی رغم اینکه ادعا میکنم (یا وانمود میکنم) که تاثیر این چیزها، نسبت به متوسط جامتعه ی اطرافیانم، روی من کمتره.
این روزها، بدون اغراق تقریباً هر روز، با مرزهای جدیدی از حماقت و نفهمی مواجه میشیم. مثلاً پیشفرض ذهنی من تا سالها همیشه این بود که کسی که مقام مهمی توی یه سیستمی داره، نه از متوسط ، بلکه از حداقلهای ِ فهم و شعور حتما برخورداره اما وقتی می بینم اینطوری نیست به خودم رجوع میکنم و به اینکه چرا اون پیشفرضها اینقدر توی من پررنگه. دوست دارم این سورپرایز شدنها از نفهمی یه جایی بالاخره تموم شه.
نمایشها و بازی های سیاستمدارها در سطح جهانی و بی اهمیت بودن مردم – تا حدی که من شعورم میرسه و به شکل درست یا غلط انتظار دارم – هم محرک دیگه ایه.
اگر بیشتر بنویسم محرکهای بیشتری هم پیدا میشه. شاید حتی محرکهای شخصی تر اما نوشتنش از حوصله ی من خارجه.
میدونم خیلی پراکنده نوشتم. مسائل بیسیک و جدیتری مثل “معنای زندگی” رو با موضوعات اجتتماعی و سیاسی ایران قاطی کردم در حالی که توی ذهنم اینقدر قاطی نیستن، گرچه حتما ارتباطی بینشون هست. اما اگر بخوام چیزی که توی سرمه درست تر و منسجمتر بنیویسم، چند صفحه فضا میخواد. همین الانش هم فضای زیادی از اینجا رو اشغال کردم.
بیشتر خواستم به بهونه ی این کامنت یه کم ذهنم رو خالی کنم و به قول خودت غر بزنم.
در مورد کامنت گذاشتن هم به دلایلی دودل بودم

ممنون و سلام.
بله فرصتی عالی برای نگاه متفاوت و واقعی تر به زندگی پدید اومده.
به سهم خودم برای همه دوستان عزیز که چه حضورا و چه به نام میشناسم آرزوی سلامت و نیک روزی دارم و از همه بخاطر حضورشون در برپایی این خونه تشکر میکنم.
از شما، محمدرضا شعبانعلی، برای همه آنچه که برای ما بوده ای بی اندازه ممنونم. برایت سلامت کامل، پایندگی و سازندگی بیشتر آرزومندم. از زحماتی که به هر طریق از جانب من بر شما و مجموعه محترم تحمیل شده عذرخواهی میکنم.
به خاطر نوع کارم و شرایط فعلی شاید بشه گفت آدم مفیدی برای جامعه محسوب میشم و این روزها سختتر از قبل مشغول کارم. از این بابت هم خوشحالم.
آرزوی روزهای بهتر، سلامت جسم و نگاه سالمتر به زندگی برای همه مون دارم.

راستش را بگویم بعد از بچه دار شدن ترس از مرگ معنایش برای من فرق کرده است. مخصوصا وقتی نوزاد و بی پناه هستند. باور به اینکه بعد از مرگ من در امان خدا هستند نیرو می دهد ولی بخش خودخواه وجودم می خواهد رشد و بالندگی آن ها را ببینید.. تصور اینکه بیست سال بعد آن ها چه جور انسان هایی هستند دلم را قنج می دهد… این روزها بیشتر حواسم هست به لذت لحظه ای ومراقبت از خودمان… تا آنجایی که دایره کنترل من هست… امیدوارم به سلامت عبور کنیم…