پیشنوشت: این مطلب زیرمجموعهٔ گفتگو با دوستان محسوب میشود. حرفهایی که در پاسخ به صحبتها، نظرات، سوالها و تحلیلهای دوستانم مینویسم. میلاد زیر مطلبی که دربارهٔ ایلان ماسک و کاهش کارآمدی دولت نوشته بودم، کامنتی نوشته بود که میشد همانجا جواب داد. اما دیدم فرصت خوبی است که آن کامنت را به بهانه کنم دربارهٔ چند نکته حرف بزنیم. هم میلاد مخاطب خوبی است و هم صورتبندی مسئله را جوری انجام داده که به اندازهٔ کافی جا برای حرف زدن من باز کرده است (میلاد. ممنونم). این بحث در نهایت قرار است به حرفهایی دربارهٔ نسیم طالب برسد. به همین علت، عنوان «نسیم طالب؛ شام خوب، صبحانهٔ بد» را برایش انتخاب کردهام. اما آنچه در ادامه میگویم به نسیم طالب محدود نیست. ترتیب موضوعاتی که مینویسم به این صورت خواهد بود: اختلافنظر میان اقتصاددانها ظرفیت اقتصاددانها […]
درباره مسئولیت جدید ایلان ماسک | کاهش ناکارآمدیهای دولت
در رسانههای ما رسم شده که هر کاری ایلان ماسک انجام میدهد، به سرعت به تیتر خبری تبدیل شود. حتی اگر این کار در حد یک شوخی توییتری باشد. به همین خاطر، وقتی مشخص شد ایلان ماسک و ویوک راماسوامی مسئولیت دفتر افزایش کارآمدی دولت را بر عهده خواهند داشت، فکر میکردم دربارهٔ این موضوع حرفها، خبرها و تحلیلهای بسیاری منتشر شود. اما ظاهراً رسانههای ما صرفاً به نقل اصل خبر اکتفا کردند. علاقهمندان تکنولوژی در شبکههای اجتماعی هم بیشتر به پیروزی مدیران حوزهٔ فناوری بر سلبریتیهایی مانند اپرا وینفری، تیلور سوئيفت و لیدی گاگا پرداختند و خبر را از این زاویه بررسی کردند. به همین خاطر، تصمیم گرفتم گزارشی کوتاه از این تصمیم ترامپ بنویسم و چند جمله هم دربارهٔ رابطهٔ این کار با چالشهای سیستم بروکراتیک کشور خودمان توضیح دهم. حرفهایی که مینویسم، […]
پیامها و پیامکها | هجدهمین نمونه
مثل همیشه، مقدمهٔ همیشگی پیامها و پیامکها را میآورم و در ادامه، مجموعهٔ جدیدی از پیامها را نقل میکنم. *** آنچه در اینجا میآید، چند نمونه از پیامهایی است که برای دوستانم فرستادهام و در آرشیو مکالمههای روزها و هفتههای اخیرم یافتهام. طبیعی است نمیخواهم و نمیتوانم نام گیرنده و طرف گفتگو را بگویم. همچنین ترجیح میدهم دربارهی صدر و ذیل گفتگوها هم چیزی ننویسم. اگر چه محتوای آنها غالباً میتواند بستر بحث را مشخص کند. جز در مواردی که اشتباه دیکتهای بوده یا باید نام فردی حذف میشده، تغییری در متن پیامها ندادهام. بنابراین در انتخاب پیامها چندان نکتهسنجی نشده و در انتخاب کلمات هم، راحتتر از چارچوب متعارف روزنوشته و نیز نوشتههایم در شبکههای اجتماعی بودهام. پس شما هم آنها را صرفاً در حد پیامهایی که برای زنده نگه داشتن گفتگو میان دوستان […]
فرقی میکند، فرقی نمیکند، فرقی میکند، فرقی نمیکند، فرقی …
سالیان سال است که ما گرفتار بازی «تفاوتها» هستیم. با دو عبارت کوتاه که سرآغاز بسیاری از حرفهایمان شده است: «فرقی نمیکند که …» و «بالاخره فرق میکند که…» این بازی را ابتدا مسئولان ما یاد گرفتند؛ چه در زمین بزرگ جهان و چه در داخل خاک ایران. آن زمان ما هنوز این دوگانه را بلد نبودیم. از نظرمان همهچیز با همهچیز فرق میکرد. اما به تدریج، وقتی ساختار سیاسی دوگانه «فرق میکند» و «فرق نمیکند» را به بازی بگیرد، جامعه نیز اسیر این دوگانه خواهد شد. و به تدریج از صبح تا شام، سرگرم بازی و جملهسازی با گزارههای «فرق میکند» و «فرق نمیکند» خواهد ماند. دلم میخواست مطلب کوتاهی دربارهٔ دورهٔ دوم ترامپ بنویسم. این چند جمله را نوشتم. فرصت، حوصله و امکان کامل کردنش نیست. اما همین هم که هست، به گمانم […]
زوال امپراطوری روم | طرح جلد زیبای کتاب ادوارد گیبون
حدود یک سال قبل – یا دقیقتر بگوییم ۲ اکتبر ۲۰۲۳ – بود که کمی دربارهٔ مفهوم زوال نوشتم و آن را با اصطلاحاتی مثل سقوط و فروپاشی مقایسه کردم. آن نوشته هم – حداقل تا این لحظه – سرنوشت بسیاری دیگر از نوشتههای من را پیدا کرده: بخشی از حرفها را نوشتهام، بخشی را در کامنتها ادامه دادهام و بقیه هم فعلاً معطل مانده است. چند شب پیش، تصادفا عکس عطف کتاب «انحطاط و سقوط امپراطوری روم» را دیدم؛ اثر معروف ادوارد گیبون. انحطاط که در ترجمهٔ عنوان به فارسی به کار میبریم، معادل لغت decay انتخاب شده و با توضیحاتی که پیش از این دربارهٔ مفهوم زوال دادم، میشد عنوان فارسی کتاب «زوال و سقوط امپراطوری روم» هم باشد. اصل کتاب را نداشتم و حتی ندیده بودم. تا همین چند شب پیش، هر […]
تکیهگاههای ما | کسانی که بودنشان ذهنمان را مطمئن و آرام میکند
پیشنوشت یک: مطلبی است که مدتهاست گوشهٔ ذهنم مانده و دوست داشتهام دربارهاش بنویسم. اما تا امروز فرصتی پیش نیامده است. این بود که تصمیم گرفتم کمالطلبی را کنار بگذارم و فعلاً – ولو در حد چند عنوان – نوشتنش را شروع کنم. شاید همین مکتوب شدن، انگیزهای شود تا آن را ادامه دهم و تکمیل کنم. پیشنوشت دو (موقت): یکی از نوشتههای مهمی که تکمیل کردن باقی مانده (مهم از نظر خودم)، توهم هوش مصنوعی است. بهویژه این که نگاهم به این بحث با روش و رویکرد تکنیکال فاصله دارد و برایم مهم است که آن را دقیقتر شرح دهم. اما وقتی تیتر چند نوشتهٔ آخر روزنوشته را دیدم، فکر کردم بهتر است چیزی این وسطها اضافه کنم تا همهٔ نوشتههای آخر روزنوشته خشک و جدی نباشند. *** روحیهٔ اَبَرانتقادی این روزهای ما یکی […]
بررسی موضع رسانهها در مورد وضعیت خاورمیانه
دیروز در گفتگو با یک دوست، صحبت از موضع رسانههای جهان دربارهٔ وضعیت خاورمیانه شد. لابهلای توضیح، روی کاغذ نموداری برای او رسم کردم و بعداً با خودم گفتم شاید بد نباشد تصویرش را اینجا هم بگذارم. لطفاً حتماً به توضیحاتی که در زیر نمودار میآورم دقت کنید. و پیشاپیش از اینکه زیر این نوشته در مورد اسرائيل و فلسطین صحبت نمیکنید ممنونم. اما اگر دربارهٔ خوشهبندی رسانهها – به طور کلی و مستقل از مسئله خاورمیانه – ابهام یا بحثی هست یا نظری دارید، قطعاً خوشحال میشوم بدانم. چرا به نمودار احتیاج داریم؟ متأسفانه به خاطر محدودیتهای رسانهای موجود در کشور، اغلب رسانههای ایرانی برای پرداختن به اخبار روز، بیشتر به ترجمهٔ خبر رسانههای خارجی پناه میبرند. نقل خبر رسانههای خارجی اصلاً بد نیست. اما وقتی به وجه غالب محتوای رسانهها تبدیل شود، عملاً […]
آخرین تعظیم | از ریچارد داوکینز (شعر طبیعت) تا شان کرول (طبیعتگرایی شاعرانه)
این نوشته، حاوی اطلاعات چندانی نیست. صرفاً وعدهای است جدید که به فهرست طولانی وعدههای جا مانده از قبل اضافه میشود. تعظیم آخر در روزهای آتی ریچارد داوکینز آخرین تور زندگیاش را برگزار خواهد کرد. او که عادت داشت هر بار با انتشار کتابهایش، به شهرهای بزرگ اروپا و آمریکا برود و سلسله سخنرانیهایی را در قالب رونمایی آن کتابها اجرا کند، این بار هم قرار است برای نوزدهمین و احتمالاً آخرین کتاب زندگیاش، یعنی The Genetic Book of the Dead همین کار را تکرار کند. بر خلاف بسیاری از کتابهای کلاسیک داوکینز که انتشارات دانشگاه آکسفورد آنها را منتشر میکرد، این بار این کتاب با همکاری انتشارات دانشگاه Yale منتشر خواهد شد (احتمالاً هفتهٔ بعد نخستین نسخهها عرضه میشوند). در بعضی از منزلگاههای این تور آخر، برخی از صاحبنظران و بزرگان معاصر میزبان آخرین […]
داستان استارباکس | از تغییر مدیرعامل استارباکس چه میآموزیم؟
سهامداران و کارکنان استارباکس در روزهای اخیر شاهد تغییر مدیرعامل این شرکت بودند. لکسمن ناراسیمهان (Lexman Narasimhan) مدیرعامل استارباکس که سابقهٔ دو دهه همکاری با شرکت مشاوره مدیریت مکنزی و نیز تجربه مدیریت ارشد شرکتهای بزرگی مانند پپسی و رکیت (مالک برندهای دورکس و دتول) را در کارنامه خود داشت، تنها حدود یک سال توانست در جایگاه مدیرعامل استارباکس دوام بیاورد. صندلیای که پیش از آن هوارد شولتز (Howard Sschultz) بیستوسه سال بر آن تکیه زده بود (یک دورهٔ ۱۴ ساله و یک دورهٔ ۹ ساله). از آنجا که در یک سال اخیر شاهد تلاش و تقلای گروه کویتی الشایع برای حفظ استارباکس بودم، داستان تغییر مدیرعامل برایم جذابیت مضاعف داشت. الشایع علاوه بر فرنچایز استارباکس در خاورمیانه و شمال آفریقا، بازار فرنچایزر برندهای دیگری مانند H&M و Bath&Body و Debenhams و Estee Lauder و […]
دکتر فرهاد نیلی | مسئله های بلندمدت در اقتصاد ایران
یکی از دوستانم بریدهای صحبتهای دکتر فرهاد نیلی در یک مناظرهٔ تلویزیونی (برنامهٔ شیوه) را برایم فرستاد و فکر کردم شاید دیدن این بخش (حدود ۲۰ دقیقه) برای شما هم مفید باشد. چند توضیح کوتاه و نهچندان مفید هم دارم که پایین کلیپ مینویسم. توضیحات: ۱) چون نسخهای که دیدم با کیفیت نبود، نسخهٔ بهتر را از یوتیوب نمایش برداشتم. ۲) کل گفتگو را ندیدم. این تصمیمم هم علت مشخص و شفافی هم دارد. صدا و سیما عادت دارد در این نوع گفتگوها دو نفر میآورد و به اعتبار یک نفر به طرف مقابل هم اعتبار حضور میدهد. این شیوه، بیش از آنکه بر مبنای منطق «گفتگو» باشد، بسترسازی برای حرف زدن کسانی است که به خودی خود ممکن است حرفی در خور بیان و ایدهای در خور اندیشیدن نداشته باشند. نمیگویم این حرف […]
آخرین دیدگاه