تو کل درسهایی که تو کارشناسی و ارشد خوندم، ترمودینامیک رو از همه بیشتر دوست داشتم و از مباحث ترمودینامیک عاشق آنتروپی بودم.یادمه وقتی داتشجوی ارشد بودم و سر کلاس ترمو پیشرفته نشسته بودم و استاد بی میل به تدریس داشت ترمودینامیک آماری رو درس می داد و اون رابطه بزرگ انتراگلالی رو، رو تخته نوشت، پیش خودم گفتم حیف اون رابطه های قشنگ آنتروپی نبود که انقدر نامفهوم و زشتش کردن؟
ولی الان که دارم پیچدگی رو می خونم تازه دارم به زیبایی اون رابطه های انتگرالی طولانی که اون موقع درکش نکردم، پی می برم. ممنون از اینکه پیچدگی رونوشتی.

سلام
محمدرضا جان ممنون از این که به اشتراک گذاری این دسترنج ارزشمندت.
اولین بار که چنین مفاهیمی نظر من رو جلب کرد زمانی بود که معلم ریاضی ما سخنی از بزرگی را نقل کرد : علم مانند یک نقطست که جاهلان آن را پراکنده (نشر) می دهند. در واقع جاهلان اینجا استعاره از دانشمندان است ، بعدها وقتی راجع به وحدت و کثرت هم خوندم همیشه دنبال منبعی بودم که به زبانی زمینی تر این مفاهیم را برایم معنا کند و البته در دوران دانشگاه وقتی با اصول ترمودینامیک آشنا شدم خیالم راحت شد که قوانین فیزیک و جامعه و … از یک جنس هستند.
و با آشنایی با این کتاب از کوره راهها به مسیر اصلی رسیدم.
امیدوارم با توسعه این جهانبینی و ایجاد ابزار متناسب آن مسئولیت پذیری و حس نوع دوستی حداقل از مرز همشهری و هم خانواده به مرز ما زمینی ها گسترده شود و مفاهیم موفقیت و توسعه با نگاه به کرانه های رود جامعه دیدی جامع نگر تر پیدا کند.
ممنون از اینکه مرزهای علم رو که با تلاش فراوان به دست میاری به زبانی ساده ولی کامل عرضه میکنی.

سلام
عرض ادب و احترام
ممنون و متشکر که نتیجه شب ها و روزها مطالعه و تلاش شبانه روزی خودتون را بدون هیچ چشم داشتی در سایت قرار می دهید.
طبیعتا ما هم هنگام مطالعه دقت به خرج می دهیم که یک کلمه از دست نرود چون از وسواس شما در نوشتن باخبریم.

سلام سلام
بابت معرفی کتاب «چرا اطلاعات رشد می کند؟» خیلی ممنون.شانسی که داشتم این بود که به فارسی ترجمه شده.(آخه من بخاطر ضعف زبان هنوز با کتاب «اتصال» درگیرم)ایده ای که تحت عنوان «تراز تصوراتی» تو این کتاب مطرح شده خیلی جالبه.
محمدرضا اگه یکی مثل من( که کمی مدیریت خونده و تو بازار بوده) بخواد برای پیچیدگی جدی تر وقت بذاره چه توصیه ای داری؟این حوزه خیلی برام جذابه اما نمیدونم باید برای پرداختن بهش از کجا شروع کنم و به کدوم سمت برم.با اینکه یه چیزایی خوندم و تو اینجا برام توضیحاتی دادی هنوز مسیر مشخصی رو نتونستم پیدا کنم.
اصلا ما تخصص یا متخصص پیچیدگی داریم که خروجی مشخصی داشته باشه؟یا اینکه فعلا در حدی هست که مکمل حوزه های دیگه باشه؟
راستی چرا کامنت معرفی کتاب رو بسته بودی؟بنظرم جنسش با سایر پستهایی که معمولا کامنتشون رو می بندی تفاوت داشت.در واقع بی خطر بود:)

یه مطلبی رو اخیرا در مورد سیستم و پیچیدگی یاد گرفتم و البته دوست داشتم تو درس تفکر سیستمی بنویسمش. ولی یادم اومد که ممکنه کسی باشه و نتونه هزینه عضویت ویژه رو پرداخت کنه و شاید نوشته منو نبینه و از یادگیری محروم بشه. بنابراین زیر همین پست در موردش می نویسم.

اول اصل موضوع:

یکی از دوستان مقاله و نوشته ای داره با نام اگر مردم ایران بلاک چین هم بودند
با خواندن این مطلب خوراک فکری خوبی برای بحث تعادل و نظم در درون سیستم به ذهنم رسید.

با مهر
یاور

نوجوان که بودم همه می گفتن فرید وقتی دلش می گیره معلومه میشه کجا پیداش کرد…
حرم
ولی حالا یه جای دیگه هم اضافه شده که ارزش و بزرگی محتوای اون به لحاظ تربیتی و اخلاقی از محیط حرم کم نداره و مثل خونه من می مونه
دلم که می گیره می رم اونجا و همیشه آروم میشم
اونم همین وبلاگ محمدرضاست
تو سمینار پیشتاز بود، تقلیدی مسخره کردن و شورش رو درآوردن گذاشت کنار
فایل صوتی ضبط می کرد به شکلی بی نظیر، تقلید کورکورانه کردن خز شد
هر حرکتی که به شکلی دلچسب و باحال و روح نواز محمدرضا انجام داد به شکلی بسیار ضعیف و نچسب و cheap تقلید شد
اما
اگه تونست کسی مث محمدرضا بنویسه و وبلاگی با این کیفیت و عمق داشته باشه! اگه تونست سایتی مثل متمم راه اندازی کنه که در ظاهر آموزشی، بازاریابی بنظر میاد ولی درونش عشق و محبت و عاطفه باشه
منتظریم

سلام
از زماني كه براي بار دوم شروع به خواندن اين كتاب كردم مدام به روش يادگيري و فكر كردن خودم فكر مي كنم. به اين فكر مي كنم كه چه چيزي باعث شده بزرگاني كه اسامي آنها در اين كتاب آمده است به اين مسايل رسيده اند آنها چطور فكر مي كردند. به احتمال زياد آنها از نظر ذهني توانايي بيشتري داشتند ولي تنها دليلش توانايي ذهني آنان نمي تواند باشد. در اين مدت كه به اينكه چرا بسياري از ما نمي توانيم خوب و عميق فكر بكنيم ، فكر مي كردم به اين نتيجه رسيدم كه اصلا بسياري از ما فكر نمي كنيم و فقط مطالب را مي خوانيم و قدري در ذهن خود با آنها بازي مي كنيم و رها مي كنيم. در واقع تفكر ساختار يافته را بلد نيستيم. در جايي از متمم از جرد برناد شاو نقل شده بود كه من با هفته يكبار يا دوبار فكر كردن به شهرت جهاني رسيده ام وقتي او هفته اي يكبار يا دوبار فكر مي كرد ، شايد ما سالي يكبار هم فكر نمي كنيم. فكر كردن يكي از سخت ترين كارهاست و به حوصله ،دقت و توانايي بالايي نياز دارد. امروز وقتي كه در صفحه ١٧٤ كتاب پيچيدگي پاورقي مربوط به ولفرام در رابطه ماشين كوكي يك بعدي را مي خواندم جوابم را تا حدودي گرفتم و محمدرضا چقدر خوب به اين نكته اشاره كرده بود كه بسياري از ما صبر و حوصله و دقت كافي براي فكر كردن و بررسي و فهميدن يك موضوع نداريم. در حالي كه كسي مثل ولفرام سالها عمر خود را صرف بررسي مساله اي به ظاهر ساده مي كند.

یاورجان اتفاقا همین چندماه پیش نسیم‌طالب با راس رابرتز توی پادکست Econtalks درباره همین کتاب صحبت کردند که پادکست پرمغزی هم هست که توی این آدرس قابل دسترسیه.
به نظرم میرسه هر کس می‌تونه فایده‌های خودش رو از طالب داشته باشه برای خود من اتفاقی که خیلی برجسته افتاده اینه که بسیاری از صحبت‌های طالب به صورت ابزارهای کاربردی و شاید حتی تک جمله‌ای توی ذهنم ثبت شده، که البته این ابزار تک‌جمله‌ای تنها یه لیبل از تمام اون چیزهاییه که به واسطه طالب یا هر کس دیگه‌ای درباره اون تک جمله یاد گرفتم و هم‌چنین تجربیات روزمره‌، غنای اون لیبل و کوه معنایی که پشت اون هست رو برام افزون‌تر کرده.
هر چقدر بیشتر زمان بگذارم، بیشتر بخونم، بیشتر فکر کنم و بیشتر تجربه کنم، اون وقته که این کوه پرمعناتر می‌شه. چون خیلی افراد رو دیدم که میگن خلاصه صحبت این آدم چیه و بعد که تو براشون مثلاً از این میگی که «باید پای افراد تصمیم‌ساز توی اثرات تصمیماتشون گیر باشه» و Skin in the game داشته باشند، بر می‌گردند بهت می‌گن : همین؟ این که معلومه، دیگه این که کتاب نوشتن نداره.
اما توی همین یه جمله به نظر ساده است که با گذشت زمان لایه‌های جدیدتری برای من از مفهومش گشوده میشه و باورم نمی‌شه یه زمانی فکر می‌کردم اون رو کاملاً می‌فهمم در حالی که الان می‌دونم این فهمیدن می‌تونه نقطه توقفی نداشته باشه.
توی یکی از همین پادکست‌های Econtalks راس رابرتز، مجری این پادکست‌ها، که خودش از اقتصاددان‌های برجسته است (و من اینجا ازش نقل به مضمون می‌کنم.) می‌گه من خیلی از مفاهیمی که الان ازش صحبت می‌کنیم مثل Public Choice، Market و … رو بیست سال قبل هم بلد بودم اما نه انقدر عمیق و نه مثل الان که اینجوری به جونم نشسته و درکشون می‌کنم.
مثلاً این عبارت که «دخالت دولت باید حداقلی باشه» رو من هم مثلاً از امروز می‌تونم این طرف و اون طرف مثل طوطی تکرار کنم و ازش صحبت کنم و اتفاقا راس رابرتز هم توی پادکست هاش بگه، اما عمق معنایی که از یک جمله ثابت می‌تونه توی ذهن من و اون وجود داشته باشه، می‌تونه از زمین تا آسمون تفاوت داشته باشه.
این‌ها رو گفتم چون طالب توی کتابی مثل پادشکننده هم مفهوم Skin in the game رو تا حدی باز می‌کنه و اگه با نگاه مرسوم بخواد آدم نگاه کنه، می‌گه خب این رو که قبلاً صحبتش رو کرده بود پس دیگه لازم نیست این کتاب رو بخونم در حالی که این ابزارهای کاربردی ساده، به واسطه زمانی که براشون گذاشته میشه و کوه معنایی که ازشون ساخته میشه است که انقدر پرقدرتند.
البته به عنوان صحبت آخرم، همون‌جور که طالب توی این پادکست می‌گه، بحث Skin in the game یه قسمت از کتابه و در کتاب به دلمشغولی‌های دیگه طالب هم پرداخته میشه. یکی از اون‌ها که اتفاقاً اولین بار توی وبلاگ طالب خوندم بحث Minority rule ئه. این قانون هم خیلی ذهنم رو مشغول کرده و با این که ظاهر ساده‌ای داره اما عجیب کمک می‌کنه که نسبت به یه سری پدیده‌ها دید پیدا کنیم.
من هم مثل تو خوشحالم که این کتاب چاپ شده و منتظر خوندنش هستم.

در صفحه ۱۱۰ کتاب ، این نکته به نظرم رسید که شاید اگر سیاره‌ها و ستاره‌ها را موجودات زنده فرض کنیم ، آنوقت این جمله از نگاه آنها درست باشد :
انسانها یک بیماری‌اند که کره زمین را دچار کرده‌اند ، خوشبختانه هیچ کدام از سیاره‌های دور و بر زمین فعلا به این بیماری واگیردار دچار نشده‌اند 🙂

سلام
من امروز بالاخره با حواس جمع و در سکوت محض شروع کردم به خواندن این کتاب با دقت و توجه کامل
ولی به نظرم از این کتاب هایی باشه که حداقل باید سه بار مرور کنم تا بفهمم کامل
در هر صورت تبریک می گم به این کلام و نوشتاری که بعد از مدت ها دوباره من رو به فکر فرو برد
من کلا از آثاری که ناگهان آدم رو به فکر فرو ببره لذت می برم
ضمنا در این دو سه سالی که با شما در ارتباطم، متوجه شدم ذره ذره و روز بروز به سمت مخاطب خاص دارین حرکت می کنین
خیلی تحسین برانگیزه
امیدوارم محدود تر و محدود تر بشه مخاطب تون
چون مطلب عام ریخته این روزا متاسفانه

محمدرضای عزیز ممنون که این کتاب رو شروع کردی. خدا می‌دونه چقدر لحظه شماری می‌کردم برای این کتابت و چقدر کلمه به کلمه‌ش برام لذت بخش‌تر بود. داشتم فکر می‌کردم به چند سال پیش خودم که تمام دغدغه من این بود که فلان فیلم خیلی جالب از کارگردان دوست داشتنیم چه سالی اکران می‌شه و تا اون روز کلی هیجان داشتم و فیلم رو هم چندین بار می‌دیدم اما الان اون هیجان در مورد نوشته‌های تو و به خصوص این کتاب منتقل شده.
اتفاقن بیشتر از سیستم‌های پیچیده چیز دیگهذای این مدت توی ذهنم می‌چرخید و اون این بود که چطور یک نفر می‌تونه مطالب علمی و کتاب‌های حجیم رو (که خواه با نا خواه توی سیستم آموزشی عادت کردیم ازشون دوری کنیم و فکر کنیم خسته کننده هستن) انقدر برای من هیجان انگیز کنه که بیفتم به جون زندگی خودم و تا جایی که می‌تونم وقت خالی برای کتاب خوندن و یادگیری کنار بذارم؟
جواب سوال بالا هر چیزی که باشه، در هر صورت من خودم رو از خوشبخت‌ترین آدم‌های روی زمین می‌دونم که شانس شاگردی کردن پیش شما رو دارم و جزو گروه ارزشمندی به اسم متمم هستم.
ممنونم از این همه سخاوت و انرژی که برای ما می‌ذارین.

خیلی ممنونم که نتیجه مطالعات مستمر خودت رو سخاوتمندانه در اختیار ما گذاشتی.
از اون روزی که عکس اون خونه موریانه ها رو گذاشتی و مطالب بعدی مرتبط با سیستم های پیچیده رو، حسی که در مورد خودم پیدا کردم، حسی همراه با تحقیر بوده. اون “کلمات کلیدی” که من رو به Benoit Mandelbrot رسوند و با خوندن حتی قسمتی از نظراتش مغزم داغ کرد و حس کردم چقدر “نفهم” بوده ام و حالا اینکه “فهمیدم” که “نمی فهمیده ام” یه درد دیگه به دردام اضافه کرده. راستش همین چند صفحه کافی بود که تماما احساس ” نفهمی” قبلی تشدید بشه. دیشب تا کلی بیدار بودم هی می چرخیدم توی اینترنت تا بلکه یه چیزی در رابطه با پیچیدگی بخونم، بلکه یکم این حس بد نادانی کم بشه. چشمام میسوخت از نور مانیتور، بلند شدم یه چرخی بزنم و دوباره برگردم، که توی کتابخونه م چشمم به کتابی افتاد که مال من نبود و اصلا نمی دونم چطوری سر از کتابخونه من در آورده بود، اما عنوانش رو تقریبا به معنای واقعی کلمه بلعیدم:
نظریه نظم در بی نظمی و مدیریت، تالیف دکتر سید مهدی الوانی و دکتر حسن دانایی فرد.
همونجا نشستم و شروع کردم به خوندن. دوست داشتم ربط chaos theory و complexity theory و خیلی چیزای دیگه مطرح شده تو کتاب رو بفهمم، اما هر چی خوندم ، علامت سوال بیشتری توی ذهنم ایجاد شد. راستش یکم حس سردرگمی میکنم. دوست دارم بیشتر بخونم و بدونم، اگرچه که فعلا اصلا نمی دونم به چه درد من میخوره، اما احتیاج به یه نقطه شروع دارم که نمی دونم دقیقا کجاست. فقط فکر میکنم “باید” بخونم.
محمدرضا جان، میشه لطفا یه نقطه شروع مطالعاتی پیشنهاد بدی و ترجیحا هم اول کار زیاد منو درگیر بخش ریاضی موضوع نکنه؟( اصلا بدون درک بخش ریاضی میشه به درک خوبی ازش رسید یا نه؟)

“… هرگز نمیدانیم جمله ای که می نویسیم به پایان خواهد رسید یا نه”
این روزها به دلیل تغییر شغل و بیکاری، ذهنم فرصت فکر کردن بدور از مشغله های روزمره را پیدا کرده است.
واقعا وقتی آدم متوجه عمق معنی این جمله میشه، ترس و اضطرابی کل وجود آدم رو میگیره که این همه برنامه و کار دارم… و هر لحظه ممکن لحظه آخر باشه…