کتابی در دو جلد

هدی جان. سلام.
خوشحال شدم اسمت و پیامت رو این‌جا دیدم. فکر نمی‌کنم در بین بیست‌و‌هفت یا بیست‌و‌هشت مطلب آخری که در وبلاگت نوشتی، مطلبی بوده باشه که نخونده باشم. چون سبک کتابخونی و گزارش‌نویسیت رو – شاید چون من هم شبیه همین کار رو کرده‌ام و هنوز هم می‌کنم – دوست دارم. خصوصاً این که نوشته‌هات به هیچ وجه مصداق «Click Farm» و «Click Bait» نیست و مشخصه که شهوت دیده شدن و خونده شدن، انگیزهٔ اصلی نوشتنت نیست (بر خلاف بعضی دیگه از بچه‌های متمم که به نظرم گاهی در این ورطه گرفتار می‌شن. البته به نظرم جستجوی مخاطب همیشه بد نیست. اما شکل و زمانش مهمه).
‌
اگر بخوام دربارهٔ معلمی حرف بزنم و چیزی بگم که پیش از این نگفته باشم،‌ به نظرم باید حرفی ارجاع بدم که تو از فاینمن نقل کردی (بخش پایانی این نوشته).
‌
فکر می‌کنم معلم یه بار باید با خودش این مسئله رو حل کنه که «آیا با تکرار کنار میاد یا نه؟»
‌
در جواب این سوال، دو پاسخ وجود داره که به نظرم هیچ‌کدوم نسبت به دیگری برتری نداره و کاملاً از جنس «انتخاب شخصی» محسوب می‌شه.
روش اول، کنار اومدن با تکراره. شبیه حرف‌هایی که از فاینمن نقل کردی. این که معلم بپذیره که داره یه مباحثی رو تکرار می‌کنه. و البته در هر بار تکرار، سعی کنه تا حد امکان ارائهٔ بهتری داشته باشه و اثربخشی تدریسش رو بهتر کنه.
روش دوم، اینه که معلم، سعی کنه از تکرار فاصله بگیره. یعنی به گفتن حرف‌هایی که پیش از این گفته، راضی نشه و مدام سعی کنه پا در جهان بزرگ‌تری بذاره.
‌
من تقریباً تا سال ۸۹ یا ۹۰، گزینهٔ اول رو انتخاب کرده بودم. یعنی چند موضوع ثابت رو درس می‌دادم و البته سعی می‌کردم دانشم رو در زمینهٔ اون‌ها به روز کنم. قلب تدریسم، مذاکره بود و اگر از تفکر سیستمی و استراتژی بگذریم، بقیهٔ مطالب به نوعی با مذاکره مرتبط بودن. از مهارت ارائه تا مهارت ارتباطی.
‌
یادمه سال ۹۰ یا ۹۱ که اولین فایل‌های رادیو مذاکره منتشر می‌شد (اگر زمان رو درست یادم باشه) یه بار داشتم توی خیابون قدم می‌زدم که یه اتفاق خیلی ساده افتاد. اتفاقی که نوع نگاه و مسیر معلمی من رو عوض کرد.
یه خانمی که در حال پیاده‌روی بود از دور نزدیک می‌شد و لبخند می‌زد. حدس زدم جایی شاگرد من بوده. بهم رسید و گفت: «آقای شعبانعلی؟» گفتم بله. بدون هر توضیح دیگه‌ای، خیلی هیجان‌زده، هدفونی رو که توی گوشش بود درآورد و نزدیک گوش من گرفت و گفت: «ببینین! دارم حرف‌های شما رو گوش می‌دم!»
‌
شاید به نظر اتفاق خیلی ساده یا حتی مسخره‌ای بیاد. اما من بعدش با خودم فکر کردم: چقدر عجیب! جهان موازی که می‌گن، همینه. من در جهان خودم، در حال پیاده‌روی هستم. اما در جهان اون خانم، دارم مذاکره درس می‌دم.
بعد دیدم اگر می‌تونم در دو جهان موازی زندگی کنم، چرا باید درگیر تکرار یه درس ثابت باشم؟ می‌تونم در یه جهان، حرف‌های تکراری بزنم و در جهان دیگه، خودم دنبال مطالعه و یادگیری رشته‌های جدید باشم.
این بود که حس کردم در دنیای دیجیتال امروز، می‌شه رویکرد اول و دوم رو هم‌زمان انتخاب کرد. در دنیای دیجیتال، با وبلاگت، با پست‌هات، با فایل‌های صوتی و تصویریت، یک حرف رو بارها و بارها برای مخاطبان تکرار کنی.
و در دنیای فیزیکی، برای یادگیری و رشد خودت وقت بذاری و طبیعتاً وقتی حس کردی اندوخته‌های بیشتری داری، درس‌های دیجیتالت رو هم به‌روز کنی.
‌
نمی‌خوام توصیف مثبت تو رو تأیید کنم که من هر روز واقعاً جلو می‌رم و احساس می‌کنم هم‌چنان بقیه ازم عقب هستن. به خاطر این که همهٔ کسانی که من در یه مقطعی فرصت داشتم معلم‌شون باشم، یا الان هم هستم، خودشون مسیرهای تخصصی دارن و قطعاً ده‌ها و صدها برابر من در اون رشته‌ها می‌‌دونن.
بنابراین لذت دیدن دانشجوهایی که از خودم جلو می‌زنن رو هر روز تجربه می‌کنم.
در عین حال، تلاش می‌کنم در حد وسع خودم، اون‌قدر برای رشد و یادگیری خودم وقت بذارم که اگر یکی امروز من رو دید، نگه محمدرضا با دو سال یا پنج سال یا ده سال قبلش هیچ تفاوتی نداره.
‌
پی‌نوشت: یه خاطرهٔ جالب از دکتر حیدری دارم دربارهٔ تدریس با مثال‌های تکراری. از خودشون شنیدم و خیلی آموزنده بوده برام. حتماً به زودی می‌نویسمش.

مجید جان. از محبتت ممنونم. البته که تو خودت دست‌اندرکار ترویج و نشر دانش هستی و باید به تو تبریک گفتی.
هر از چندگاهی که کارهای انگاریوم رو پیگیری می‌کنم، از زحمت‌هایی که می‌کشید و دستاوردهایی که دارید هیجان‌زده می‌شم. و چند بار زمان کرونا با خودم فکر می‌کردم که کاش، فشار و تنشی که این همه‌گیری ایجاد می‌کنه، براتون قابل‌تحمل باشه.
امیدوارم همیشه، در مسیر رشد و پیشرفت باقی بمونی و بتونی مثل الان، زمینهٔ رشد و پیشرفت بقیه رو هم فراهم کنی.