پیش نوشت اول: نیمه‌های سال ۸۴ بود. سرپرستی خدمات پس از فروش یک شرکت را بر عهده داشتم و جز معدود ساعاتی در هفته (و گاه در ماه)، فرصت نمی‌شد که به خانه خودم بروم. مسافرت و ماموریت. از این شهر به آن شهر و از این روستا به آن روستا. از شهرک صنعتی قراملک در حوالی تبریز تا شهر صنعتی کاوه در ساوه. از بیابان‌های پشت بجستان تا ایستگاه راه آهن جلفا. از بافق تا اندیمشک. از بم تا آبشارهای بیشه در لرستان.
جوانی و خامی من در حدی بود که فکر کنم با پنج شش سال سابقه‌ی کار رسمی و در کنار آن سه یا چهار سال، سابقه‌ی کار غیررسمی (به قول شرکتها: سابقه‌ی بدون بیمه!) حرف‌های زیادی برای گفتن دارم و تجربیات زیادی دارم که می‌توانم با دیگران به اشتراک بگذارم (مطلبی مثل گاهی قضاوت چقدر دشوار می‌شود) از آن جنس خاطرات و تجربه‌هاست.
وبلاگی بی‌نام و نشان درست کردم و شروع به نوشتن در آن کردم. می‌دانستم که خواننده‌ای ندارد و نخواهد داشت. اما فکر کردم شاید در سالهای بعد، بشود آن نوشته‌ها را جمع کرد و جایی مورد استفاده قرار داد.
دو سال در آن وبلاگ می‌نوشتم و کم و بیش، دوستانی هم در فضای بلاگستان آن سالها، پیدا کرده بودم. بعید هم نمیدانم که بعضی از خوانندگان این مطلب نیز، به تصادف جستجو یا به اشتباه خود یا به هدایت بی‌‌صدای من، سری به آن وبلاگ زده باشند.
روزهایی که وبلاگ شلوغ بود، پنج یا شش نفر به آن سر می‌زدند. عدد بدی نبود. آنقدر به من انگیزه می‌داد که هر روز یا یک روز درمیان، مطلب جدیدی منتشر کنم.
سال هشتاد و شش، وبلاگ جدیدم را به نام برای فراموش کردن نوشتم. آنجا پراکنده می‌نوشتم. از کتابخوانی‌های خودم تا مسائل اجتماعی. از جملات کوتاه و نقل قول از دیگران تا حرف‌های سیاسی.
کم کم به فکر راه اندازی یک گروه برای آموزش‌های مدیریتی هم افتاده بودم. برایش نام متمم را انتخاب کردم (محل توسعه مهارتهای مدیریتی) و به همراه چند نفر از دوستانم از جمله وحیدگلشاییان (که پیگیری و ایده‌ی لوگوی اولیه‌ی متمم از او و یکی از دوستانش است) کارمان را شروع کردیم.
عکسی که می‌بینید مربوط به همان سالهاست که از داخل آرشیو قدیمی ایمیل‌هایم پیدا کرده‌ام:
کارمان پس از چند ماهی کند و عملاً متوقف شد. شاید مهم‌ترین دلیلش این بود که برای رشد جدی یک کار، باید “یک” کار داشته باشی. ما محافظه‌کار بودیم. می‌خواستیم ساعت‌های خلوت شبانه در معدود زمان‌هایی که تهران بودیم را به برنامه ریزی و پیگیری کارهای گروه اختصاص دهیم.
همچنان وبلاگ‌نویسی ادامه داشت و من مطالب آموزشی را که مرتبط با متمم (به معنای آن زمان) بود، در هر جایی که پیش می‌آمد منتشر میکردم. چند سال بعد تصمیم گرفتیم یک وبلاگ دیگر داشته باشیم. دوستان سابق من دیگر ایران نبودند و باید با گروه دیگری کار را شروع میکردم. این بار دوباره نام جدیدی پیدا کردیم و گفتیم: مرکز توسعه مهارتهای فردی یا Personal Skills Development Center.
وبلاگ دیگری هم شروع کردیم به آدرس psdc.persianblog.ir
آن وبلاگ، بسیار غیرحرفه‌ای بود و در گذاشتن آدرسش عمد دارم. تا خودم یادم بماند که روند تغییرات سالهای قبل چگونه بوده. مدتی گذشت و بار کارها تغییر کرد و موقعیت من و دوستانم هم (به لحاظ شغلی و جغرافیایی و انگیزه) تغییر کرد و دوباره نام دیگری بر کار قبلی گذاشتم و این بار با دوستان جدید‌ترم گروه مدیران پارس را درست کردم. آدرس سایت هم www.parsmanagement.com بود.
آن فضا هم مدتی ادامه پیدا کرد و به دلایل مشابه، متوقف شد. بگذریم از اینکه در نامگذاری هم اشتباهی جدی انجام داده بودم. یادم هست وقتی در بین دوستان خودم در آذربایجان بودم، به من گفتند که چرا گروه مدیران پارس؟ مگر شامل همه‌ی ایرانی‌ها نمی‌شود؟ بعداً این حس را به شکل مشابهی در میان دوستان عرب خودم در جنوب کشور هم تجربه کردم و فهمیدم که در نامگذاری به بی‌راهه رفته‌ام.
آن زمان خودم نشستم و کمی ووردپرس یاد گرفتم و این بار تنها، shabanali.com را راه اندازی کردم. همان سررسید قهوه‌ای رنگی که احتمالاً خیلی‌ها به خاطر دارید.
بعدها عباس ملک حسینی کمک کرد و تم اولیه‌ی سایت (منظورم shabanali.com است و نه shabanali.com/ms) تغییر کرد و کمی شبیه چیزی شد که این روزها می‌بینیم:
شاید بهترین اتفاق آن سالها، پیدا شدن سمیه تاجدینی بود که از خوانندگان همین وبلاگ بود. هنوز کامنت‌های روزهای اولش در زیر نوشته‌های قدیمی هست: 
جدای از دانش تخصصی، با مرور این کامنتها میشه به انعطاف‌‍پذیری سمیه پی برد. چون اون موقع، بر خلاف بی‌میلی من به شبکه‌های اجتماعی، توصیه‌ی جدی داشت که من در شبکه‌های اجتماعی حضور داشته باشم و الان (نمیدانم از سر اجبار یا همدلی یا به عنوان انتخاب استراتژیک برای توسعه متمم و روزنوشته‌ها) به مدافع و حامی این باور من، تبدیل شده.
به هر حال، چیزی که امروز در متمم و روزنوشته‌ها دیده میشه (و نکات فنی زیادی که دیده نمیشه) حاصل کار سمیه است و به نظرم مهم‌ترین ویژگی‌اش اینه که ویژگی‌هایی رو که در مطلب قبل در مورد Developerها گفتم نداره و این رو (که فهمیدنش خیلی سخته) می‌فهمه که اصول و قواعد، اگر به خروجی منجر نشوند، دلیلی برای استفاده از اونها یا تکیه بر اونها وجود نداره. حتی اگر برترین متخصصان دنیا، حاضر باشند برای دفاع از اونها، جان بدهند!
من گاهی به شوخی میگم اگر مطالعات رفتاری ما نشون بده که خواننده، از مطالعه‌ی مطالب با رنگ فونت سیاه بر روی پس زمینه‌ی سیاه لذت می‌بره و راضیه، من هرگز حاضر نیستم با طناب متخصصان UX و UI و …، به چاه برم و روی پس زمینه‌ی سفید با رنگ سیاه بنویسم! (جالب اینجاست که تجربه‌ی این چند سال، مواردی مشابه و البته نه به این شدت رو به من نشون داده و باورم رو تقویت کرده).
پیش نوشت دوم: طی این روزها، با مروری به مجموعه‌ی آن چیزی که در فضای دیجیتال از من منتشر شده، دیدم که حدود چهار میلیون کلمه مطلب نوشته‌ام! اگر متوسط بگیریم، با کمی اغماض میتوان گفت به ازاء هر یک و نیم دقیقه از عمرم در ده سال گذشته، یک کلمه نوشته‌ام!
تصمیم گرفتم به مناسبت دهمین سالگرد نوشتن در فضای مجازی، بخشی از آموخته‌های خودم را در اینجا بنویسم. قاعدتاً لازم نیست برای خواننده‌ی آشنا تکرار کنم که اینها تجربه‌های شخصی و نظرات شخصی هستند و ممکن است بخش زیادی از مطالبی که می‌گویم، برای فرد دیگری در شرایط دیگری قابل استفاده یا استناد نباشد. اما به هر حال، من آنها را دوست دارم و اگر دوستی داشتم که می‌گفت به من اعتماد دارد و حاضر است نظرم را در بخشی از تصمیم‌های زندگی خود لحاظ کند، بی‌شک از او خواهش میکردم که موارد زیر را رعایت کند و یا لااقل در تصمیم‌گیری‌های خود، وزن کوچکی برای آنها قائل شود:
نخستین موردی که آموختم این بود که نوشتن در فضای مجازی، از هر رزومه‌ی دیگری ارزشمندتر است. به قطع یقین، اگر به سال ۷۶ برگردم (ورودی کارشناسی) یا سال ۸۴ (ورودی ارشد) و به من بگویند که بین قبولی در دانشگاه و اجازه‌ی نوشتن در فضای مجازی باید یکی را انتخاب کنم، با چیزی که در این ده سال تجربه کردم، لحظه‌ای در رها کردن دانشگاه و شروع به وبلاگ نویسی، تردید نخواهم کرد.
دومین موردی که آموختم: آموختم که وقتی در نوشته‌هایم اطلاعات شخصی و نظر شخصی وجود دارد، هرگز به صورت ناشناس، مطلب ننویسم. وقتی احساس میکنی مسئولیت حرفی که می‌زنی بر عهده‌ات نیست، به شکل دیگری می‌نویسی. بعضی جاها سطی‌تر. بعضی جاها بی‌ملاحظه‌تر. نوشتن به صورت ناشناس، مثل راه رفتن بر روی زمین است و نوشتن با نام، مثل بندبازی (یا به تعبیر دیگر، تمرین صحبت کردن در غار دموستن). راه روندگان بر روی زمین بسیارند و اگر کسی در پی تمایز است باید دشواری بندبازی را به قیمت سختی‌ها و تنش‌ها و دردسرها و ملاحظات آن بپذیرد.
سومین مورد که آموختم این بود که در مورد سیاست ننویسم. از بین همه‌ی نوشته‌های سالهای دور خود، بیش از همه، به خاطر طعم و رنگ برخی از نوشته‌های سیاسی اجتماعی خودم ناراحت هستم. قاعدتاً اینها به خاطر ترس و نگرانی نیست. اتفاقاً من در تمام سالهای استقرار دولت قبل، نظرات خودم را صریحاً می‌نوشتم و بسیاری از دوستانم که امروز، نقد گذشته جزو نمک‌پرانی‌های روزمره‌ی آنهاست، از ترس تحمل دردسر و تبعات آن، جرات یک قهوه خوردن با من را هم نداشتند.
امروز که با خودم فکر میکنم، کسی که از سیاست حرف می‌زند، اگر در جستجوی آب و نان نباشد، لااقل در جستجوی مسیری میان‌بر برای اصلاح است و هم‌چنانکه سالهاست گفته‌ام به این باور رسیده‌ام که برای بهبود پایدار وضعیت اقتصادی و برای رسیدن به زندگی بهتر و ساختن جامعه ای مترقی و حل یک چالش یا مسئله (به صورت دائمی و پایدار) هیچ راه میان‌بری وجود ندارد.
هرگز این استعاره‌ی زیبا را که در یکی از نوشته‌های راسل اکاف خواندم فراموش نمیکنم که برای زندانی، نقب کوتاهی که در زیر زمین حفر میکند، راهی به سوی آزادی نیست. بلکه راهی به سوی زندانی دیگر است.
فکر میکنم برای رسیدن به جامعه‌ای توسعه یافته، باید بپذیریم که تغییرات جزیی و تدریجی در رفتار و فرهنگمان را ایجاد کنیم و با این هدف تلاش کنیم که دو یا سه نسل بعد (که قطعاً ما در میانشان نیستیم) نتایج پایدار و باثبات تلاش‌های ما را ببینند. نسلی که می‌خواهد خودش، دستاورد تلاشش را به تمامی و به صورت کامل مشاهده کند، به نظرم رو به سوی فساد و تباهی نموده است.
چهارمین موردی که آموختم این بود که هیچ‌وقت، وبلاگ و وبسایت و اکانت خودم در شبکه‌های اجتماعی را به نقطه‌ی بن بست حضور مخاطب تبدیل نکنم. قانون گردش، قانون عجیبی است. رشد و توسعه و تکمیل و تکامل در گردش است.
کسی که پولی به دستش می‌رسد و اجازه نمی‌دهد که آن پول از دستش خارج شود، به بن‌بست سرمایه تبدیل می‌شود. به نظرم باید بین سرمایه دار و بن‌بست سرمایه تمایز قائل شد. بسیاری از کسانی که ما امروز می‌شناسیم، پولدار هستند. اما ثروتمند نیستند و به نظرم یکی از دلایل این وضعیت را میتوان در این مسئله جستجو کرد که آنها بن‌بستی برای سرمایه‌ی اقتصاد هستند و اجازه نمی‌دهند سرمایه مانند خون، در رگ‌های جامعه به گردش در بیاید.
در این مورد، اگر فرصتی پیش بیاید، جداگانه تحت عنوان یکی از بحث‌های قوانین زندگی خواهم نوشت. اما به هر حال، زندگی در دنیای دیجیتال هم، تابع قانون گردش است. “ترافیک” نباید در جایی حبس شود. اگر شما به سایت من سر زدید، باید با انسانهای دیگری آشنا شوید و به سراغ آنها هم بروید. اگر به اکانت من در فیس بوک و یا اینستاگرام سر زدید، باید به سمت اکانت‌های دیگر هم هدایت شوید.
من وقتی می‌بینم که کسی بدون ذکر منبع مطلبی را نقل میکند، بیش از آنکه به کپی رایت یا مسائل مانند آن فکر کنم، می‌فهمم که می‌خواهد مخاطب را پیش خودش حبس کند. او نمی‌تواند یا نمی‌خواهد بخشی از جریان گردش در عالم باشد. در کنار ماده و انرژی که هزار جور حرف‌های علمی و شبه علمی و غیرعلمی در موردشان گفته‌اند، جنس دیگری از وجود در دنیای امروز موجود است و آن، ترافیک است. منظورم Packetهای دیتا نیست. بلکه جریان سیال انسانها در فضای سایبر است که اگر عمر و فرصتی بود، جداگانه در موردش خواهم نوشت.
پنجمین موردی که آموختم این بود که حجم اطلاعات رایگانی که در اختیار دیگران قرار می‌دهیم، یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که مسیر رشد و موفقیت آینده ما را مشخص میکند. این که هر کسی در هنگام نوشتن، خودش را تبلیغ میکند (یا می‌خواهد بکند یا حق دارد بکند) هیچ ایرادی ندارد. این کار، مبنای انکارناپذیر کسب و کار است. اما توجه به اینکه تمام حرف‌هایمان به تیزر تبلیغاتی تبدیل نشود، به نظرم خیلی مهم است.
اینها پنج مورد کوتاه‌تر بودند. پنج مورد دیگر، حجم بیشتری داشتند و خودشان به یک متن مستقل با همین حجم تبدیل شده‌اند.
آنها را جداگانه منتشر خواهم کرد.
لینک مطالب دیگری را که در زمینه وبلاگ نویسی نوشته‌ام ایتجا قرار می‌دهم تا اگر دوست داشتید بخوانید:
- ده نکته پس از ده سال وبلاگ نویسی (قسمت دوم)
- استفاده‌ی منصفانه از مطالب دیگران (Fair Use)
- برای زینب دستاویز: چند پیشنهاد در مورد وبلاگ نویسی
چند مطلب پیشنهادی:
با متمم:
فایلهای صوتی مذاکره آموزش زبان انگلیسی آموزش ارتباطات و مذاکره خودشناسی
محمدرضا تو عشق منی!
خیلی چیزها ازت یاد گرفتم.یکی از مهم ترین ویژگی هات همین قانون گردشی که ازش حرف زدی.خیلی لذتبخش که سعی میکنی مثل یه منتور راه رو به آدم ها نشون بدی.عاشقتم دیگه…
بنظرم درسته که می گویند.زمانی از دید بقیه شجاع بنظر میرسی که خودت رو آسیب پذیر کنی.شاید برداشت اشتباهی داشته باشم ولی فکر میکنم این ویژگی تو فضای نوشته های تو موج میزنه…
پ ن:فکر میکنم تنظیمات هورمونی مغزم (دوپامین ،نورآدرنالین و سروتونین ) در زمان نوشتن نظرم تو سایتت بهم ریخته!برای اینکه حرفام به یار هم برنخورده باشه باید بگم آدم میتونه عاشق کتاب ، فیلم یا حتی کالباس هم باشه!
همیشه لذت میبرم و استفاده میکنم از نوشته های شما، مخصوصا اونایی که رنگ و بوی تجربه داره. البته فکر کنم این حس خیلی بین دوستان دیگه شایع باشه، چون پربازدیدترین نوشته ی شما همون «تجربه»ی یادگیری انگلیسیه. و اتفاقا به نظر من همین گفتن تجارب و اجازه دادن به دیگران برای استفاده از اونها مصداقی از قانون گردشه که گفتید.
دربین مواردی که اینجا نوشتید، از همه بیشتر مورد اول منو به فکر فرو برد. شاید به این خاطر که اولین مورد بود و انتظارشو نداشتم، شایدم چون کوتاهترین نکته است. دوست دارم بیشتر درموردش بنویسید.
احسان. حتماً دوست دارم راجع به این “گردش” بنویسم.
می‌دونی. بعضی حرف‌های مهم هست که متاسفانه انقدر بازاری شده و تکرار شده که ارزش و جایگاه خودش رو از دست داده و شاید کسانی مثل من، ترجیح می‌دیم با حرف حرف زدن از اونها، دامن خودمون رو به بحث‌های بازاری عوام فریبانه آلوده نکنیم.
اما از طرف دیگه. گاهی فکر میکنم که اگر مطلبی در نظر من یا شما یک “حقیقت” محسوب میشه، نباید از بیانش و اصرار بر اون شرم داشته باشیم. حتی اگر در روزگار ما، اون حقایق، عمدتاً ابزار کسب درآمد کاسبان علم و انگیزه باشه.
در این ساعت‌ها در حال قانع کردن خودم بودم که این مسئله گردش رو جدی‌تر و کامل بنویسم که کامنت تو، بهم انگیزه داد که این کار رو حتما بکنم.
سلام محمد رضا
از اون دسته آدمایی هستم که به صورت کاملا اتفاقی با اینجا و متمم آشنا شدم.رابطه ای با اینترنتو سایتو این چیزا نداشتم چون فک میکردم ی مشت آدم سود جو ریختن میخوان جیبمو بزنن(نخندین بچه ها).البته خودمم خندم گرفت.وقتی با تو آشنا شدم دروغ چرا شک کردم گفتم مگه میشه آدم این چیزا رو رایگان بذاره.ی کاسه ای زیر نیم کاسه محمد رضا هس.حتما دوماه دیگه شروع میکنه صفحشو از تبلیغ پر کردن(شایدم حق دارن) ولی نه.روز به روز فهمیدم مفهوم فضای مجازی چیه.
فهمیدم زمانی میرسه که آدم اصلا دوس داره خودش پول بده ولی اون سایت به کارش ادامه بده.
یاد گرفتم چطور سخاوتمندانه سایتای دیگه رو یا مستقیم یا غیر مستقیم معرفی کرد
یاد گرفتم چطور میشه اعتماد آدما رو با نوشتن جلب کرد
یاد گرفتم دقت کلامی چقدر مهمه و تو چه خوب این ویژگی رو داشتی
یادگرفتم بیش از این که برات مهم باشه خواننده چقد تو سایت میمونه بیشتر به این فکر باشی که با خوندن متن من یه موقع وقتش هدر نره
نمیخوام طولانیش کنم.فقط میدونم هرکس بخواد درباره ی ی سایت خوب نظر بخواد اینجا رو معرفی میکنم میگم چن ماه برو تو سایت شعبانعلی میفهمی باید چیکار کنی.
ببخشید طولانی شد.ممنونم ازت
یکی از نکاتی که بین سطور این نوشته هست پیگیری ، آموختن و نا امید نشدن هست. اصلا فکر نمیکردم متممی که امروزکارکرد موفقی داره این همه شکست را تجربه کرده باشد.
سلام
من هم دوست دارم چند قانون ساده ای که در طی مدت ۷ ۸ سال وبلاگ نویسی یاد گرفتم رو در اینجا با دوستان به اشتراک بگذارم:
۱- ارزش آموزش آنلاین از کتاب نویسی بیشتر نباشه کمتر هم نیست،اخبار،تحلیل و نقد و.. به نظرم تاریخ مصرف دارند اما آموزش آنلاین سالیان سال موندگار خواهد بود
این موضوع رو پس از انتشار حدود ۴۰۰ مطلب آموزشی یاد گرفتم و اینکه فهمیدم حتی اگر چند سال هم سایت یا وبلاگ آپدیت نشه اما مطالب آموزشی همیشه بازخورد خودش رو خواهد داشت
گاها مطالب خودم رو در روزنامه ها ،سایت ها و .. که میخونم به این ارزش پی میبرم
از ساده ترین چیزهایی که یاد میگیرید آموزش تهیه کنید مطمئن باشید این موضوع مثل کاشتن درخت میوه هست و بعدها نتیجه اش رو خواهید دید
۲- جواب گو باشید نه مثل یک بلندگو،اگر مطلبی نوشتید و نقدی بهتون وارد شد تا جایی که ممکنه جواب مخاطب رو بدید ،مطمئن باشید چیزی از اعتبار شما کم نخواهد شد و حتی ممکنه مساله بسیار راحت با یک توضیح کوچک حل بشه
۳- تقلید باعث یادگیری شما میشه اما بعد از یادیگیری قوانین سعی کنید مطالبی رو منتشر کنید که خودشون تبدیل به یک قانون بشند به زبان ساده تر بعد از مدتی نوآوری داشته باشید و سعی کنید محتوا خاص خودتون رو منتشر کنید
۴- در زمانی که عصبانی یا غمگین هستید پیشنهاد میکنم وبلاگ نویسی نکنید این موضوع در نگراش و پستی که شما مینویسید بسیار یسیار تاثیر خواهد گذاشت
۵- از تعریف و تمجید بیش از حد و طرافداری دوری کنید و نظر نهایی رو به عهده خواننده بگذارید،اگر یک محصولی خوبه کتابی ارزشمنده یا سایت و سرویسی کارامد هست با تعریف و تمجید بسیار زیاد ارزش خودش رو از دست میده چراکه مخاطبین آنلاین بسیار جبهه گیر هستند و همیشه موضوعاتی مثل اینکه که الان داراید تبلیغ کی رو انجام میدید؟ شما طرافدار کدوم برند هستی یا اینکه یه چیزی دیده فکر کرده بهترینه متاسفانه مطرح میشه
در آخر هم امیدوارم جامعه وبلاگ نویسان فارسی زبان هر روز بیشتر از گذشته پیشرفت کنه
موفق و پیروز باشید
این مطلب رو خیلی دوست دارم، جدا از اینکه بیان روند این ده سال برام خیلی جذاب بود و در جمع بندی همین پنج مورد چراغهایی در ذهنم روشن کرد، هر جا صحبت از سمیه تاجدینی باشه خوشحال میشم چون عمیقا و قلبا خیلی برام عزیز و دوست داشتنیه، حضور و همکاریش با شما یکی از نقاط قوت مهم در متمم هست.
به مناسبت دهمین سالگرد نوشتن در فضایی مجازی این متن از بانو عرفان نظرآهاری تقدیم به شما و همه دوستان؛
(( پیچ هر جاده را که رد کنی ، شمعی به تو خواهند داد . هر شمع تورا یک گام به او نزدیکتر می کند . یا بمان و بپذیر شب را و سیاهی ات را ، یا برو ، زیرا شمعی به تو خواهند داد ))
اینها را رهسپار به من گفت که چهل سال بود صدایش را می شنیدم ، خودش را اما نمی دیدم .
رفتم و بی قراری توشه ام بود .
رفتم و چه سخت است وقتی زمین چسبناک است و پاهایت از موم.
رفتم و چه سخت است وقتی دست هایت بیکارند و چشمهایت تعطیل.
رفتم و پیچ اولین جاده را که رد کردم شمعی به من دادند . شمعی دردناک که تا بن استخوانم را سوزاند.
ان رهسپار گفته بود که شمعی به تو می دهند اما نگفته بود که شمع را در پیکرت می کارند ! شمع را هرگز به دستم ندادند ، شمع را در گوشتم در خونم در استخوانم نشاندند.
جاده در پس جاده ، پیچ در پیچ . پشت یک پیچ شیطان بود و پشت یک پیچ فرشته .پشت یک پیچ شک بود و پشت یک پیچ یقین. پشت یک پیچ کفر بود و پشت یک پیچ ایمان.
و مدام شمع و شمع و شمع.
بهای هر شمع چرا این همه سنگین بود. به ازای هر وجب روشنایی چرا این همه درد .
درد من اما همه از شمعی نبود که در تنم می گداخت ، دردم از دوستانی بود که دوستم نداشتند .
راه که افتادیم هزار نفر بودیم، هزار دوست؛ اما پیچ هر جاده را که پشت سر گذاشتم ، برگشتم و دیدم که دوستی کم شد ، که دوست دشمن صدایم می کند .
و هر بار گریستم و گفتم : شمع نمی خواهم ، راه و پیچ و جاده نمی خواهم . دوستانم را می خواهم .دوستانم.
هر بار رهسپار می گفت : جلوتر برو ، کسی می تواند جلوتر برود که طاقت بی دوستی را داشته باشد. شجاعت دشمن خوانده شدن!
این یکی از هزار اصل رفتن است.
پیچ در پیچ ، جاده در جاده ، شمع در شمع .
هزار جاده مانده است و هزاران پیچ. تنم پر از شمع است …
احتمالا این وبلاگ نویسی تو هم نوعی حودخواهی هوشمندانه است.
و همچنین؛گاه فکر می کنم اگر نمی نوشتی ما باز هم زندگی خود را داشتیم و باز اگر جواب کامنت کسی را هم نمی دادی ما زندگی خودمان را داشتیم. بزرگترین درسی که من از روزنوشته های تو یادگرفتم این بود که در هرصورت تنها کسی که می تواند دغدغه های الان من را درک و رفع کند خودم هستم و هیچ کس جواب را به من کادو نخواهد داد.نه متمم نه محمدرضا شعبانعلی و نه هیچ کس دیگری
من حدود یکسال میشه که مطالب شما را میخونم و همیشه در حال یادگرفتن از شما هستم
بارها خواستم در متمم و اینجا کامنت بزارم اما این کار رو نکردم
و حتی به توصیه شما وبلاگی زدم ولی مطلبی ننوشتم
یک موضوعی همیشه مانع از این شد که در فضای وب بنویسم
اونهم اینه که احساس میکنم حرف تازه ای برای گفتن ندارم.
دلم نمیخواد به قول شما “روضه” بخونم!
واحساس میکنم خیلی از نوشته هایی که این روزها توی شبکه های اجتماعی و وبلاگ ها می بینیم حرف های تکراری هست که دیگران قبلا به نحو دیگه ای زده اند
سینا. قاعدتاً عموم مطالبی که هر یک از ما می‌فهمیم و درک می‌کنیم، تکراری است و کس دیگری قبلاً در جایی اون از طریق تجربه یا مطالعه یا کشف و شهود یا اندیشیدن، فهمیده و درک کرده.
راستش اگر نظر من رو به عنوان دوستت بخوای، فکر میکنم “تازه بودن” یا “تکراری بودن” بستگی به “ناظر” داره.
مطلبی که برای تو تکراریه ممکنه برای من تازه باشه و مطلبی که برای من تکراریه، ممکنه برای هیجان انگیز و الهام بخش باشه.
مطمئناً ما هر روز که از خواب بیدار میشیم تا لحظه‌ای که می‌خوابیم، چیزهای تازه‌ای رو می‌فهمیم یا لااقل دانسته‌های قبلیمون برامون معنای تازه‌ای پیدا می‌کنن.
اگر برای خودت تازه است، قطعاً ارزش نوشتن و ثبت کردن داره. مستقل از اینکه من به عنوان خواننده‌ی تو چه نظری دارم.
حتماً می‌دونی که در مورد شبکه های اجتماعی با تو هم نظر هستم، چون سهم زیادی از مطالبی که اونجا نشر و بازنشر میشه، عملاً ناشی از تجربه‌های عینی بیرونی و یا حتی تجربیات ذهنی درونی نیست. بلکه صرفاً “بازنشر هیجان” محسوب میشه. من مطلبی رو می‌بینم و هیجان زده میشم و برای بقیه منتشر میکنم.
یا اینکه خبر و رویدادی من رو هیجان زده میکنه و تصمیم می‌گیرم در موردش بنویسم.
من یادمه هفت هشت سال پیش، یه جا از یونگ خوندم که: «انسان، هنگامی که چیزی ارزشمند را از دست می‌دهد، بیش از هر زمان دیگر، معنای زندگی و نقش خود را در جهان، جستجو میکند».
این حرف رو همه گفته‌اند. همه هم شنیده‌ایم. دوباره گفتنش هم به قول تو ارزشی نداره. اما یادمه چند سال پیش که چند تا از داشته‌های ارزشمند خودم رو در فاصله‌ی نزدیک از دست دادم، به صورت ناگهانی این جملات برای من معنای تازه‌ای پیدا کرد.
اصل حرف تکراری است. اما برای من، آن روزها تازه شد.
یا اینکه “پشتکار” مهم است.
همه شنیده‌ایم. اما امروز که در ایمیل چند سال قبل، نام متمم و لوگوی متمم رو دیدم (که شاید باور نکنی، کاملاً داستانش رو فراموش کرده بودم!) برای من مفهوم “پشتکار” دوباره تازه شد.
به نظرم بنویس. هر تجربه‌ای که برای تو تازه است بنویس. مستقل از دیدگاه و نظر بقیه.
و البته به من هم یک لطف بکن. هر وقت نوشتی. لینکش رو برای من توی کامنتها بگذار که من هم برم ببینم.
خیلی خوشحالم میکنی اگر این کار رو انجام بدی.
سلام
من هم قبلا تو شرایطی که فکر ميکردم حس وتجربه جديدی دارم وبلاگ زدم به نظرم خوب هم مينوشتم ولی بعد يه مدت ديگه ننوشتم . یعنی چيزی جديد وجالبی نداشتم که بنويسم حتی اسمش رو هم یادم نيست و پيداشم نکردم.من هم نسبت به اين همه اطلاعات جور واجور وبلاگها و سايتهايي که بروز نميشوند ومرده هستند حساس شدم وخوشم نمياد .به نظرم انتقال تجربه خوبه ولی نوشتن در فضای مجازی رو نميدونم وهنوز برای من سوال هست ونميتونم هضمش کنم که چرا اينقدر نوشتن در فضای مجازی رو توصيه ميکنيد؟البته اينکه اين سايت برای امثال من مفيد هست بحثی نيست وجای تشکرداره واقعا.
اصلاح ميکنم وبلاگم رو گير آوردم یادش بخير
منفی دادم چون باور دارم که حداقل فایده‌ی نوشتن مطلب ِ تکراری اما با زبان خودم، افزودن به محتوای فارسی وب هست.
سلام محمدرضا
یادمه چندین ماه پیش جایی در روزنوشته ها و در پاسخ به یکی از دوستان نوشته بودید ” تمام کسانی که با من دوست و همراه هستند مثل خودم دیوانگانی هستند که رویای آینده را به لذت امروز نمی‌فروشند…” راستش نه آن روز و نه الان احساس نمیکنم معنی و مفهوم آنچه نوشته بودید و آنچه مدنظرتان بود را فهمیده باشم. همچنین وقتی در جایی دیگر یادداشتی با این مضمون نوشته بودید که ” آدم باید خیلی چیزها رو با خودش حل کرده باشد که در خانه نشسته باشد و به در و دیوار نگاه کند و از زندگی لذت ببرد” پیش خودم گفتم این را هم خواندم ولی باز نفهمیدم!
وقتی چند هفته پیش در برنامه ایرانشهر خاطره ای از یکی از مدیران سابقتون که زندگی خیلی مرفّه ای داشت رو نقل کردید، و این جمله که آن مدیرتان به شما گفته من کار خاصی نمیکنم و لذت خاصی از زندگی نمیبرم که تو نتوانی از آن بهره ببری فقط توآمادگی ذهنی استفاده از این لذت ها را نداری.
وقتی این خاطره رو گفتین نمیدانم چرا آن دو جمله قبلی هم یهو در ذهنم مرور شد.
میدانم اینکه رویای آینده را به لذت امروز نمیفروشین معنی اش این نیست که شما رویا ندارین، من معنی رویا و آرزو را از شما آموخته ام. میدانم حتی اگر آن در و دیوار هم نباشد باز شما میتوانید از زندگی لذت ببرید، و میدانم احتمالاً آنچه آن روز مدیرتان به شما گفته را در سطحی بالاتر و باکیفیت تر تجربه و زندگی میکنید.
ولی من تقریباً هیچ کدامشان را کامل نفهمیدم و باز تقریبا مطمئن هستم که مسائل خیلی مهمی هستند، مسائلی عمیق و در عین حال پیچیده که متاسفانه به گونه ای هستند که با نگاه سطحی هم میتوان آنها را به صورتی که منطقی بنمایانانند تحلیل و تفسیر کرد
راستش وقتی دیدم این روزها بیشتر به نظرات دوستان پاسخ میدهید جسارت کردم و اینها را نوشتم که اگر احیاناً وقت داشتید و صلاح دانستید توضیح کوتاهی بدهید
ممنون
شاید اگه یه فایل ویدیویی مثل ویدیو های TED درست کنید و این ده مورد رو توش بگید چیز مفیدی از آب در بیاد. میشه مثلا تو وب یاد گذاشت.
من هم به نوشتن خیلی علاقه دارم محمد رضا و تقریبا ۶ ساله که توی وبلاگم مینویسم ، جدا از مقالات تخصصی که در سایت شرکت نوشتم و یا در جاهای مختلف نوشتم و یا در فیس بوک می نویسم کلا نوشتن رو دوست دارم هر چند در محضر شما حرف زدند از نوشتن زیره به کرمان بردن است ، شعر و داستان کوتاه هم دوست دارم و در سایت شعر نو و جاهای دیگه اکانت نیمه فعالی دارم . هر کسی به دلیل مشخصی مینویسه کسی به خاطر برند سازی و کسی به خاطر بالا بردن رنکی وب سیات که بعدا بتونه تبلیغ کنه و خلاصه همه رو نمیشه با یک چشم نگاه کرد ولی بهترین دلیل برای نوشتن به نظرم “عشق” است و کسی که عاشقانه زندگی میکند و عاشقانه می نویسد قلمش مرهمی است اول بروی زخم خودش و دوم بروی زخم دیگران ، این توان و انرژی محمد رضا و این قلم فقط از عشق میتونه نیرو بگیره .
من وبلاگ قبلیتو کاملا خوانده ام هر چند سیاسی زیاد نوشته بودی ولی برام خیلی جالب بود .
به هر حال من هم مثل سایر دوستان اینجا تو این مدت با نوشته های شما زندگی کردم و اکثر نوشته هات رو دوست دارم. ممنون از به اشتراک گذاری کتابهایی که میخونی ،حرفهایی که میشنوی ، نتایجی که میگیری ، حدس و گمانهایت که به قول خودت پایه علمی ندارد ولی از خود علم برای من جالب تر و واقعی تر است 🙂
نمیدونم چرا ولی من اینجا رو بیشتر از متمم دوست دارم ، احساس میکنم حرف های علمی متمم عالی و درست ولی سنگ محک نخورده اند ولی حرفای اینجا از جنس عمل و تجربه است .
محمدرضا جان. دلنشین بود حرفات.
و ممنون از نکات خوبی که گفتی و خوشحالم که نکات بیشتری رو باز هم برامون میگی.
من هم خوشحالم که سمیه ی عزیز، از لابلای همین کامنتها، امروز ادمین خوب متمم هستش و بخاطر همه ی همراهی های خوبش با تو و با متمم و با روزنوشته ها و با ما، ازش خیلی ممنونم و براش آرزوی بهترین لحظات زندگی رو دارم.
دهمین سالگرد نوشتن در فضای مجازی (یا شاید فضای دیجیتال که میدونم بیشتر از مجازی دوستش داری) رو خیلی بهت تبریک میگم.
خوشحالم که سه سال از این ده سال رو هر روز و هر ساعت با نوشته هات و گفته هات همراه بودم و هستم و خوشحالم که خیلی از افکار و احساسات و حرفها و قصه ها و غصه ها و غم ها و شادی ها و اشکها و لبخندهای این سه سال از زندگی من هم، لابلای خیلی از حروف و کلمات توی این خونه، جای گرفته… خونه ای که دوستش دارم.
بخاطر تک تک لحظه ها و ساعت ها و روزها و هفته ها و ماه های این سه سال ازت ممنونم و امیدوارم همیشه خوب باشی، و همیشه بنویسی…
مرسی که با ما حرف میزنید و صحبت میکنید
” نوشتن برای فراموش کردن است نه به یاد آوردن . ”
محمدرضا جان.با اجازت چند قسمت از نوشته های قدیمیتو که زیاد دوستشون دارم اینجا می نویسم.
” آنکس که علم و هنر دارد،دین نیز دارد.
آنکس که علم و هنر ندارد،بگذار دین داشته باشد…” ۲۴ دی ماه ۸۷
” اگر کسی را نیافته ای که با رفتنش نابود شوی، تمام زنگیت را باخته ای.” ۱۰ فروردین ماه ۸۹
” زندگی هر انسان خاطراتی است که وقتی تنهاست از زندگیش با خودش مرور می کند.” ۱۹ آبان ماه ۸۶
“پروردگارا !
به من قدرت فراموشی بده، تا بتوانم کسانی را که هیچگاه و در هر شرایطی دوستشان نداشته ام و نمیتوانم داشت، به دست فراموشی بسپارم
و
به من بخت خوب بده، تا به آغوش کسانی رو کنم که همیشه و در هر شرایطی دوستشان خواهم داشت و
چشمی بینا بده تا این دو گروه را به درستی از یکدیگر تشخیص دهم …” ۱۲ دی ماه ۸۸
” تراژدی بزرگ آن است که وقتی انسان زنده است، چیزی در درونش بمیرد .” ۱۱ بهمن ماه ۸۷
خیلی زیادن.این چند تا دوست داشتم حداقل برای خودم یادآوری بشن.
سلامت و موفق باشی.
ممنون بابت این یاد آوری این مطالب
واقعا هم همین هست تجربه و هر انچه که تا کنون اموخته ایم عملا دیگه به کارمون نمی یاد و برای همان دغدغه های گذشتمون بوده و تاریخ انقضای اون گذشته و مناسب اینده نیست.
حداقل محمدرضا با نوشتنش, خاطرات خوب را برامون به جا گذاشت نه تجربیات خوب را
فائقه جانم خیلیییی خیلیییی دلنشین بود برام خوندن دوباره شون، ممنونم که اونها رو گلچین کردی.
تشکر واقعی هم از خود محمدرضای عزیز که برای من از اون معلم هایی هست که وادارت میکنه فکر کنی و من این کارش رو از همه ” دوست تر” دارم.
اینجا و متمم رو واقعا دوست دارم و دلم میخواد کمک کنم که باشن، حتی اگه کمکم کوچک و کم باشه.
ممنون بانو.
فکر می کنم فاصله ی زیادی هست بین آنچه که محمدرضا حس می کنه و می نویسه و چیزی که ما از حرفاش متوجه میشیم.
با این وجود انقدر توانمند هست در انتخاب واژه ها که هر کدوم با خوندن نوشته هاش حس خوبی پیدا می کنیم با وجود برداشت های شخصی و متفاوتمون.
ربطی به بحثتون چندان نداره، اما اینی که می گید:
((به این باور رسیده‌ام که برای بهبود پایدار وضعیت اقتصادی و برای رسیدن به زندگی بهتر و ساختن جامعه ای مترقی و حل یک چالش یا مسئله (به صورت دائمی و پایدار) هیچ راه میان‌بری وجود ندارد.))
واسه م خیلی غم انگیزه. یعنی واقعا راه حل هایی وجود ندارن که سریع جواب بدن؟ پس این همه مردم مشکلات براشون ایجاد می شه ما چطوری هضمش کنیم؟ البته اینشتین میگه مردم شکستن چوب رو دوست دارن چون زود نتیجه ش مشاهده میشه، اما خب واقعا آدم مشکلات مردم رو می بینه گاهی هم توهم میزنه که میتونه خیلی کارهای بزرگی بکنه، مخصوصا فرهنگی، چونکه به گمونم بخش بزرگی از فقرها دذجامعه ی ما ناشی از فرهنگه.