سلام محمدرضا جان
نمی‌دونم با چی شروع کنم که بتونه به اندازه سر سوزنی از دردی که کشیدی کمتر کنه. فقط می‌تونم بگم که دردِ تو،‌ من و همه‌ی کسایی که اینجا براشون مهم هستی رو به درد آورد.
با خودم فکر می‌کردم شاید اگه مدتی بگذره و خاطره اتفاق اخیر در ذهنت کم‌رنگ‌تر بشه، می‌تونی یک عمر با خاطرات شیرینی که پاییز برات ساخته بود، زندگی کنی و هر بار با یادآوری اون خطرات غرق در آرامش بشی. خاطراتی که جز با دل بستن و دل کندن عاشقانه فرصتی برای موندگار شدن پیدا نمی‌کردن.

به یکی دو مورد اشاره کردی،‌ که دوست داشتم دربارشون بنویسم.

اوایل سال کتاب شور زندگی که توصیف زندگی ون گوگ بود رو خوندم. سوای موضوع اصلی کتاب، یک موضوع توجهم رو به خودش جلب کرد.
ون گوگ وقتی می‌خواست جایی رو توصیف کنه، از درخت‌ها و گل‌هایی که روییده بودن می‌گفت. از صدای پرنده‌هایی که می‌شنید و رنگ‌های بدیعی که به چشمش می‌خوردن.
هر بار که به این توصیف‌ها می رسیدم، در بازسازی اون ها به مشکل می‌خوردم. نمی‌دونستم درخت صنوبر چه شکلیه. تصوری از صدای سار یا سایر پرنده‌هایی که ازشون حرف می‌زد نداشتم.
حجم این توصیف‌ها و فشار نفهمیدن اونها به حدی بود که تصمیم گرفتم درباره درخت‌ها و پرنده‌ها کمی بیشتر تحقیق کنم.
اسم درخت‌ها رو جستجو می‌کردم. به عکس برگ‌هاشون نگاه می‌کردم. می‌خواستم تصویر درخت‌ها با اسم‌شون در ذهنم ثبت بشن تا وقتی با توصیف دیگه‌ای روبرو میشم، بتونم تصویرپردازی بهتری داشته باشم.
یه مجموعه کوچیک از این عکس‌ها رو برای خودم ذخیره کردم تا هر وقت فراموششون کردم، به سراغشون برم. (تصاویر تعدادی از درختان)
https://uupload.ir/view/uojg_درختان.zip/
حتی مدتی رو در پارک محلمون قدم می‌زدم و درخت‌ها رو نگاه می‌کردم و برگ‌هاشون رو می کندم و لمسشون می‌کردم تا تصویر زنده‌تری در ذهنم ثبت کنم.
خیلی از درخت‌ها برام آشنا بودن. حتی با دیدن تعدادی از اونها خاطرات کودکیم زنده می‌شد و یادم اومد که چقدر از سروکله این درخت‌ها بالا رفتم. ولی کمتر به اسمشون توجه کرده بودم.
برای صدای پرنده‌ها هم کار مشابهی کردم. هر پرنده‌ای که اسمش تو کتاب اومده بود رو جستجو می‌کردم تا صداش رو بشنوم. بعد از کمی جستجو متوجه شدم که پرنده‌نگری و گوش کردن به صدای پرنده‌ها یکی از کارها و تفریحات لوکس به حساب میاد. کسایی هستند که با هدف دیدن و شنیدن پرنده‌ها به سفر میرن و ساعت‌ها و روزها خودشون رو با این فعالیت سرگرم می‌کنند.

یه جایی توی کتاب شورزندگی هست که ون گوگ مزرعه‌ای در حوالی یک شهر رو برای یکی از اهالی اون شهر توصیف می‌کنه. این توصیف به حدی زیبا و با جزئیاته که اون فرد میگه در برابر چیزی که تو از اون مزرعه دیدی، من کور به حساب میام
فکر می کنم من هم در طی این مدت کور بودم. این دو مورد یکی از کوچکترین چیزهایی هستند که هر روز در اطرافم میدیدم و نسبت بهشون بی‌توجه رد می‌شدم.
همیشه از دیدن درخت‌ها و شنیدن صدای پرنده‌ها لذت می‌بردم. اما باید اعتراف کنم که این لذت با درک و فهمیدن بیشتر اونها چند برابر شده. الان اگه از جایی رد میشم، درخت‌هاش رو با دقت بیشتری نگاه می‌کنم و صبح‌ها به صدای پرنده‌هایی که از پشت پنجره به گوشم می‌رسه، با دقت بیشتری گوش میدم و لذت می‌برم.

در تمام طول این مدت، یاد توصیف تو می‌افتادم که گفته بودی میشه یک عمر رو صرف دیدن و لذت بردن از یک حشره کوچیک کرد. واقعیتش بار اولی که این حرف رو ازت شنیدم، خیلی برام ملموس نبود. اما الان می‌فهمم که راز نهفته در پشت این حکمت اینه که کور و کر نباشیم و بخواهیم که ببینیم.

شاید تا اینجا حاشیه بود. می‌خواستم بگم من با همین کارهای کوچیک کیفور می‌شدم، حتی اگه برای خیلی‌ها قابل درک نبود.
من حتی سعی نکردم که این لذت رو با خیلی‌ها در میون بگذارم. چون می‌دونستم چیزی نیست که با گفتن و منطق و این حرف‌ها اثباتش کرد. تنها راه تجربه این لذت،‌ لمس کردنه اونه.

فکر می‌کنم آدمها (حتی خود من) عادت کردیم که درد ها و لذت‌ها رو به یک گروه کوچیک محدود کنیم و لذت و درد هر اتفاقی رو با توجه به عرف بسنجیم.
بر اساس عرف، باید سفر به دور اروپا لذت بیشتری از شنیدن صدای پرنده‌ها در پارک نزدیک خونه داشته باشه.
بر اساس عرف، مرثیه گرفتن برای یک گربه کاملا غیرمنطقیه و از سر بی‌دردیه.
بر اساس عرف، سرگرم شدن با درخت و برگ‌ها و لمس کردنشون نمی‌تونه جایی در صدر تفریحات یک فرد داشته باشه.

خودت به ما یاد دادی که این عرف و مردمی که عرف رو ساختن،‌ غولی هستند که باید ازش دوری کرد.
فکر می‌کنم در بین این مردم جایی برای درد‌ها و لذت‌ها خارج از عرف نیست.
ولی چیزی که حداقل در مورد زندگی خودم بهش رسیدم اینه که نباید زندگیم رو به دردها و لذت‌های آموخته شده از عرف محدود کنم و از دیگرانی که در کنارم هستند هم نباید چنین انتظاری داشته باشم. فهمیدم که هر کس تجربیاتی داره که خاص خودشه که ممکنه عمق اونها برای من خارج از تصور باشه. یاد گرفتم که به خودم اجازه بدم از چیزهایی که واقعا خوشحالم می‌کنند، لذت ببرم و اگه درد نامتعارفی هم داشتم،‌ براش مرثیه بگیرم.
به خودم اجازه نمی‌دم تا درباره احساس دیگران خط‌کش بگذارم و اونها رو در چارچوبی که خودم می‌شناسم، محدود کنم.

خواستم بگم تجربه و احساسی که داشتی، هر چقدر هم که برای خیلی‌ها قابل درک نباشه، اصیل و واقعیه و عرف حق نداره این حق رو از تو بگیره.
البته خودت همه اینها رو بهتر می‌دونی و خودت بودی که دریچه نگاه به این موضوعات رو به ما نشون دادی.
فقط خواستم بگم که به اندازه خودم این حالت رو درک می‌کنم و شاید این تنها کاری باشه که از دستم برمیاد.

برای اینکه کمی فضای نوشتم تلطیف بشه، یه عکس از خانم بهروز برات میزارم. (اسم اصلیش ماراله که خواهرم براش گذاشته. ماده هم هست. ولی نمی‌دونم چی شد که یه دفعه بهروز صداش کردم و این اسم روش موند. البته خانم بهروز)
https://uupload.ir/files/jwbb_بهروز.jpg
https://uupload.ir/files/5zv8_تازه_حموم_کرده.jpg
این هم فیلم چرت زدنشه روی مونیتورم که البته حجمش یکم زیاده: ۵۰ MB
https://uupload.ir/view/oq7p_بهروز_در_حال_چرت_زدن.mp4/
چند ماهی هست که مهمون خونه‌ی‌ ماست. از همون روزهای اول تصمیم گرفتیم که تو قفس نزاریمش و به همین خاطر خیلی راحت توی فضای خونه برای خودش جولان میده.
به این نتیجه رسیدم که ما رو با چهارپاها اشتباه می‌گیره. چون علاقه‌ی خاصی داره که بیاد رو سرمون بشینه و احساس می‌کنه که ما هم مثل چهارپاها دستمون بهش نمی‌رسه.
در طی این مدت که به رفتارش توجه می‌کردم، متوجه شدم که مثل پاییز تو، لذت همنشینی رو به لذت‌های دیگه ترجیح میده. خیلی وقتها اگه تنها باشه، حتی غذا هم نمی‌خوره و یه گوشه کز می کنه. ولی همین که پیشش میای، شروع می‌کنه به بازی کردن و غذا خوردن. انگار بازی کردن تو تنهایی هیچ لذتی براش نداره و حتما باید کسی در کنارش باشه تا این کارها براش معنی و ارزش پیدا کنند. انگار اینها انسانیت رو خیلی بهتر درک کردن.

محمدرضا جان سلام. با خوندن متن غمگین شدم. من رو یاد خاطره‌ای انداخت. من وقتی بچه بودم پدر و مادرم برام یک جوجه اردک گرفتند که حسابی باهاش بازی می‌کردم. متاسفانه یک روز از جعبه‌ای که توش بود پرید بیرون و از ارتفاع سقوط کرد و پاش آسیب دید. متاسفانه از اون روز و علیرغم تلاش برای درمان‌ حالش خیلی خوب نبود. در نهایت تصمیم گرفتم که رو به باغ پرندگان اصفهان هدیه کنم تا پیش اردک‌های دیگر بزرگ بشه و بهش بهتر رسیدگی بشه. یادمه خیلی سخت این تصمیمو گرفتم و وقتی هم میخواستم تحویلش بدهم هی برمیگشت و به عقب نگاه میکرد و نمیخواست بره(یا من دوست داشتم اینطور فکر کنم). هر وقت اونجا میرفتم دنبال یه اردک بودم که کمی سخت راه بره. هیچوقت البته چنین اردکی ندیدم. امیدوارم که نشونه‌ی این باشه که درمانش کرده بودند و بین اردک‌های شاد و قبراق با خوشحالی زندگی کرده. ازون به بعد خانواده با گرفتن حیوان خانگی مخالفت میکردن و میگفتن که آدم بهشون دلبسته میشه و وقتی اتفاقی براشون میافته خیلی غمزده میشه. البته دیدم در کامنت‌ها هم اشاره شده به این حس متناقض‌نما. روزگار گاهی اوقات کاری میکنه که هر چی خوشحال شده بودی دو برابر غمگینت میکنه که خیلی خوشحال نشی.

نمی‌دونم همه گربه‌ها در همه شهرهای کوچک آدم‌گریز هستند یا نه. این ویژگی محل زندگی سال‌های قبلم باعث شده بود گربه‌ها رو چندان جدی نگیرم و اگرچه همیشه جلوی چشم، اونها رو نبینم. شاید قبلا خجالت می‌کشیدم که بگم، اما همین حتی باعث شده بود من هم از گربه‌ها بترسم. خیلی روی خودم کار کردم تا لذت لمس کرک و پر این موجودات دوست‌داشتنی رو تجربه کنم.
همه اینها البته برای قبل بود و در شلوغی ذهنی این ماه‌ها، گم شده بود. انگار دوباره گربه‌ها رو نمی‌دیدم. تا همین چند روز پیش که – احتمالا چون اینجا چند باری از گربه‌ها صحبت شده بود – توجه‌ام به یک بچه‌گربه و مادرش جلب شد.
الان که فکر می‌کنم، این دو گربه هم سفید و مشکی بودند.
مادر که انگار بچه رو قلقلک بده و بخندونه، با بچه بازی می‌کرد و من، غرق تماشای اونها. هرچند این لحظات شیرین خیلی ادامه‌دار نبود و وقتی مادر دید که کناری به تماشا ایستادم، انگار که فرد شر و شیطونی رو در حال شلوغ‌کاری دیده باشند، در یک حالت خنثی‌گونه، آروم شد. جالب اینکه بچه گربه هم همینطوری شد؛ طوری که من حس کردم غریبه‌ام و لازمه زودتر برم تا اونها به بازی خود برگردند… .
.
پی‌نوشت. ممنون که جواب کامنت‌ها رو دادی محمدرضا. کمی آرام‌تر شدم به امید اینکه دلت سختی این غم رو آسان‌تر تحمل کنه.

رسوندن عمق احساس و همدردی بسیار کار سختیه. خاصه که بشخصه تجربه‌ی زیسته‌ای نداشتم به این صورت، ولی همینقدر میتونم بفهمم عشق، عشقه و این احساس چه به یک انسان، یا حیوان، یا شیء، و یا یک فکر و خیال، همه و همه عمقش یکسانه.
دکتر اکبر جباری از فیلسوفانی هستش که صفحه اینستاگرامی‌ش رو دنبال می‌کنم. چندی پیش دوست نزدیکش رو از دست داده بود و درین باب نوشته بود:
((دیشب در آخرین جلسه‌ی کلاس هیدگر در مدسه علوم انسانی جیوگی،‌ درباره مرگ صحبت می‌کردم و میگفتم،‌ هر انسانی، در هست بودنش(existence)، یک چشم‌انداز به هستی(being) است و مرگ نیز، فقدان آن چشم‌ا‌نداز به هستی. از همینروست که مرگ عزیزان‌مان غم‌انگیز است،‌ چرا که ما یک چشم‌انداز به هستی را از دست می‌دهیم.))
محمدرضا؛
نمیدونم با لمس بدن سرد و بی‌جان اون گربه چه چشم‌انداز شگرفی رو به هستی پیرامونت از دست دادی. علت ضجه‌ها،‌ سوگواری برای از دست دادن یک امید بوده. یک چشم‌انداز زیبا. امیدوارم جایگزین‌هایی قشنگ‌تر براش در کوتاه‌ترین زمان ممکن ایجاد بشن. سوگواری،‌ زمان‌بره.
ارادتمند تو معلم عزیزم!

پاییزم اسم قشنگیه. محمدرضا الآن به ذهنم رسید این دوستم که چند روزه توی یه شهر دیگه باهاش آشنا شدم و از دیدنش کیف میکنمو تو این چند روز باقیمونده پاییز صدا کنم. فکر کنم بهشم میاد ولی نه مثل پاییز تو.
اینم عکسش

خیلی دلم گرفت…

چه خوب که بیشتر در مورد پاییز نوشتی

“فراق عقوبت عشق است” اما بنظرم ارزش لحظه های عاشقانه اینقدری هست که عقوبتش رو بپذیریم.
غبطه میخورم که دلت دریاست.

چقدر تلخ و دردناک. متاسفم.?

محمدرضای عزیزم
اگه بگم حست رو درک میکنم و میفهمم به نظرم اول دارم به خودم دروغ میگم بعد به تو. حیوانات مختلف رو همیشه دوست داشتم و در حد شعورِ حسی ام گهگاه بهشون نزدیک هم شدم ولی هیچوقت نتونستم در حد و اندازه هایی که تو برامون تعریف کردی بهشون نزدیک بشم(البته در مورد آدمها هم، بجز چند استثنا، همینطوری بودم و هستم)
اما فکر می کنم یه چیزی رو خیلی خوب حس میکنم. رنج از دست دادن یک عزیز رو.
به نظرم کسی که این حس رو بفهمه میدونه که اون عزیز دیگه فرقی نمیکنه چی باشه(یه مداد باشه یه گربه باشه یا یه آدم یا حتی یه آرزو و امید).
امیدوارم سختی این از دست دادن برات سهل تر بشه و غمِ پاییزی که با پاییز یکی شد برات کوتاهتر بشه.

بسیار متأسفم محمدرضا جان. واقعا رنج بزرگیه.
اما از خوندن پی‌نوشت دو تعجب کردم. این که مرگ یک گربه انقدر برات دردناک باشه، فکر می‌کنم باید مایه افتخارت باشه. توی دنیایی که بشر انقدر به خودش مغرور شده که می‌خواد کل طبیعت و هستی رو در خدمت خواسته‌های خودش به زانو دربیاره، اگر کسی پیدا بشه که گرسنگی یک گربه یا تشنگی یک گیاه برای مسئله مهمی باشه و دست به اقدام بزنه، باید مدال انسانیت بهش اعطا کنیم.
چند روز پیش با یکی از همکاران داشتم از مشهد برمی‌گشتم. این آقا که راننده ماشین بود، نگاهش به تابلوهای محل عبور یوزپلنگ افتاد. بعد گفت “که چی؟” گفتم “متوجه نشدم!” گفت:”اصلا تمام یوزپلنگ‌های دنیا منقرض بشن، چی از من و تو کم میشه؟”
سکوت کردم. واقعا نمی‌تونستم چیزی بگم. چون چنین آدمایی همیشه اینطور به قضایا نگاه می‌کنن که “چقدر به من می‌رسه؟” یا “چقدر ازم کم میشه؟” مثل همون تعریفی که از بشر امروز داشتم.
محمدرضای عزیز، اگر تو و خیلی از کسایی که اهل مطالعه هستن، انقدر برای حیوانات ارزش قائل هستید، به خاطر اینه که انقدر نگاهتون به هستی، وسیع شده که فهمیدید در این عالم ذره‌ای بیش نیستید و به عنوان ذره ای از یک طرح بزرگ، وظایفی بر دوش شماست. شما به این درک می‌رسید که نژاد، رنگ، جنسیت، میزان سرمایه، مدرک تحصیلی و حتی انسان بودن شما، هیچ کدام نشان برتری و تمایز نیست.

از شدت غم هیچی نمی تونم بگم. دلم آتیش گرفت، کاش قبل از جون دادن درد نکشیده باشه.

منم با خوندن نوشته‌اتون اشکام سرازیر شد، البته خب دلم پر بود، امروز نه خوابیدن آرومم کرده بود، نه آهنگ بی‌کلام، نه نوشتن و نه کتاب خوندن و نه حتی پشت‌بام. گریه گاهی انگار تنها درمان هست.
متاسفم، خیلی خیلی کم می‌‌تونم درکتون کنم، من هم وقتی که لوسی رو به دامپزشک سپردم چشمام پر اشک بود و فهمیدم دامپزشک برای این نگهش داشت تا مردنش رو نبینم و وقتی مت متی رو مجبور شدم بذارم پارک لاله کسی حسم رو نفهمید یا وقتی حلزون کوچولوم رو گم کردم یعنی گذاشت و رفت شایدم شکار پرنده‌ها شد. خیلی وقت‌ها دلم رو دو دستی چسبیدم که به هیچ‌کس و هیچ چیزی دل‌نبندم، اما اونوقت‌ها بنظرم زندگی تصنعی میشد. گاهی دلبستگی‌ها، امیدی بودن که پای چراغ زندگیم ریخته میشدن تا فیتیله‌اش روشن بمونه.

پی‌نوشت: چند ماه پیش دوستم رفته بود مسافرت و برام حلزون آورده بود(قرار بوده باغ سم‌پاشی بشه و اون چندتایی که تونسته بود رو برای من آورده بود، شاید به جای اون حلزون کوچولوم)، خیلی دوسشون داشتم و هدیه ارزشمندی برام بود، اما خب میترسیدم بیارمشون خونه و باعث بشم که عمرشون کوتاهتر بشه یا نتونم درست بهشون رسیدگی کنم، همون روز که تو درکه بهم هدیه دادشون، اونجا آزادشون کردیم، فکر کردم اینطوری خوشحال‌تر باشن(همش تو ذهنم میگفتم الان میگه چه آدم بی‌شعوریه که نبردشون خونه). میخواستم براتون فیلم موقع رها کردنشون رو زیر پست “هنرِ فراموش کردنِ آن‌چه بر ما می‌گذرد”بذارم اما انقدر دست دست کردم که گوشیم خراب شد و نتونستم آپلود کنم، گوشیم رو تحویل گرفتم اگر دوباره درگیر این نشم که بذارم یا نذارم، براتون آپلود میکنم.
غمتون کم و گذرا

چقدر غم انگیز و تاثیرگذار بود.. عشقی کوتاه اما پر از خاطره… متاسفم برای پاییز و پاییزهایی که قربانی تندروی دیگران میشن. اما درک می کنم که چقدر باید غم انگیز باشه از دست دادن یه موجودی که دیگه اهلی شده بود..