دوستان عزیز متممی من انتظار دارند که طبق سنت هر ساله، دوم بهمن ماه – سال‌روز آغاز فعالیت متمم – مطلب کوتاهی درباره‌ی متمم بنویسم (شاید هم من فکر می‌کنم چنین انتظاری وجود دارد).
معمولاً در هر سال اشاره‌ای هم به برنامه‌های سال بعد دارم و سال گذشته هم همین کار را کردم. اما تقریباً یک ماه پس از ششمین سال‌روز تولد متمم، ماجرای کرونا به شکل رسمی در کشور اعلام شد و بسیاری از برنامه‌ها و جهت‌گیری‌ها تغییر کرد.
از بزرگ‌ترین دولت‌ها و شرکت‌ها تا کوچک‌ترین آن‌ها از موج کرونا و تبعات مستقیم و غیرمستقیم آن در امان نماندند و طبیعتاً ما هم در متمم همین وضعیت را تجربه کردیم.
به همین علت ما هم تصمیم گرفتیم جهت‌گیری خود را با شرایط جدید تطبیق داده و اولویت‌های خود را تغییر دهیم.
از جمله اتفاق‌هایی که در سال گذشته برای ما افتاد، افزایش Usage Time متمم برای عزیزان متممی بود.
دوستی دارم که مالک یک استخر بزرگ در تهران است و همیشه می‌گوید ما روی کسانی که کارت اشتراک می‌خرند و وقت نمی‌کنند به استخر سر بزنند، حساب ویژه‌ای باز کرده‌ایم. او می‌گوید اگر واقعاً تمام کسانی که کارت اشتراک خریده‌اند به اندازه‌ی اشتراک خریداری شده به استخر مراجعه کنند، محاسباتش به هم می‌ریزد.
ما امسال وضع آن دوست عزیز را به شکل مشابهی تجربه کردیم. چون تقریباً همه‌ی دوستان، مقیم دائمی استخر شده بودند. 😉
با این حال خوشبختانه با روش‌های مختلف، از افزایش منابع تا بهینه‌سازی کدها و کوئری‌ها سعی کردیم شاخص‌های پرفورمنس را تقریباً شبیه سال گذشته نگه داریم. این در شرایطی بود که تعداد کاربران آنلاین در هر لحظه در سال جاری، به بیش از دو برابر سال گذشته رسیده بود.
البته حضور منظم‌تر متممی‌ها یک اتفاق دیگر را هم رقم زد و آن این‌که پراکنده‌خوانی (که ما به آن سبک مجله‌ای می‌گوییم) بسیار کم شد و اکثر دوستان‌مان روی سری‌های درس‌های مختلف متمرکز شدند.
همین کار باعث شد نواقص موردی در سری‌های درسی و برخی از ضعف‌هایی که در یکپارچگی درس‌ها وجود داشت بیشتر نمایان شود و حجم زیادی از وقت و منابع ما، برای اصلاح این نواقص صرف شد که احتمالاً در مرور درس‌های مختلف آن را تجربه کرده‌اید. در واقع امسال نخستین سالی بود که سهم «ویرایش محتوا» و «تغییر ساختار محتوا» در متمم از «تولید محتوا» بیشتر شده بود. این در حالی است که حجم تولید محتوا هم – اگر معیار آن را تعداد کلمات بدانیم – امسال بیشتر از هر یک از سال‌های گذشته بوده است.
با توجه به روندی که در سال گذشته طی شد، امسال قصد ندارم درباره‌ی این‌که چه اولویت‌هایی در نظر گرفته‌ایم، حرف بزنم. چون واقعاً تصویر شفافی از وضعیت کشور در ماه‌های آینده پیش رویمان نیست (به عنوان یک نمونه‌ی کوچک از ده‌ها نمونه عدم اطمینان در فضای فعلی، کافی است تصور کنید که مسدود شدن اینستاگرام یا روی کار آمدن یک دولت نظامی یا آغاز به کار بازیگران جدید در صحنه‌ی محتوا چگونه می‌تواند اکوسیستم محتوایی کشور را تغییر دهد).
نکات دیگری هم وجود دارد که به صورت مختصر به یکی از آن‌ها اشاره می‌کنم. وب‌سایت‌های ایرانی در حال حاضر از دو جهت تحت فشار هستند. از یک سو برخی دامین‌ها از طرف آمریکا تحریم می‌شوند (اتفاقی که برای بست انسر و بسیاری از سایت‌های info. در برخی از رجیسترارها افتاد) و از سوی دیگر، عده‌ای از تصمیم‌گیران عمیقاً معتقدند که جداسازی شبکه‌ی داخلی از شبکه‌ی بین‌المللی اینترنت می‌تواند یک استراتژی اثربخش در حوزه‌ی فرهنگ و سیاست باشد. بنابراین دامین‌های غیر از ir. از دو سو (ایران و آمریکا) در معرض تهدید هستند. البته چنین تغییراتی تأثیری در فعالیت متمم نخواهد داشت، اما قابل‌پیش‌بینی است که ممکن است متمم و سایر سایت‌های ایرانی که پسوند ir. ندارند، در آینده روی دامین دیگری در داخل کشور به فعالیت خود ادامه دهند (البته ما مانند خیلی از سایت‌های دیگر از سال‌ها قبل این پیش‌بینی را داشته‌ایم و اطلاعات کاربران و کل هاست متمم در ایران قرار دارد).
جدا از این مسائل حاشیه‌ای، متمم در یک سال آینده احتمالآً بیشتر روی meta-content متمرکز خواهد بود. به این معنا که «محتوا درباره‌ی محتوا» در متمم بیشتر خواهد شد و سعی می‌کنیم به متممی‌ها کمک کنیم تا بسته به اهدافی که دارند، مسیر مطالعه و یادگیری خود را بهتر تشیص دهند و پیگیری کنند (مطالبی که تحت عنوان نقشه راه منتشر شده‌اند، نمونه‌‌ای از متا کانتنت هستند).
در کنار توضیحاتی که ارائه کردم، شاید اشاره به چند عدد هم برایتان جالب باشد. نخست این‌که مجموع مطالعه در متمم (توسط متممی‌ها و کاربران گذری) در یک سال گذشته منتهی به امروز، از ۲۲ میلیون دقیقه بیشتر بود. این عدد در سال قبل به زحمت به ۱۰ میلیون دقیقه می‌رسید.
اکنون متمم رتبه‌ی الکسای ۱۹۶ را در ایران دارد و با توجه به این‌که پارسال هم حدوداً چنین رتبه‌ای داشتیم (فکر می‌کنم حدود ۲۲۰ یا چیزی در این حدود) نتیجه‌ی آموزنده‌ی جالب این است که در یک سال گذشته رغبت به فضای وب بسیار بیشتر شده است. در حدی که با دو برابر شدن استفاده از سایت متمم، در نهایت جایگاه قبلی حفظ شده و تغییر چندانی در رتبه‌‌بندی‌ها به وجود نیامده است.
عدد دیگری هم هست که شاید برایتان جالب باشد.
متمم در ماه‌های اخیر توانسته ماهانه نزدیک به ۱۶ میلیون بار در نتایج گوگل ظاهر شود و هر ماه چیزی در حدود ۱۱۵۰۰۰۰ کلیک از کاربران گوگل دریافت کند. چنین عددی برای متمم که بسیاری از محتواهای آن بسته است و عملاً امکان بهینه‌سازی حرفه‌ای برای سئو – در مقایسه با سایت‌های بدون Paywall – در آن وجود ندارد، مناسب به نظر می‌رسد (ضمن این‌که اولویت ما در تنظیم درس‌ها آموزش و دقت علمی است و همین باعث می‌شود نتوانیم از تکنیک‌های سئو به شکل کامل استفاده کنیم).
توضیح این‌که نقاط مینیمم مربوط به روزهای پنجشنبه است. ظاهراً مردم در ایران روزهای پنجشنبه از هر روز دیگری کمتر به گوگل سر می‌زنند؛ حتی از جمعه! در عوض، روزهای سه‌شنبه پررونق‌ترین روز جستجو در گوگل است (البته احتمالاً به نوع محتوا هم ربط دارد. اما با توجه به گستردگی و تنوع کلمات در متمم، نتیجه‌ی جالب‌توجهی است).
پنج نکته‌ی دیگر هم برای پایان این گزارش به ذهنم می‌رسد.
نکته‌ی اول این‌که من و سمیه تاجدینی (که به اندازه‌ی من در راه‌اندازی و رشد متمم سهم دارد و اگر اصطلاح هم‌بنیان‌گذار را دوست داشتم می‌شد آن در مورد سمیه به کار برد) تا کنون تصمیم گرفته‌ایم متمم «درون‌گرا» باشد. بر همین اساس، کمتر در مورد متمم، روش اداره‌ی آن و فرایندهای داخلی‌اش صحبت کرده‌ایم و همیشه با برگزاری مصاحبه یا گفتگو در این باره هم مخالف بوده‌ایم (بر خلاف روند رایجی که بسیاری از افراد دیگر دنبال می‌کنند).
اگر عمر و فرصتی باشد، ما قصد داریم در ده سالگی متمم گزارش جامعی از آن‌چه در این سال‌ها بر متمم گذشته، چالش‌هایی که داشته و هرگز جایی نگفته‌ایم، سختی‌ها و موانعی که برای آن تراشیده شده و خاطرات تلخ و شیرینی که در این مدت شکل گرفته صحبت کنیم. فکر می‌کنم آن زمان نکات شنیدنی جالبی برای دوستان و اعضای متمم وجود داشته باشد.
نکته‌ی دوم این‌که موضوع فایل صوتی امسال – اگر عمر و فرصت بود – درباره‌ی برندسازی شخصی خواهد بود. طی سال‌های گذشته پراکنده در این باره حرف‌هایی زده‌ام و یک بار هم در آخرین گردهمایی متمم کمی به این موضوع پرداختم. اما دوست داشتم حرف‌هایم کمی سر و سامان پیدا کند، کامل‌تر شده و یک جا جمع شود. فکر می‌کنم فایل نوروزی امسال بستر مناسبی برای این کار باشد.
سومین نکته هم این‌که هم‌چنان منتظر هستیم واکسن ایرانی یا کوبایی یا چینی و ونزوئلایی یا یکی دیگر از کشورهای «هم‌مسلک» آماده شود و کرونا را مهار کند. اما قطعاً گردهمایی متممی‌ها بعد از این مقطع زمانی سخت و تلخ برگزار خواهد شد و امیدوارم این دیدار فرصتی باشد تا یکدیگر را از نزدیک – بدون بهانه‌ی آموزش و سمینار و یادگیری – ببینیم.
نکته‌ی چهارم این‌که به سنت هر سال باید فهرستی از افرادی که طی یک سال گذشته بیشترین حمایت مالی را از متمم انجام داده‌اند ارائه کنم. نام این عزیزان (پروفایل آن‌ها) را در ادامه می‌بینید:
آکو
عبداله ایپکچی
امیرحسین بِدِل‌توانا
علیرضا قرائتی
مائده ابوحسینی
شهرزاد
ترکان
سیما
بهمن محمدی
پنجمین نکته و آخرین حرف، فهرست فعال‌ترین دوستان متممی است. مثل همیشه، معیار ما در این محاسبه، مدت زمان صرف‌شده برای مطالعه‌ی درس‌ها، انجام تمرین و مشارکت در بحث‌ها و نیز مطالعه‌ی دیدگاه‌های دوستان و امتیاز دادن به دیدگاه‌های دیگران بوده است.
این فهرست شامل ۳۳ نفر از عزیزان متممی است و چون از این نقطه به بعد (بین نفر ۳۳ و ۳۴) فاصله‌ی نسبتاً زیادی بود، فهرست را در همین‌جا قطع کرده‌ایم:
۱- امیر جافری
۲- محمدجواد یعقوبی
۳- جواد خوانساری
۴- مهدی جلالی
۵- امیرحسین بِدِل‌توانا
۶-امیرعلی رستگار کازرونی
۷-شهرزاد
۸-مهدی کلانترزاده
۹-آیدا گلنسایی
۱۰- آتا ناصر
۱۱-محمدامین جوادی
۱۲-مسیح پورحقانی
۱۳-احسان حسینی
۱۴-فاطمه صادقی
۱۵-حسین خادمی
۱۶-حسام مرحمتی
۱۷-سینا حیدری
۱۸-یعقوب دلیجه
۱۹-احمد عباسی
۲۰-الناز محمودی
۲۱-مهدی بابایی
۲۲-فرح میر
۲۳-مطهره
۲۴-سیداسلام جلالی
۲۵-بهناز مقدم
۲۶-صبا شباهنگ
۲۷-دانشجوی همیشگی مدیریت
۲۸-تهمینه محمد علی زاده
۲۹-محمد قلیزاده
۳۰-داود عندلیب
۳۱-مژگان پیوندی
۳۲-زهرا محمودی
۳۳-مصیب گراوند
آخرین دیدگاه