چند روز پیش، همکارانم در صفحهی اینستاگرام متمم، جملهای از «درو فاوست»، رییس دانشگاه هاروارد را نقل کردند. او که در جمع دانش آموزان سخنرانی میکرد در مورد تجربهی دانشگاه، حرفهایی زده بود که – مضمونش – چنین بود:
دانشگاه، گذرنامهای برای ورود به مکانهای متفاوت و جدید است. برای ورود به زمانهای دیگر. برای تجربهی شکلهای دیگری از اندیشیدن. فرصتی برای اینکه خودمان را به شکل دیگری بفهمیم. برای اینکه ببینیم زندگیمان، چقدر با دیگرانی که در زمانها و زمینهای دیگر زیستهاند شبیه است. برای اینکه ببینیم زندگیمان، چقدر با آنها متفاوت است…
این مطلب هم مانند بسیاری از مطالبی که متمم تولید یا منتشر میکند، در جاهای مختلف، بازنشر شد. دیشب در میان تصاویر اینستاگرام، دیدم که بعضیها در صفحات مختلف، در زیر این نوشته، جملاتی نوشتهاند که مضمون آنها تقریباًُ مشابه بود: «بله. اگر آمریکا باشد. بله اگر هاروارد باشد. بله اگر ایران نباشد. بله اگر…».
دیشب وقت خواب، با خودم سالهای دانشگاه خودم را مرور میکردم.
دانشگاه من، با معیارهای استاندارد و عرف جهان، دانشگاه خاصی نبود. حتی از بسیاری از دانشگاههای کشور، کمتر «دانشگاه» بود! من شریف درس خواندم.
آن سالها، دانشگاه ما، محل کسانی بود که فقط درس میخواندند. با رتبههای خوب آمده بودند و به تعبیر آن زمان ما، «خرخون» بودند. نمیدانم هنوز هم این لغت به کار میرود یا نه. اما به هر حال، میخواهم بگویم که اگر چه شاید عینک ته استکانی زیاد دیده نمیشد. اما اگر هم بود، چیزی به قیافهی کثیف و درهم و مشوش و از دنیاجاماندهی بسیاری از ما، اضافه نمیکرد!
آن سالها، دانشگاه ما، فقط دانشگاه مهندسی بود. ظاهراً به دور از دغدغههای مربوط به حوزههای علوم انسانی. بتهای ما، معلمانی بودند که یا انتخاب گام چرخدنده را خوب میدانستند و یا کرنش تیرآهن را خوب حساب می کردند. یا کامپوزیت ساخته بودند یا معادلات دیفرانسیل را خوب حل میکردند. انسان و فلسفه و جامعهشناسی و اخلاق و تاریخ و هنر، در سرفصل هیچیک از درسها نبود.
آن سالها، دانشگاه ما، جای دانشجوها بود و مدیران کمتر به آنجا سر میزدند: با آن ماشینهای گرانقیمت و لباسهای شیک و دنیای متفاوت.
آن سالها، کسانی که بعدها به مدیریت ارشد برخی صنایع کشور رسیدند، هنوز دانشجوی دانشگاه ما بودند و با میلگرد، بر سر دختر و پسرها میزدند و ارشادشان میکردند!
آن سالها، ماهها طول کشید تا یاد گرفتیم دختران کلاس را به اسم کوچک صدا کنیم. خانم سمیعیفر فعال و پرتلاش، هنوز شادی نبود. خانم گلزاد با آن چهرهی به یادماندنیش برای سالهای جوانی ما، هنوز پریسا دوست امروزی ما نبود. خانم وزیری فرد با آن ماشین رنو پنج – که نشانهای از ثروت و دارایی حساب میشد! – هنوز سارا دوست نزدیک امروز ما نشده بود. خانم حسینی – که علاقمند بود به زور همکلاسیهایش را به بازدیدهای علمی ببرد – هنوز نیوشا نبود!
این روزها، به بهانهی سخنرانی به دانشگاههای زیادی در سراسر ایران دعوت میشوم. از اهواز تا اصفهان. از تبریز تا مشهد. از کاشان تا گرگان و طبیعتاً دانشگاههای مختلف تهران.
امروز وقتی فضای دانشگاههای ایران را میبینم، دو تفاوت خیلی برایم جلب توجه میکند.
اولین تفاوت، فاصلهی شگفتانگیز با مفهوم دانشگاه، و عقب ماندن از مدل ذهنی حاکم بر فضای دانشگاه است که در کشورهای توسعه یافته دیدهام و دیدهایم.
دومین تفاوت، فاصلهی شگفتانگیز با مفهوم دانشگاه و تفاوت داشتن با مدل ذهنی و فضای حاکم بر دانشگاههای دوران ماست.
دانشجوی امروز، هزار اعتراض دارد.
استادهایی که درس بلد نیستند. فضای آموزشی که نامناسب است. آزمونهای غیراستاندارد. سختگیریهای فرهنگی در داخل دانشگاه. محدودیتهای جدی، در حدی که اینجا هم برای بیان آن محدودیتها، محدودیت وجود دارد. دانشجویان تزریقی: کسانی که لیسانس و ارشد و دکترا میگیرند و هنوز سالها با سطح شعور آن کارگر بیسواد کارخانهی همسایه، فاصله دارند و خوب میدانیم که دیر یا زود، مدیر و سرپرست آن کارگرهای بیسواد و سایر دانشجویان باسواد خواهند شد.
همهی اینها را میبینم و میفهمم و شاید بیشتر از دانشجوی ناراحت و ناامیدی که این روزها، در گفتگو با من، از شرایطش مینالد، عمق این فاجعه علمی را درک میکنم.
دانشگاه یکی از واژهایی است که در ترجمه به شدت و به درستی بومی شده است! University قرار است محلی برای درک بهتر تمام عالم هستی یا همان Universe باشد. اما اینجا فقط به عنوان محل دانش در نظر گرفته شده. ضمن اینکه آن را هم ناقص و ناقض اجرا کردهایم و چیزی از دانش هم چندان وجود ندارد.
اما این مسئله تازه نیست. در گذشته هم چنین بوده و به نظر نمیرسد که در آینده هم چنین نباشد.
آنچه تغییر کرده و میکند، نگاه ما به دانشگاه است.
یادم میآید که آن زمان، گروهی برای فعالیت دانشجویی درست کردیم. هم بهانهای بود برای گپ زدن و بودن کنار هم. هم فرصتی برای شادی و تفریح.
یادم میآید که گروهی درست کردیم به نام گروه علمی و من مدیرش شدم! (برای من در سن هجده سالگی، مدیر شدن چیزی بیشتر از رییس جمهور شدن در سن امروزم، ارزش داشت!).
یادم میآید که میکوشیدیم ببینیم دانشگاه چه چیزهایی یادمان نمیدهد و خودمان برویم و بخوانیم و بیاییم و برای هم تعریف کنیم.
یادم میآید نامی عطااسدی دوست من، به سراغ هیدرولیک و پنوماتیک رفت.
یادم میآید حامد قدوسی، به سراغ بحثهای اتوماسیون صنعتی رفت.
یادم میآید من به سراغ برنامهنویسی دستگاههای تراش و سی ان سی، رفتم.
دور هم جمع میشدیم. حرف میزدیم. جزوه مینوشتیم. لذت یاددادن و یادگرفتن را تجربه میکردیم و جز پیادهروی، گزینههای جدی دیگری برای تفریح قابل تصور نبود.
ما روزنامه ساختیم. ما با پول خودمان مجله چاپ کردیم و فروختیم. ما بعد از کلاس درس، خودمان کلاس گذاشتیم و آنچه را که استاد نگفته بود یا بلد نبود بگوید یا نمیدانست که باید بگوید، به یکدیگر یاد دادیم.
آن سالها گذشت.
امروز، دانشگاه، دقایقی بعد از شروع رسمی کلاس، آغاز میشود و دقایقی قبل از پایان رسمی آن، پایان مییابد.
امروز دانشگاه، محلی است که پس از چند سال درس خواندن و تکه پاره کردن خودمان، به آن رسیدهایم و طبیعی است که باید محل استراحت ما باشد. برای دانش آموختن به دانشگاه نیامدهایم. برای دانشگاه رفتن به دانشگاه آمدهایم و حالا که به دانشگاه آمدهایم، کاری برای انجام دادن باقی نمانده است.
امروز دانشگاه، ابزار دوست شدن و آشنا شدن نیست و اگر هم هست، آخرین گام آشنایی، گرفتن شماره موبایل یا آی دی اینستاگرام و توییتر است و باقی داستان در فضای مجازی ادامه پیدا میکند. دانشگاه قرار نیست بستری برای گپ و گفتگوی دوستان باشد.
امروز دوستیها در خارج از ساعات دانشگاه، کمتر برای کتاب خواندن و حرف زدن و یاددادن و یاد گرفتن، صرف میشود. اگر قرار است بعد از دانشگاه، زمانی با هم باشیم، محل مناسب یا کافی شاپ است و یا رستوران. یا گردهم آمدنهای شبانهای که چهرهی زیبای دوستانمان را در میانهی دود قلیون و سیگار، محو میکند.
امروز بحثهای جانبی کلاس، تکملهی بحثهای استاد نیست. جستجوی منابع بهتر برای یادگیری نیست. امروز بحث جانبی این است که فلانی را که دیشب مرا Add کرد، Confirm بکنم یا نه؟ یا اینکه دقت کردهای که فلانی با فلانی زیر کامنت فلان چیز، تیک میزند؟!
آیا میشود ابزارهای زندگی مدرن را حذف کرد؟ قطعاً نه.
آیا لازم است حذف شوند؟ قطعاً نه.
آنچه باید دغدغهی آن را داشت، حریص بودن در یادگیری است. چیزی که به فراموشی سپرده شده است.
همهی آنها که در بالا نام بردم، به همراه بسیاری از آنها که در بالا نام نبردم، امروز از ایران رفتهاند.
من هم در این تنهایی، شبیه در بیابانماندهای که «ذکر» تنها امید رهایی و نجات اوست، «یادگرفتن و یاددادن» را به «ذکر» روزانهی خود تبدیل کردهام.
اما گاه با خودم فکر می کنم، اینجا سرزمین یادگرفتن نیست. اینجا سرزمین داستانهای تکراری است.
اینجا سرزمین کسانی است که هزاران سال، بر ماندن پیکر یک آزادهی مظلوم در زیر پای اسب ها میگریند و خود، هر روز هموطنانشان را زیر دست و پای خودشان له میکنند.
امروز دیگر نمیدانم که دانشگاه در ایران، دانشگاه نشد. یا نخواستیم که دانشگاه بشود. همچنان که اینجا زندگی هم زندگی نشد. یا شاید نخواستیم که زندگی بشود.
نمیدانم شاید آنها که بلدند بگویند که پس از مرگ، در بهشت، ممکن است دانشگاهی هم باشد که معلمان در آن به درستی درس میدهند. دانشجویان به درس گوش میدهند. پس از کلاس در کنار یکدیگر قدم میزنند و بحث علمی میکنند. به یکدیگر یاد میدهند و یاد میگیرند.
شاید چنین باشد.
اما امیدوارم، قانون این نباشد که ساکنان جهنم دنیا را، در آن دنیا هم به جهنم هدایت کنند و بگویند شما قبلاً نشان دادهاید که ترجیحتان چیست…
چند مطلب پیشنهادی:
با متمم:
فایلهای صوتی مذاکره آموزش زبان انگلیسی آموزش ارتباطات و مذاکره خودشناسی
دانشگاه الان برای نسل ما یک شوخیه. مقطع کارشناسی که مثل گرفتن دیپلم، گویی جزیی از ضروریاته و اصلا آپشنی برای فرد به حساب نمیاد. مقطع کارشناسی ارشد هم جز برای سربازی نرفتن و ارتقا موقعیت شغلی و پز دادن ها و..، کاربرد دیگری ندارد.
من یکسال است که در دانشگاه به اصطلاح معتبر صداوسیما، کارشناسی ارشدِ تهیه کنندگی تلویزیون می خوانم. محیطش (به لطف طرح تفکیک جنسیتی) تفاوت خاصی با دوران دبیرستان ندارد. تلاش اساتید برای تفاوت ایجاد کردن بین فضای کلاس های دانشجویان ارشد با دوران کارشناسی و دبیرستان هم گویا فایده ای ندارد.
حال و روز این روزهای دانشگاه غمگین است. منِ دانشجو هم دیگر ذوق و انرژی برای تغییرش ندارم. شاید نسل دهه هشتادی ها، تغییراتی در این احوال ایجاد کنند. شاید…
شکر که هستین …
جالبه استادهای کمی داریم که دغدغشون دانشجو کردن بچه ها باشه .. یکی از استادای ما واقعا ازاینکه بچه ها کتاب نمی خونن مطالعه در زمینه ی رشتشون ندارن (در مقطع فوق لیسانس!!!) واقعا شاکی هستند و هر جلسه از بچه ها خواهش وتمنا برای سرچ و خوندن کتابو بحث های علمی سر کلاس تشویق می کنن که ماها بریم یه ذره فراتر از جزوه هامون یاد بگیریم . اینکه نسل ما واقعا تنبل هست رو واقعا قبول دارم اینکه انقدر راحت طلب شدیم که فقط می خوایم یکی برامون ترجمه کنه یکی درسو توضیح بده یکی به جای ما سرچ کنه ما یاد بگیریم بعدم بریم امتحان بدیم و بیایم بگیم مدرک گرفتیم.. نه واقعا ما نخواستیم دانشگاه بشه .. ما خواستیم اوقات فراغتمونو پر کنیم .. ولی با تمام اینها شاید اگر بازهم استادهای دلسوزی مثل شما زیاد بودندکه هدفشون فقط یاد دادن درس نبود , یاد دادن زندگی به ما بود, اوضاع بهتری داشتیم . البته با این حرفم نمی خوام این بار و از رو دوش خودمون بردارم و بندازیم گردن دیگران .. فقط هرکس به اندازه خودش تو این موضوع سهم داره
سلام…ممنون از نقد وضع امروزي دانشگاه.
اما دلم مي خواد اين رو بگم كه شايد با فضايي كه تعريف مي كنين فرق داشته باشه اما من حس مي كنم كه اونقدرها هم دور از دانشجو بودن نيست اين فضا…
نسل حالا واقعا جوينده است اما مدلشون با ما فرق ميكنه اونا دنبال آسونترين و سريعترين راه رسيدن هستند و خيلي هم متكي به تكنولوژي هستند منظورم نت، شبكه هاي ارتباطي، سايتها و غيره است… انگار مثل ماها لزومي نميبينه جا و موقعيت و اسم و رسم و ريشه موضوعي رو به خاطر بسپاره چون هرچي بخواد با يك كليك دم دستشه و همه تحليلها از پيش انجام شده و آماده است.اونها تنها دارن ياد مي گيرند از اين همه ديتاي آماده و حتي نيمه غني شده چطور بيشترين بهره رو براي رسيدن به هدفهاشون ببرند و هدفهاشون هم خيلي متكي به حال و احوال روزه. اگه مهاجرت مده همه اين كار رو مي كنن خيلي هم دنبال تفسير فلسفي نمي رن چون مي گن وقتي اغلب اين كار رو ميكنن پس الان بايد اين كار رو كرد…. نسل امروز داره ياد مي گيره كه همش كشف كنه و اين كار رو از طريق هرچه روش نو و امتحان نشده ديروزي ها انجام ميده …
دلم مي خواد بهتون بگم نگران نباشين. مدلشون با ما فرق داره اما به نظرم رفتارشون طبيعي باشه.
مثل همیشه با قلم شیواتون مطلب رو به بهترین نحو ممکن بیان کردید. سپاس.
برای من و دوستانم این فضا با یکسری تفاوتهایی وجود داشت. من هم به یادگیری و آموختن مطالبی که اساتید یا بلد نبودن و یا اصن اطلاعی درموردش نداشتن علاقه مند بودم و با دوستامون حتی حلقه ی مطالعاتی داشتیم. هرچند که خیلی نگرفت و بچه ها از زیرش در میرفتن اما من خودم سعی میکردم مطالب مرتبط با رشتمو از هر جا گیر میارم بخونم. بازدید میزاشتیم و خودمون توی یه گروه ۴ نفری میرفتیم و با توجه به رشتم(شهرسازی) از جاهای مختلف دیدن میکردیم. ولی میدونین توی این راه خیلی بیشتر ازینکه امیدوار بشیم به راهی که انتخاب کردیم مایوستر شدیم. دیگه وختی هم رو میبینیم لزوما بحث علمی و یادگیری مسئله نیست. دغدغه هاییه که مثن من چرا بیکارم ولی فلان دانشجوی تنبل تو فلان مهندس مشاور مطرح داره کار میکنه و ازین صحبتهای پوچ. نباید گفت ولی گاهی اوقات اینجوری فکر میکنم که آدمایی که هیچی از شرایط اطرافشون نمیدونن در موقعیت بهتری هستن و کلا راحتتر زندگی میکنن تا آدمی که دغدغه داشته باشه. یه جوری تشویق بی خیالی و بی اعتناییه انگار. که هر کی ککش نگزه امکان رشد بیشتری داره.
با همه این تفاسیر کسی که وارد این راه میشه باید تا انتها ادامه بده. پشیمون نیستم از مسیری که انتخاب کردم ولی یه موقعهایی احتیاج به شارژ شدن پیدا میکنم. 🙂 خیلی خوبه که افرادی مثه شما با این بار علمی همچنان به کار وفعالیت خودشون تو ایران دارن ادامه میدن. این یعنی امید به پیشرفت.
ممنون از خونه ی پر مهرتون و اینکه اجازه میدین دغدغه های بزرگ داشته باشیم.
شاد باشید
بسیار متن تاثیرگذاری بود مهندس جان، ممنون که مارو متوجه بعضی غفلت های اون دوران و البته امروزمون کردی. اینجوری بیشتر قدر فرصت ها رو میدونیم.
سلام دوست عزيز
به درخواست خود محمدرضای عزيز از لقب های مهندس و … استفاده نکنید.
سلام
احتمالا شما هم مانند خیلی از ما ایرانی ها تاب شنیدن راستی و انتقادهای روشنگرانه رو نداری و شاید این کامنت رو تائید نکنی.
باور کنید شما در همین فضا همین کشور مشغول به کار هستی
هیچ جای دنیا انقدر به شما بها داده نمیشه وگر نه به غول خودت انقدر تنهایی را تحمل نمیکردی
آقای شعبانعلی تا کی میخواین بگید که این کشور اوضاعش خوب نیست دانشگاه ما فلانه صنعته ما…..
این داستان ها دیگر تکراری شده
شماها که دارید از همین فضای مخروبه به غول خودتان بیشترین استفاده رو میکنید
تروخدا بس کنید
آخر تا کی
شما و امسال شما اگر واقعا درد وطن دارین سعی در آباد کردنش داشته باشید تا اینکه با این نوشته ها بخواین مردم جوگیر مارو دور خودتون جمع کنید
اگه درد پول نداشتی که برنمیگشتی
پس خواهشا اینقدر مردم ساده ما رو …..
دوستان خواهشا بیدار باشین و در فضای این جو ها غرق نشید
طی حدود یک سال و اندی که حرفای جناب شعبانعلی رو میخونم و دنبال میکنم، همچین حسی که شما گفتی نداشتم. لطفا سعی کنید «قول» و «امثال» رو هم درست بنویسید. از شما که روشنگری میکنی بعیده!
حامد جان ممنون كه به فكر مايى…به فكر ما به قول خودت جوگير ها
نميخوام اينجا از محمدرضا دفاع كنم و سعى در كوبوندن تو داشته باشم..نميخوام از محمدرضا بت بسازم و كسانى رو كه نميپرستنش كافر بنامم…
نميگم تو كشور ديگه وضعش بهتره(با اينكه هست)نميگم نمونه كامل وطن خواهيه(با اينكه اينو ثابت كرده) نميگم يه قديسه و دروغ به كلامش راهى نداره(با اينكه دروغى نديدم)
نميگم درد وطن از پا درآوردش(با اينكه از بزرگترين دغدغه هاشه)
اما ميبينم تا حدى كه در توانشه داره ميسازه
من ميگم محمد رضا قبل از اين كه يه صنعتگر يا مدير باشه يه معلمه
كه درد هارو ميبينه…و نشون ميده…من واقعن نميدونم از وضع بد دانشگاه چه پولى به جيبش ميره اما ميدونم از نوشتن اين درد ها مطممئنن ريالى جايزه نميگيره…
براى من همين در شناختش كافيه…مردى كه نديدمش اما براى من خيلى اتفاقات خوب به همراه داشته…براى تو هم همين كافى باشه كه اين مرد باعث ميشه از فردا يه دانشجو با اراده محكمتر و نگاه بازترى به دانشگاه بره(خود به قول شما جوگير رو عرض كردم)
…كاش با مهربانى بيشترى به اطراف نگاه كنى,چه اهميتى داره كى با چه هدفى اين متن هارو مينويسه,اصلن فكر كن نويسنده يه بقاله…يه نجاره…يه دزده…تو حرفى كه بايد رو بگير و برو,بزار از نيت هاى “حتا”بد,تاثيرات خوب عمل بياد
ببخشيد سرتو درد آوردم حامد عزيز
“امروز دانشگاه، محلی است که پس از چند سال درس خواندن و تکه پاره کردن خودمان، به آن رسیدهایم و طبیعی است که باید محل استراحت ما باشد. برای دانش آموختن به دانشگاه نیامدهایم. برای دانشگاه رفتن به دانشگاه آمدهایم و حالا که به دانشگاه آمدهایم، کاری برای انجام دادن باقی نمانده است.”
و این قصه تنها به دانشگاه ختم نمیشه، تو محیط کار هم همینطوره، احتمالا تو ازدواج و زندگی مشترک هم همینه، همیشه جون می کنیم به یه چیزی برسیم و وقتی تازه بدستش آوردیم و اول به ثمر نشستنشه می گیم خوووووووووب حالا باید خستگی در کنم. واسه همینه که کلی آدم سرخورده داریم تو دانشگاه، ادارات و خانواده ها. شدیم آدم وا دادن تو لحظه حساس به نتیجه رسیدن تلاشامون و متاسفانه این اصلا تقصیر شرایط و وضع جامعه و اقتصاد نیست مقصر اصلی خودمونیم و روز بروز این فرهنگ هم در حال افزایشه.
ممنون استاد که هستین. ممنون بابت تلنگر هاتون. ممنون بابت به فکر واداشتنامون. ممنون بابت تک تک جملات نابتون.
سلام
متاسفانه کلمه متاسفانه رو در متونی که مربوط به زندگی ایرانی ها میشه زیاد میبینیم
واقعا من فکر کردم که چرا همه داریم تاسف میخوریم از فرهنگمون دانشگاه هامون و ….
به نظر من دلیل تاسف خوردن اینه که شجاعت کم شده زمانی شریعتی ها به جای اینکه تاسف بخورند سخن میگفتند و زندان میرفتند شجاعانه
چمرانها به جای اینکه تاسف بخورند میجنگیدند و شهید میشدند
اما متاسفم برای خودم که در این فضا از ترس فقط میگویم متاسفم انشاالله از خودم شروع خواهم کرد
عزیز دلم با این مثال هائی که تو آوردی و عزمت را برای تغییر وضع موجود جزم کردی، سلام من را به ندا و سهراب برسان!
ﺑﻬﺘﻮن ﺣﻖ ﻣﯿﺪم ﺷﻤﺎﯾﻰ ﮐﻪ از ﺑﯿﺮون ﻧﮕﺎﻩ ﻣﯿﮑﻨﯿﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ دردﺗﻮن ﻣﯿﺎد ﻣﺎ ﺧﻮدﻣﻮن درﮔﯿﺮﺷﯿﻢ…ﻣﻦ و ﻧﺴﻞ ﻣﻦ ﮐﻪ ﺑﺤﺮان ﺑﻰ ﻫﻮﯾﺘﯿﺶ رو ﺗﻮى اﮐﺎﻧﺖ ﻫﺎ و ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﭘﺮوﻓﺎﯾﻠﺶ ﻣﺨﻔﻰ ﮐﺮدﻩ…ﻧﺴﻞ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﭘﺮ …ﺳﺮﻋﺖ و راﺑﻄﻪ ﻫﺎى ﭘﺮﺳﺮﻋﺖ ﺗﺮ ﮐﻪ زود ﺷﺮوع ﻣﯿﺸﻦ و زودﺗﺮ ﺗﻤﻮم ﻧﺴﻠﻰ ﮐﻪ اﻋﺘﺮاﺿﻰ ﺑﻪ داﯾﺮﻩ وار ﺑﻮدن ﺳﺎﻋﺖ ﻧﺪارﻩ,ﭼﻮن ﺗﮑﺮار رو زﻧﺪﮔﻰ ﮐﺮدﻩ ﺑﺮاى اﯾﻦ ﻧﺴﻞ ﮐﻪ ﺗﻼش و اﻣﯿﺪ و ﺗﺪﺑﯿﺮ ﯾﻪ ﺷﻌﺎرﻩ ﮐﻪ ﻗﺮارﻩ ﺑﻌﻀﻰ ﻫﺎ ﺑﺎﻫﺎش ﺑﻪ ﺟﺎى ﺑﺮﺳﻦ…ﻧﺴﻠﻰ ﮐﻪ روﻏﻦ ﭘﺎﻟﻢ رو ﺳﺎل ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯿﮑﻨﻪ و ﯾﮏ روزﻩ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻧﺎﻣﻪ ﻋﻠﯿﻪ ش ﻣﯿﻨﻮﯾﺴﻪ…ﺷﺎﯾﺪ ﭼﻮن ﻣﯿﺨﺎد …ﺑﺎﺷﻪ ﻫﻤﻪ ى ﻣﺎ ﻣﻘﺼﺮﯾﻢ…از ﻣﻨﻰ ﮐﻪ وﻗﺘﻰ اﺳﺘﺎد ﺣﻀﻮر ﻏﯿﺎب ﻧﻤﯿﮑﻨﻪ ﺳﺮ ﮐﻼس ﻧﻤﯿﺮم,اﺳﺘﺎدى ﮐﻪ ﺑﻪ زور ﻧﻤﺮﻩ ﻣﻨﻮ ﺳﺮ ﮐﻼس ﻣﯿﺎرﻩ ﺗﺎ ﺿﻌﻒ آﻣﻮزﺷﯿﺶ رو ﺗﻮى ﺗﻌﺪاد ﺷﺎﮔﺮد ﻫﺎ ﻣﺪﻓﻮن ﮐﻨﻪ,…ﺗﺎ دوﺳﺘﺎن ﺷﻤﺎ,ﮐﻪ ﻣﯿﺘﻮﻧﺴﺘﻨﺪ ﮔﻮﺷﻪ اى ازﯾﻦ ﻓﻘﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ رو ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ …اﻣﺎ رﻓﺘﻨﺪ …ﻣﺎدرﺑﺰرﮔﻢ ﺣﺮف ﺧﻮﺑﻰ ﻣﯿﺰﻧﻪ:ﻣﯿﮕﻪ ﺗﻮى دﻋﻮا ﮐﺴﻰ درد ﻧﺪارﻩ ﺗﻨﺸﻮن داﻏﻪ…ﺑﻌﺪ از درﮔﯿﺮى ﻫﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﯿﺸﻪ ﭼﻘﺪر آﺳﯿﺐ …دﯾﺪى ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻦ ﻫﻨﻮز داﺧﻞ درﮔﯿﺮﯾﻪ ﻧﺴﻞ ﻣﻨﻪ…ﻋﻤﻖ ﻓﺎﺟﻌﻪ و درد ﮐﻤﻰ ﺑﻌﺪ ﺗﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯿﺸﻪ ﮐﺎش اﻣﺜﺎل ﺷﻤﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮد
سلام آقای شعبانعلی… واقعاً مطالبتون تأثیرگذاره… الآن یکی از دغدغه های اصلی ما دانشجویان اینه که واقعاً نمیدونیم چطوری باید در حین تحصیل یه راهی برای کسب درآمد پیدا کنیم؟ از کجا شروع کنیم؟ چه کاری انجام بدیم؟ خواهشاً یه پست درباره این موضوع بذارید و کمکمون کنید تا بتونیم درآمدی هرچند اندک برای خودمون داشته باشیم…
همیشه از خوندن نوشته های شما لذت بردم, چن روز پیش نوشته ای رو در مورد مساله جبر و اختیار و نحوه توسعه حوزه اختیار از شما خوندم, فکر میکنم عدم تمایل افراد و گرو ههای خاص به توسعه حوزه دانایی و آگاهی در دانشگاهها و سر ریز شدن آن به جامعه , بشدت ترس و واهمه دارن و به همین خاطر من فک میکنم بیشتر نخواستند که دانشگاه دانشگاه شود, ,
این قلم شما چقدر مقدس و تاثیرگذاره
من هم به سالهای دانشجویی خودم پرتاب شدم٬ به یاد دارم چه لذتی میبردیم از بازدیدهای گوناگونی که دانشگاه برایمان برگزار میکرد٬ واقعیتش شاید در خیلی مواقع به لحاظ فنی چیز زیادی عایدمان نمیشد اما برای ما ‘گذرنامهای برای ورود به مکانهای متفاوت و جدید’ بود و من اعتقاد داشتم هیچ زمانی مثل دوران دانشجویی بقیه اطلاعاتشان را در اختیار ما قرار نمیدهند٬ چون به چشم رقیب ما را نمی دیدند.
یکسال تلاش کردیم تا با تیم پنج نفره مان مسئولین فرهنگی دانشگاه را مجاب کنیم و بتوانیم کانون عکاسی تاسیس کنیم! وقتی بعد از ۳ ترم برگزاری کلاس بالاخره صاحب اتاق شدیم و بودجه ی خرید تجهیزات دریافت کردیم٬ آن اتاق را بزرگترین سرمایه ی دنیا میدانستیم و چقدر بعدها به نمایشگاهها و کلاسهایی که با استادان بزرگ و به نام برگزار کردیم افتخار نمودیم.
استادی داشتیم در علوم انسانی که بعد درسی که با ایشان گذراندم٬ ترم های بعد با دوستم بدون غیبت٬ مستمع کلاسهایشان بودیم٬ این روزها بیشتر از آن درسها منش استاد به یادمان میاید و به خود نهیب میزنیم.
روزهایی زیادی جمع شدیم و به اداره ی خوابگاه دانشگاه رفتیم و صحبت کردیم و استدلال٬ تا بالاخره ساختمان بسیار مناسبی برای زندگیمان به ما تعلق گرفت٬ دیدگاه امروزم در تلاش برای احقاق حقوق رو مدیون تجربیات آن روزها میدانم. پلی تکنیک آن روزها به واقع برای من سرشار از تکنیک بود.
اما امروز دانشگاه ها اینطور نیست٬ انجمن های علمی و شوراهای صنفی بیشتر به اتاقی جهت استراحت اعضایشان و محلی برای وسایل آنها تبدیل شده٬ دانشجویان رغبتی برای حضور در مسابقات عملی مرتبط با رشته های خود ندارند. نمایشگاههای تخصصی کشور محلی برای مراودات مدیران شده و دیگر دانشجویی به آنها سر نمیزند و …
دانشگاه و مدیران آن مقصرند٬ از همان روزی که با افزایش تعداد امتحانات دانشگاه در ترم٬ یک نمره معدل بالاتر را مهم تر از این هزاران تجربه نشان داد و دانشجویی که آن را باور کرد.
دانشجو هم مقصر است٬ اتفاقا امروز خیلی راحت همدیگه رو به اسم کوچک صدا میزنند٬ اما دغدغه شان از ارتباط با دوستان و همکلاسی به رقابتی پنهان بر سر ارتباط با ‘بهترین دختر’ و’بهترین پسر’ تبدیل شده است.
دانشجویان خیلی راحت هر تصمیمی که برای آنها گرفته میشود را میپذیرند.
خوب راهش چیه؟
همین طور تکرار بشه ؟
راهی بگید.
تو از این دشت خشک تشنه روزی کوچ خواهی کرد
و اشک من ترا بدرود خواهد گفت.
نگاهت تلخ و افسرده است.
دلت را خار خار نا امیدی سخت آزرده است.
غم این نابسامانی همه توش وتوانت را زتن برده است.
تو با خون و عرق این جنگل پژمرده را رنگ و رمق دادی.
تو با دست تهی با آن همه طوفان بنیان کن در افتادی.
تو را کوچیدن از این خاک ،دل بر کندن از جان است.
تو را با برگ برگ این چمن پیوند پنهان است.
تو را این ابر ظلمت گستر بی رحم بی باران
تو را این خشکسالی های پی در پی
تو را از نیمه ره بر گشتن یاران
تو را تزویر غمخواران ز پا افکند
تو را هنگامه شوم شغالان
بانگ بی تعطیل زاغان
در ستوه آورد.
تو با پیشانی پاک نجیب خویش
که از آن سوی گندمزار
طلوع با شکوهش خوشتر از صد تاج خورشید است
تو با آن گونه های سوخته از آفتاب دشت
تو با آن چهره افروخته از آتش غیرت
که در چشمان من والاتر از صد جام جمشید است
تو با چشمان غمباری
که روزی چشمه جوشان شادی بود
و اینک حسرت و افسوس بر آن سایه افکنده ست
خواهی رفت.
و اشک من ترا بدروردخواهد گفت
من اینجا ریشه در خاکم
من اینجا عاشق این خاک اگر آلوده یا پاکم
من اینجا تا نفس باقیست می مانم
من از اینجا چه می خواهم،نمی دانم
امید روشنائی گر چه در این تیره گیهانیست
من اینجا باز در این دشت خشک تشنه می رانم
من اینجا روزی آخر از دل این خاک با دست تهی
گل بر می افشانم
من اینجا روزی آخر از ستیغ کوه چون خورشید
سرود فتح می خوانم
و می دانم
تو روزی باز خواهی گشت
سلام کیانی جان نیکی
ممنونم که مارو مهمون این شعر تر، کردی.
میشه شاعر این واژه های ناب رو هم بهمون معرفی کنی؟
دوست این خونه ممنون.
خانم سيمين ابراهيمي عزيزم 🙂
فريدون مشيري شاعر اين شعر بسيار زيبا هستند .
سلام نیکی جان عزیز
بسیار شعر زیبا و پرمحتوایی بود . از انتخاب زیباتون ممنونم
ارادتمند – هومن کلبادی
سلام.
عجب انتخاب هوشمندانه ای.
بخش اول شعر غمگینم کرد ولی بخش دوم خبر از حضور آدمهای دوست داشتنی ای داد که یک نفرشان را همه ی ما می شناسیم.
خیلی زیبا بود.
ممنون.