کلیپ زیبا و جالبی بود.
از مورچه‌ها مستندهای مختلفی رو دیده بودم ولی راستش این مستند رو قبلاً ندیده بودم.
وقتی مستند رو کامل نگاه کردم، تلاش و دقت و هوش آقای ادوراد ویلسون رو تحسین کردم و از طرفی کاری که ایشون انجام دادن و مشکلاتی که باهاش مواجه شدن منو یاد چارلز داروین انداخت. داروین هم ایده‌ها و نظریه‌ی بزرگ خودش رو با جمع‌آوری مشاهدات دقیقی که سال‌های سال اونها رو جمع‌آوری کرده بود، ارائه کرد.
ایده‌ی آقای ویلسون درباره‌ی راه‌اندازی دایره‌المعارف زندگی یا The Encyclopedia of Life (EOL) هم فوق‌العاده است. راستش من راجع‌ به جانوران اطلاعات تخصصی ندارم ولی تا به‌حال هم ندیده بودم که اطلاعاتی با این دقت و با این حجم یکجا جمع شده باشه.
.
یک مورد جالب (و البته تا اندازه‌‌ای نامربوط به این کلیپ) که درباره‌ی زندگی حشرات اجتماعی از جمله مورچه‌ها متوجه شدم و باعث شد واقعاً به شگفت‌انگیز بودن اونها پی ببرم، مواردی هست که توی کتاب ژن‌خودخواه خوندم.
داوکینز درباره‌ی حشرات اجتماعی مثل مورچه‌ها، موریانه‌ها و زنبور عسل صحبت می‌کنه و می‌گه که این حشرات همشون توانایی تولید مثل ندارن و ملکه این وظیفه رو داره. بقیه کارگر می‌شن و باید کارها و وظیفه‌ی خودشون رو انجام بدن.
شاید در نگاه اول این مثل بیگاری کشیدن و استثمار باشه. اینکه ملکه بقیه‌ی حشرات رو داره استثمار می‌کنه. ولی این‌طوری نیست و داوکینز می‌گه این اجتماع حشرات رو باید مثل یه کل دید.
یه موجود منفرد مثل خودمون.
ما هم میلیون‌ها سلول داریم که فقط بخشی از اونها توانایی تولید مثل دارن و واقعاً برای اینکار ساخته شدن. بقیه‌ی سلول‌ها مثل کبد و کلیه و ریه و… دارن کار خودشون رو انجام می‌دن. همشون در خدمت ژن‌ها هستن تا یه بدنی رو ایجاد کنن که بتونه با محیط سازگار باشه و بقاء پیدا کنه و به سلامت ژن‌ها رو به نسل بعد منتقل کنه.
این‌طوری اگه به حشرات اجتماعی نگاه کنیم، اینکه هر کدوم از اونها یه سلول هستن که با انجام وظایف خودشون موجب بقاء نسل خودشون می‌شن، بیگاری و استثماری دیگه وجود نداره.
نکته‌ی آموزنده‌ی چنین مطلبی برای من اینه که وقتی نوع نگاهمون رو تغییر می‌دیم و از یه زاویه‌ی دیگه به قضیه نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که برخی مفاهیم چطور رنگ می‌بازن و از یه توضیح غیردقیق، به یه توضیح منطقی و علمی می‌رسیم.
از طرفی زندگی اجتماعی مورچه‌ها به این شکل سازمان‌یافته و انجام کارهایی مانند پرورش برخی قارچ‌ها و یا استفاده از شته‌ها برای تغذیه‌ خودشون، برای من خیلی جالب بود.
وقتی همه‌ی اینا رو در کنار هم قرار می‌دم، می‌بینم که واقعاً محیط پیرامون ما پُر از شگفتی‌هایی هست که خیلی ساده از کنار اونها رد شدیم و به اونها خیلی دقت نکردیم و یا اگه هم اونها رو دیدیم، توضیح علمی براشون نداشتیم.
در کل، خیلی خوشحالم که آشنایی و درک کردن مفاهیم نظریه‌ی پیچیدگی می‌تونه در این زمینه خیلی به ما کمک کنه.