گفتن چهره بجاي فيس خيلي جذاب تر و زيباتر است براي من !به شرطي كه اين كلمه چهره براي من تداعي كننده آن چيز خاص باشه.
اگر هليكوپتر رو آقايان بنام بالگرد نام منهند بهتر نيست يكم تخصصي تر و مهربانانه تر با زبان مادريمون رفتار كنن تا كلمه ي در خور و شايسته ي زبانمان بيابند.

با سلام
با بسیاری از نظراتتون موافقم و از واژه سازی استقبال می کنم ولی آیا فکر نمی کنید زبانی که با زبانی دیگر تبادل واژه نداشته باشد زیانی مرده است؟! اگر فقط با ورود کلمات از زبان یا زبان های دیگر به زبانی، آن زبان از بین برود، انگلیسی که پر از کلمات فرانسوی و آلمانی است مدت ها پیش از بین رفته بود ! با وجود علاقه به کشورم و زبانم و با اینکه خواهان کار و تلاش بیشتر و پیشرفت هستم ولی با تبادل لغت تا حدی معین، موافق هستم. تبادل لغت به پویایی زبان کمک می کند.

سلام؛ چند تا نکته:

۱- اوایلی که فرهنگستان زمان رضا خان، فرهنگستان اول کلمه ی هواپیما و کلی واژه های دیگر را ساخته بود؛ بسیاری از مردم و ادبا در همین کشور آنها را مسخره می کردند، متون طنزش را میشه تو کتابهای تاریخ طبز روزنامه ای ایران پیدا کرد.

۲- ژاپنی ها و چینی ها مثالهای خوبی هستند. من برایم قبول سخته که یک ژاپنی می تونه به فیسبوک بگه Www. Feisu bukku. Komu ، یعنی حتی دات کام را هم ژاپنی تلفظ می کنه و کسی هم مسخره اش نمی کنه، اما من برای واژه های ساده ای مثل پیامک هم بعضا شنیدم ک مسخره شدن،
این فرد ژاپنی حتا برای واژه هایی مثل اکترون، پروتون، (یعنی اسامی خاص!!!) هم معادل داره. بد تر از این برای برخی از واژه های سرواژه مثل TV هم واژه داره مثلا همین TV به زبان ژاپنی میشه Terebi!!!!
اینها هم مال الان نیست! از صد سال قبل بوده. طرف ی شبه جای پروتون نیومده واژه اختراع کنه!!!چرا ژاپنیه حق داره به سل فونش بگه Geitaidenwa، اما من باید ی واژه ی غلط را بگم و مثلا نگم همراه؟

۳- اگه خود غربی ها این مووع را قبول داشتند، الان لابد بخش زیادی از غرب عربی صحبت می کرد!!! خیلی از کتابهای ابن هیثم و خوارزمی و ابن سینا و ابن رشد را گرفتند و خواندند و ترجمه هم کردند!!! کسی هم مسخره نکرد این کار را.

۴- تو روسیه یا فرانسه ، حتی تو شهر های تورستی، همه چیز روسی و فرانسوی است، با این حال در روستاهای ما هم تابلو ها هم فارسی است و هم انگلیسی!!!!!!!!!!!!!!!!!!! غیر حقارت تاریخی چیز دیگه ای هست؟

سلام استاد عزیز
دستت درد نکنه . باز هم مطالبی گفتی که جایی از درد رو نشون می ده . اما با تفکر سیستمی که از خودت آموختیم باید گفت آنچه برشمردی تنها گوشه ای از جلوه درد است و نه خود درد. همین جا تکلیفم رو با واژگان تازی روشن کنم . از بکارگیری آن ها هیچ خشنودی ندارم اما به سبب گذشت قرن ها و در آمیختن زبان تازی با زبان پارسی ؛ این واژگان از بار معنایی اصلی خود دور شده و به واژگان فارسی بدل شده اند . چه بسیارند واژگانی با ریشه تازی که معنایی دیگرگونه در زبان پارسی یافته و فارسی شده اند . مانند اخبار .
بگذارید چند دهه به عقب برگردیم . آن زمان که اساتید زبانشناس و زبان دان ( حتی با بخشنامه ) به کار واژه سازی و معادل سازی پرداختند و حاصل کار آن ها ؛ واژگانی شده که امروزه ما در درستی و بجا بودن شان تردیدی نداریم و بجا هم بکار می گیریم . مانند دانشگاه ؛ ارتش ؛ موشک ؛ سرگرد ؛ دبستان ؛ آموزگار ؛ کارخانه ؛ پزشک و . . . بسیاری واژگان دیگر که یا نوساخته اند و یا از متون کهن بیرون کشیده و رواج داده اند . بی شک ساخته شدن عبارتی چون “خودرو نفربر جمعی” و نظایر آن ضد غرض است و پاسخش را توده مردم با عدم استقبال می دهند . در مقابل واژه ای چون “یارانه ” را هم باز توده مردم بر می گزینند و رایج می کنند . برای همین هم باور دارم که فارغ از بخشنامه های سازمانی ؛ زبان بعنوان یک سیستم ؛ خود-پالایشی دارد و دغدغه مرگ آن به واسطه بکارگیری واژگان بیگانه ؛ بیهوده است . اما نه به این معنا که چون طبیعت توان باز سازی دارد ؛ از آلوده ساختن آن نهراسیم . گفتن چند واژه خارجی از سوی ما دانش آموختگان که با دایره معنایی و واژگانی محدودی با زبان انگلیسی آشنایی داریم ؛ تعیین کننده آینده زبان فارسی نیست .
استاد گرانقدر . به گمانم در گفتار شما با همه احترامی که برای اندیشه های تان و دغدغه هایتان دارم؛ موضوع مهمی نادیده گرفته شده و یا خلط مطلب شده است . زبان بخشی از هویت یک مردم است . زبان در ساختار شخصیتی و روانی مردم اثر گذار است . به عنوان مثال اگر دانش ام قد بدهد و درست تشخیص داده باشم این زبان فارسی است که روحیه مردم ما را به شاعرانگی ( کمتر فلسفی ) گره زده است و نه برعکس آن . ( من هم مثل شما در زبانشناسی و جامعه شناسی تخصصی ندارم )
به این سادگی از کنار چنین موضوع مهمی نگذریم و حکم قطعی صادر نکنیم . این گفتار بیشتر حرف دل یک مهندس است تا یک مدرس تفکر سیستمی .

الحق که راسته.
بلا نسبت کاش میتونستیم غیرت داشته باشیم و دست به کار بشیم.
اگر فقط یک ذره فقط یک ذره در برابر آیندگان احساس مسئولیت داشته باشیم، خودش یک عالمه ارزش داره.
درسته که با یک نفر دونفر نمیشه این چیزا رو به مخیله سپرد اما با عمل و تفکر همگانی میشه کاری کرد.
مثلا با گردهم آیی میشه روی همچین مقولاتی کار کرد.باید کار کرد و کار کرد و کار کرد!
همونطور که ما برای رسیدن به موفقیت سعی و تلاش می کنیم برای این جور کارها هم باید سعی و تلاش افزونی داشت.
چونکه علاوه بر سعی و تلاش عادی باید چندین برابر انرژی داشته باشیم تا بتوانیم بازخوردها و مشکلات- اعم از تهاجم فرهنگی و کمربستن دشمنان به نابودی فرهنگ و زبان فارسی – را آنگونه که باید پاسخگو باشیم.

به نظر من، واژه سازی(کلمه ساختن) نه تنها به زبان فارسی، بلکه به هیچ زبان دیگری کمکی برای بقا نخواهد کرد. مثلا من نمی فهمم م به کار بردن ” رستم زایی” به جای سزارین ، چه فاید ه ای میتونه داشته باشه؟؟…به قول شما، کشورها یا مردمی که در جهان تولید کننده هستن،هم زبان شون رو زنده نگه میدارن و هم جامعه ای روبه رشد برای فرزندانشون میسازن….

محمد رضاي عزيز
قربانت بروم حالا اگر بياييم و در فرهنگستان زبان فارسي و به قول سركار چنين تفكري را بفرستيم ته موزه ، صبح مردم همه از تن پروري و تن پروري دست مي كشند و به اختراع و توليد روي مي آورند ! اينكه ما نفت را از دل زمين بيرون مي كشيم و ميفروشيم واخيرا كم مانده بود به همت مدعيان مديريت جهان از فروش آن هم دربمانيم، تقصير زبان فارسي است؟ تنبلي و تن پروري ما در توليد علوم قصه دور و درازي است كه از زمان مشروطه آغاز شد . درست است زبان فارسي در تقابل با توليد بي حد و حساب فن آوري چاره اي جز سرفرود آوردن به نامهاي خارجي آنها ندارد ، ولي نبايد تفكر واژه سازي و فرهنگستان را با چنين رويه اي به موزه سپرد. اين تفكر فقط براي وا‍ژه سازي براي فيس بوك و توييتر و سوئيچ پايه ريزي نشده است، بلكه يادگار بزرگاني چون محمدعلي فروغي، ناتل خانلري، نفيسي،علامه قزويني، نوشين و بقيه ادباي معاصرماست .حالا اگر در توليد و معادل سازي كلمات ناتوان مانده ،يا كلمات نامانوسي را تحويل جامعه ميدهد ، از نفس وجود فرهنگستان نيست از ناتواني اعضاي آن است . عقيم شدن زبان فارسي در روزگار ما نه تنها هجوم واژه هايي است كه نام اختراع برآن گذاشته اند، بلكه بيگانگي با زبان مادرمان است . بيگانگي با شاهنامه ، گلستان، مثنوي وذخاير فرهنگي مان است . اين گناه ما را تن پروري و تنبلي مان را دوچندان ميكند . استاد اسلامي ندوشن در كتاب ايران و تنهاييش ميفرمايد : آنچه مي ماند سلطنت سخن است كه جوهر جان انساني است .
استاد عزيز
اينكه فرهنگستان سعي ميكند به جوانان و امروزي ها بياموزد كه بجاي اس دادن بگويند پيامك فرستادن ، فكر نمي كنم منافاتي با روند جهاني شدن داشته باشد ولو اينكه ما هم مخترع آن نباشيم . بلكه نشان دهنده پويايي و سياليت بي مثال زبان عزيزمان است .ضمن آنكه هدف از تواليد واژه فكر نكنم تقابلي با پيشرفت داشته باشد و ادا درآوردن نيست بلكه سعي و دعوت به فارسي حرف زدن است . هر چند هميشه از فرمايشات شما آتش دلسوزي بلند است ولي بگذار شاگردانه بگويم وظيفه ما حفظ اين سيادت فرهنگي ميان دنياست هرچند دستي بر آتش اختراعات نيز نداشته باشيم . صدالبته مايه شرمساري و تاسف است و من هم مثل شما از نفتي شدن همه وجودمان دلزده هستم ولي چاره چيست ؟ زدودن اين بوي نه چندان دلچسب كه ارمغاني غير از فساد و استبداد براي ما نداشت را نبايد از فرهنگستان زبان فارسي شروع كنيم كه خودتان بهتر ميدانيد از كجا . از كلمه تعصب بيزارم ولي از مصرف آن كنار براي زبان فارسي ابايي ندارم ، كه ريسمان همدلي ميان اقوام ايران است . در كنار كاهلي جريان فرهنگي كشور كه نشست و نگاه كرد شخصيت ها و هنرهاي ايران را يكي يكي كشورهاي ديگر به نام خود ثبت زدند ، روا نيست خودمان دو دستي زبان فارسي را هم به ورطه سقوط بكشانيم . هرچند هر كس مختار است هر نوع كه دلش خواست زبان را در دهان بچرخاند بگويد : چهره نما يا فيس بوك و به اين بابت نه دستمزدي از فرهنگستان خواهد گرفت و نه تحسيني از موسسان فيس بوك. به عقيده من مسوليت شما كه به عنوان استاد با چنين واژگاني سرو كار داريد سنگين تر است تا فكري براي همان كلمات ادهوكراسي و تكنو كراسي بكنيد كه اين از عهده عوامي چون من خارج است .

دور از همه اين حرفها به قول استاد جمالزاده بياييم فارسي حرف بزنيم كه فارسي شكر است.
شاعر شعر زير شكسپير است. شاهكاري از ترجمه استاد الهي قمشه اي است كه شهد شيرين زبان فارسي آن را قند مكرر كرده تقديم همه دوستان بالاخص محمدرضا شعبانعلي عزيزم
اي بت من كجا مي خرامي
صبر كن اندكي تا بيايم
عاشق صادقم رخ مگردان
نغمه ها در مديحت بخوانم
بعد از اين راه هجران رها كن
اي دلارام شيرين و طناز
وصل عشق ختم سفرهاست
عاقلان جمله دانند اين راز
عشق كالاي نقد جهان است
خنده كن تا دلت شادمان است
راز فردا ز چشمت نهان است
در تامل هزاران زيان است
پس بيا بوسه ده بر رخ من
اي نگارين بت بيست ساله
چون جواني گلي بي دوام است
خيز و پر كن برايم پياله

هیچ زبانی خالص نیست. اگر در مورد زبانها در همین اینترنت تحقیق کنید میبینید که چه درصد زیادی از زبان های دیگر به آنها وارد شده است مثلا انگلیسی حدود ۵۰٪ واژگانش از فرانسوی و لاتین و… وارد شده است البته منظور این نیست که نباید معادل سازی کرد بلکه منظور اینست که وام گرفتن زبانها مخصوصا برای محصولات خارجی طبیعی هست .

اما اگر از بعضی واژگان فرهنگستان بگذریم متوجه میشویم که یک مشکل اصلی از خود برخی(یا اکثریت) مردم هست که استفاده از واژگان اروپایی رو باکلاس بودن میدانند در حالی که یک کودک ۵ ساله هم میتواند اینگونه در هم و برهم سخن بگوید و نشانگر هیچ توانایی خاصی نمیباشد. من یکی از دوستانم گوشیشو رو انگلیسی میذاره چون میگه فارسی گذاشتن بیکلاسه.

یه نگاهی هم به عرب ها بیندازید که همه ی واژگان را معادل سازی میکنند حتی دیدم معادلشان برای یک کلمه انگلیسی در حد یک جمله هست.

ورود واژگان یک زبان بیگانه به یک زبان دیگر باعث مرگ زبان مقصد نمیشود. اگر غیر از این بود اکنون زبانم فارسی وجود نداشت عربی بود. عربی هم نبود چون عربی پر از واژگان فارسی باستان است.انگلیسی هم وجود نداشت و بجای آن فرانسه بود زیرا خود انگلیسی ها میگویند ۵۰ درصد واژگان انگلیسی از زبان فرانسه گرفته شده است. اگر نگران زبان فارسی هستیم مانند عربها و فرانسویها عمل کنیم. مثلا عربها افرادی را در کشورهای غربی گماشته اند که وقتی محصول جدیدی وارد بازار شد با توجه به ویژگیهای آن محصول نام عربی برایش انتخاب کند تا از ابتدا مردم با نام عربی آن را بشناسند.

مثل هميشه زيبا وپرمعنا بود.بهترين تحليل را در مورد نگرش فرهنگستان انجام دادي.اي كاش همه فارسي زبانان اين را درك مي كردند.

غمخوار من و ملت من
عصبانیتت را به منت می خرم حتی در عصبانیت هم حرف هایت منطقی و کاربردی است جواهر است
اصل مطلب را بیان می کنی در مملکتی که جایگاه حاشیه های بی ارزش است
به خاطر احساس مسؤلیتت و ایده های یکی از یکی بهترت ممنونم
امیدوارم که همان طوری که تا اینجا لایق خواندن نوشته هایت بودم لیاقت عمل کردن به آن ها را نیز پیدا کنم
فقط خواهش می کنم در بدترین شرایط که واقعا حق داری عصبانی باشی آرامش درونی ات افزون تر شود وسلامیتت روز به روز بیشتر چون خیلی ها به وجود با ارزشت نیاز دارند سرچشمه زلال معرفت خدا حفظت کند

چرا باید برای واژه هایی که اصالتا انگلیسی هستند به زور از واژه های فارسی استفاده کنیم.خوب در همه جای دنیا به FaceBook میگویند فیس بوک چرا ما باید بگیم کتاب چهره!؟یا مثلا به LapTop بگیم کامپیوتر روی ران!!خیلی مسخره اس خوب چیزی که در کشور دیگه اختراع شده واژه اش هم باید به زبان همون کشور باشه ما که فیس بوک رو اختراع نکردیم خدا رو شکر هر وقت اختراع کردیم میگیم چهره نما یا هر چیز بقیه هم مجبورن همون رو بگن.

سلام به رسم ادب و علاقه

+ شاید قصه از آنجایی شروع شد که به خوردمان دادند ” استفاده از لغات بیگانه مخصوصا انگلیسی نوعی باکلاسی و بافرهنگی محسوب می شود.”
جای تاسف دارد افرادی را می شناسم حتی با تلفظ اشتباه سعی در استفاده از لغات بیگانه دارند.

+به نظر من اکثر معادل فارسی هایی که انتخاب می شوند بیشتر شبیه به طنز هستند.
مثل برگک به جای چیپس!!! یا خمیراک به جای پاستا!!! که اخیرا مطرح شدند.
لغات معادل باید روان، کاربردی و تا حد امکان متناسب با سلیقه نسل آتی باشد.

سلام به استا عزیزم –محمد رضا شبانعلی

دوباره چند تا چیز:
چیز اول : اینکه چرا عصبانی هستید شاید دلیلش راخود شما میدانیدو دلیلی ندارد که بپرسم. اما فکر میکنم به غیر از واژگان ، این حس در روح متن هم وجود داره. اینکه ناراحتید از تنبلی ، بی حرکتی وکرختی افراد _ازجمله خود من_ . و چقدر این واژه ” مفت خوری ” که در متن چند بار ازش استفاده شده بود چقدر بهم چسبید!.

چیز دوم : اگر قرار به فراموشی بود، فرانسوی ها، آلمان ها ، عرب ها ، کره ای ها و… ( که ازقضا مخلوقات آنها در دنیای امروز کم هم نیست) حالا فراموشی پیش گرفته بودند .

چیز آخر: راستی اگر قرار به فراموشی باشه ( که شما تنها راه ممکن فرض کردید) اون روزی که مخلوق جدید به دنیا اضافه کردیم( به فرض رسیدن اون روز!!!) از کدوم زبان فارسی برای مخلوق خود اسمی انتخاب کنیم؟!؟ ( همون زبانی که امروزتصمیم به فراموشی آن گرفته ایم!؟)

عالی بود و م یدونی این ترجمه کردن ناشیانه کلمات چرا که اکثرا ناشیانه است چه تاثیر بدی داره وقتی می خوای ادامه تحصیل بدی تو کشور دیگه ای وقتی م یخوای مقاله بنویسی و چاپ کنی …به نپرم وقتی منشا علمی کشور دیگه ای هست بهتره ما هم همون کلمات رو به کار ببریم…یک نکته اینکه اگر به فرض که زبان فرزندان ما انگلیسی باشه این دلیلی بر فراموش کردن زبان فارسی نیست البته من کاملا با این متن و منطقی که توش هست موافقمها کاملا….. فقط خواستم بگم اگر تو زیان اموزی مثل خیلی چیزهای دیگه دجار تفریط نشیم و از اونور بوم نبفتیم یادگیری زبان انگلیسی علاوه بر فارسی خودش دریچه جدیدیه به دنیایی جدید….

باور اینکه راه حل همون راه حل مشخصی باشه که شما بهش اشاره کردید شاید در یک نگاه سطحی غیر ممکن باشه.
فکر میکنم به جز زبان فارسی خیلی چیزهای دیگری هم هستن از فرهنگ ما که دربستر احتضار مرگند.
مثلا موسیقی. خیلی پیش اومده به خاطر سلیقه موسقیایم مورد نقد قرار گرفتم. اینکه چرا موسیقی کلاسیک رو برای یادگیری انتخاب کردم. اینکه چرا کمتر موسیقی ایرانی گوش میدم. اینکه چرا ساز ایرانی کار نکردم.
بعضی وقتها خودم هم فکر میکردم که شاید من دارم اشتباه میکنم. ولی به این اعتقاد رسیدم که کسی به موسیقی ایرانی خدمت کرد که تونست قطعات ایرانی رو طوری تنظیم بکنه که هر نوازنده ای از هر جای دنیا که زبان موسیقی رو بلده بتونه اون رو بنوازه. مسلما هستن افراد زیادی که چنین خدمتی رو به موسیقی ایران کردند ولی من چون خودم گیتار رو کار میکنم خانم لیلی افشار رو مثال میزنم که تونستن برای بچه های ایران کتاب ها و آثار خوبی رو بنویسن. و به قدری با کیفیت هستتن آثارشون که کمتر کتاب های آموزشی ای رو مثل کتابهاشون دیدم. و تونستن گیتاری درست کنن که بشه موسیقی سنتی رو با اون اجرا کرد.
احتمالا اگر میخواستن متعصبانه به موسیقی نگاه کنن الان کسی نبود که بتونه قطعات ایرانی رو به زیبایی ایشون برای گیتار تنظیم کنه و به موسیقی ایران اینقدر خدمت کنه.

سلام
متنی بود که شاید حرف دل خیلی ها از جمله خودم باشه. استاد ادبیات ترم اول دانشگاهم رو من هیچ وقت یادم نمیره که با این نوع واژه گزینی ها برای کلمات انگلیسی به شدت مخالف بود و می گفت دلیل نداره مثلا کامپیوتر رو که ما اصلا اختراع نکردیم بیایم و به زور و خواهش و تمنا بگیم «رایانه». بنده خدا فکر کنم اگر میدونست که الان «رایانه» با «یارانه» قاطی میشه و حتی شاید فرقش رو بعضی ها ندونن بیشتر عصبانی میشد.
من خودم چون زبان انگلیسی درس میدم و برخی رشته ها رو کار ترجمه انجام میدم واقعا برای بعضی مفاهیم اصلا واژه ای به ذهن نمیرسه یا حتی واژه رو اگر برای رشته خودم (یعنی رشته علم مواد ، نمیگم مهندسی مواد چون مهندسی نیست و science هست نه engineering 🙂 ) باشه و نشنیده باشم امکان برقراری ارتباط با جایگزین فارسی وجود نداره چون از ریشه و بیخ و بن اون علم و فناوری و اصطلاح برای ما نیست.
در شاهکارترین اقدام هم فرهنگستان برای برخی واژه های فوتبالی جایگزین هایی رو پیشنهاد کرده که به شدت مسخره هست . جالب تر اینه که در برخی جایگزینی ها واژه انگلیسی دیگری مثله پست الکترونیک به جای ایمیل یا واژه های عربی مثلا جریمه به جای پنالتی به کار میره. فکر کنین مثلا گزارشگر فوتبال بگه «در محوطه جریمه، داور یه جریمه (پنالتی) میگیره.» فکر کنم کسی متوجه نشه که چی شد.رایانک مالشی به جای تبلت هم یکی دیگه از شاهکارهای اهل ادب است.
این هم خیلی برام جالبه که کشورهایی که زبان هایی مانند اسپانیانی، فرانسوی یا آلمانی صحبت میکنن بعید میدونم اینقدر حساس باشن و حتی بخوان یا ادعا بکنن باید زبان علمی جهان در آینده فارسی باشه در حالی که عملا و اگر بخوایم واقع گرا باشیم علم زیادی تولید نمیشه که خودش بحث مفصلی داره.
ببخشید که سرتون رو درد آوردم.

سلام محمد رضای عزیز
زنده باشی وحضورتاثیر گذارت در آبادانی و ماندگاری این دیار ،پایدار.اندیشه ات روز به روز پویاتر و آفریننده تر باد!