برچسب:

استراتژی فردی

انتظارها مشخص است؛ اما انتخاب با شماست

توسط محمدرضا شعبانعلی سپتامبر 26, 2018

نوشته شده توسط محمدرضا شعبانعلی

چند سال پیش مطلبی از ست گادین خواندم که با وجود سادگی، برای من بسیار جذاب و تأثیرگذار بود.

نکته‌ای که در حوزه‌های متنوعی – از مدیریت #برند شخصی تا طراحی محصول جدید – مصداق پیدا می‌کند و حداقل در ذهن من، با آن‌چه تحت عنوان اصالت مطرح کردم نیز در ارتباط است.

حرف ست گادین (نقل به مضمون) این است:

در هر شرایط و وضعیتی، انتظارها کمابیش مشخص است.

انتظار مردم از موبایل (به عنوان یک محصول) مشخص است؛

انتظار مشتری از شیوه‌ی برخورد یک منشی در دفتر پزشک مشخص است؛

انتظار مخاطب از شما تا حد زیادی مشخص است؛

انتظار مهمانی که وارد مهمانی شما می‌شود مشخص است؛

و شما در برابر انتظارهای از پیش تعیین شده، سه گزینه بیشتر ندارید:

می‌توانید بکوشید مطابق انتظار موجود رفتار کنید.
می‌توانید بکوشید انتظار موجود را تغییر دهید.
می‌توانید به‌کلی بر ضد انتظار موجود رفتار کنید و اصلاً به انتظار مخاطب توجه نداشته باشید.

دشواری این سه‌ گزینه به یک اندازه نیست؛

دستاوردهایشان هم متفاوت است؛

واضح است که احتمال موفقیت‌شان هم به یک میزان نیست.

اما اگر بتوانیم دائماً این سه گزینه را پیش رو داشته باشیم و بسته به شرایط، گزینه‌ی مناسب را از میان‌شان انتخاب کنیم، احتمالاً به تدریج خواهیم توانست به عنوان یک فرد، محصول یا کسب و کار، به جایگاه ویژه‌ و متمایزِ مد نظر خود دست پیدا کنیم.

سپتامبر 26, 2018 5 نظرات

استراتژی فردی

شطرنج بازی کردن با خود: سرگرم کننده یا مفید؟

توسط محمدرضا شعبانعلی مارس 7, 2015

نوشته شده توسط محمدرضا شعبانعلی

درست یادم نیست که کجا خواندم، اما یادم هست که خواندم: «عمده‌ی چیزهایی که یاد می‌گیریم، نامی جدید برای یک آموخته‌ی قدیمی است» و البته در ادامه توضیح داده بود که: «این اصلاً چیز بدی نیست. چون قوانین و چارچوبهایی که بر اساس آنها می‌توان کار و زندگی کرد، خیلی زیاد نیستند. فهم آنها هم چندان دشوار نیست. چالش جدی این است که لباسی زیبا و چشم‌نواز بر تن آنها کنیم تا وقتی پیش چشم ما راه می‌روند، بتوانند دل از ما بربایند».

وقتی که اینشتین از زندگی حرف می‌زد و آن را به رکاب زدن یک دوچرخه تشبیه می‌ کرد و میگفت: هر زمان از رکاب زدن دست برداریم، تعادل خود را از دست می‌دهیم و زمین خواهیم افتاد، حرف جدیدی نزد. اما نام جدیدی بر روی قانون قدیمی زندگی گذاشت: تلاش و کوشش و مداومت.

مک لوهان، که دوست دوست داشتنی من است، می‌گفت: رسانه یک اسم است. همه‌ی اینها مصداقهای مشابهی از تکنولوژی هستند. اما گاهی برای جلب توجه بیشتر نامهای خاصی روی بعضی تکنولوژی‌ها می‌گذاریم. وگرنه تیر و کمان به همان اندازه رسانه است که رادیو!

خلاصه اینکه من هم چند وقت پیش، در جلسه‌ای با یکی از دوستانم نام جدیدی برای یک مفهوم قدیمی شنیدم که لباسی زیبا و دلنواز بر تن مفهومی قدیمی شد و باعث شد که برخی مفاهیم استراتژیک، در ذهنم جایگاه بهتری پیدا کنند.

او می‌گفت:

دوستی داشتم که همیشه با خودش شطرنج بازی می‌کرد. گوشه‌ی اتاق پذیرایی‌اش، میز شطرنجی گذاشته بود و می‌رفت و می‌آمد و متفکرانه به صفحه نگاه می‌کرد و بسته به اینکه نوبت کدام رنگ بود، مهره‌ای را تکان می‌داد. من همیشه از او می‌پرسیدم که: من یک چیز را نمی‌فهمم. تو چه زمانی احساس برد می‌کنی؟ چه زمانی از باخت خود ناراحت می‌شوی؟ دلت بیشتر پیش سیاه است یا سفید؟ چون اگر دل به رنگی باخته باشی که ناخودآگاه، زمین بازی را به او خواهی باخت و اگر هر دو رنگ را به یک اندازه دوست بداری که هیچ حرکتی، حال و روزت را بهتر نمی‌کند! همانقدر که در یک زمین می‌بری در زمین دیگر می‌بازی.

او برایم توضیح داد که: خیلی از تصمیم‌های کار و زندگی از جنس شطرنج بازی کردن با خود است. وقتی دو هدف متضاد را تعقیب می‌کنیم، در واقع به شطرنج بازی با خودمان مشغول شده‌ایم.

او مثال‌هایی از دنیای کسب و کار داشت. مثلاً وقتی که یک شرکت، عرضه‌ی دو برند مشابه را – که می‌توانند رقیب هم در بازار باشند – بر عهده می‌گیرد. ممکن است مدیری فکر کند: نه! اینها کسب و کارهای مختلف هستند، من برای هر دوی آنها وقت می‌گذارم و به هر دوی آنها به صورت مشابه تزریق مالی انجام می‌دهم و اجازه می‌دهم که فضایی ایجاد شود که مشتریان، احساس کنند حق انتخاب دارند و من خیالم راحت باشد که در هر صورت، در زمین من بازی می‌کنند.

اگر وقت و زمان ما نامحدود بود، ممکن بود این دیدگاه قابل توجیه باشد. اما وقتی زمان و عمر محدود است، هر بار که یک دقیقه برای یکی از پروژه‌ها وقت می‌گذارم – وقتی که می‌شد برای پروژه‌ی دیگر بگذارم – در واقع مهره‌های سفید را به ضرر مهره‌های سیاه حرکت داده‌ام یا برعکس.

اگر بودجه‌ی ما نامحدود بود، ممکن بود این دیدگاه قابل توجیه باشد. اما وقتی بودجه محدود است، هر بار که یک ریال برای یکی از پروژه‌ها وقت می‌گذارم، یک ریال را از پروژه‌ی دیگر می‌زنم و به آن اختصاص می‌دهم. پس باز به شطرنج بازی با خودم نشسته‌ام.

تازه! اگر بودجه و زمان هم نامحدود بود، بازار محدود است. معلوم نیست که من مشغول چه کاری هستم. شاید موارد استثناء وجود داشته باشند، اما در عمده‌ی موارد، من صرفاً دارم مشتریان موجود را از یک جیب به جیب دیگر جابجا می‌کنم!

پیدا کردن استثنا بر نگرش شطرنج بازی با خود، کار دشواری نیست. مثل پیدا کردن استثنا در مورد هر چیز دیگر. اما من که قانون ذهن مصداق یاب را همیشه سرلوحه زندگیم قرار داده‌ام، به مثالهای نقض فکر نمی‌کنم. به این فکر می‌کنم که در اطرافم چقدر دوستان مختلفی را می‌بینم که به شطرنج بازی با خود مشغولند!

امروز اگر به چند سال قبل برگردم، در جواب دوستانم که مرا تشویق به دکترا خواندن می‌کردند و می‌گفتند که می‌توانی هم درس بخوانی و هم در دنیای کسب و کار موفق شوی، می‌گفتم که: این دو هدف، به سادگی در کنار هم جمع نمی‌شوند. چون وقت زندگی محدود است. هر ساعت از وقتم که به یکی از این دو اختصاص می‌دهم، راضی شدن به یک گام باخت دیگری است.

حتی همیشه باور داشته‌ام که ادامه تحصیل و یادگیری علم هم، گاهی شطرنج بازی با خود هستند. آنچه دانشگاه یاد می‌دهد و آنچه درست و مفید و به روز است و یادگیری آن لازم است بسیاری از اوقات با هم جمع نمی‌شوند! درست مانند مهره‌های سیاه و سفید شطرنج.

وقتی دوستانم به من گفتند که چرا دیگر کلاس برگزار نمی‌کنی و موازی با فعالیت‌های آنلاین، فعالیت آفلاین نداری، شاید پاسخ خوب این بود که: موازی جلو بردن این دو فضا، نوعی شطرنج بازی با خود است و من اهل آن نیستم!

احترام گذاشتن به منتقدان و تلاش همزمان برای رشد و پیشرفت هم، مثال دیگری از شطرنج بازی کردن با خود است و ده‌ها مثال دیگر.

البته می‌فهمم که بسیاری از مردم، آنقدر ترسو و بزدل و محافظه کار هستند که می‌خواهند همزمان مالکیت همه مهره‌ها را داشته باشند تا هر که برد، آنها در سمت او بایستند، غافل از اینکه این بازی عموماً به شکلی فرساینده تبدیل می‌شود و در نهایت هم با یک تساوی بی خاصیت و دو شاهی که مات و مبهوت، روبروی هم ایستاده‌اند به پایان می‌رسد.

وقتی رنگ خودت را انتخاب کردی و مهره‌های رنگ دیگر را بیرون ریختی، محکوم به برنده شدن هستی. اما چه باید کرد که این تصمیم ساده، چنان جرات و شجاعتی می‌خواهد که کمتر کسی می‌تواند آن را اتخاذ کند. همان مثال قدیمی که می‌گویند: همه رفتن به بهشت را دوست دارند. اما عموماًٍ‌ دوست دارند بدون عبور از دروازه‌ی مرگ، به آنجا بروند!

دروازه‌های زیادی از جنس مرگ در زندگی هست که اگر جرات کنیم از آنها عبور کنیم، بهشت آرامش و رضایت و موفقیت را تجربه می‌کنیم. اما حفظ همزمان خدا و خرما، عموماً از ما مشرکانی گرسنه ساخته است!

پی نوشت: انتظار ندارم کسی که این مفهوم را تجربه نکرده باشد، با خواندن این متن کوتاه من، به آن متقاعد شود. حدسم این است که برخی دوستان، تجربه‌های مشابهی داشته باشند و این نوشته برایشان صرفاً تداعی خاطرات باشد و برخی دیگر، آن را تجربه نکرده باشند و با وجودی که کلمات این نوشته فارسی است، چیزی از آن نفهمند و نقشه‌ی من با هیچ یک از نشانه‌های جغرافیای ذهنشان، همخوان نباشد. همانهایی که هنوز هم «تعادل در زندگی» را به مفهوم سنتی آن می‌فهمند و همچنانکه همچون قحطی زدگان، بشقاب شام خود را در عروسی از همه‌ی خوراک‌ها سرریز می‌کنند حریصانه می‌کوشند در این سفره‌ی بزرگ خداوند، فرصتی را تجربه نشده باقی نگذارند.

اما به هر حال، نتوانستم در برابر نوشتن این ماجرا مقاومت کنم.

مارس 7, 2015 51 نظرات

تفکر سیستمی : آخرین جلسه درس محمدرضا شعبانعلی در موسسه آموزش عالی آزاد بهار

دل نوشته ها

آخرین جلسه تفکر سیستمی موسسه بهار

توسط محمدرضا شعبانعلی می 23, 2014

نوشته شده توسط محمدرضا شعبانعلی

امروز آخرین جلسه درس تفکر سیستمی و دینامیک سیستم در موسسه آموزش عالی آزاد بهار برگزار شد. کلاس خوبی بود. حدود ده سال در موسسه بهار، تفکر سیستمی درس دادم. از زمانی که در کلاس استراتژی ، بازی نوشابه (Beer Game) را انجام میدادیم تا امروز که با نرم افزار، تاثیر زاد و ولد بی رویه صاحبان یک عقیده و اندیشه در یک جامعه را بر روی دیگرانی که آنقدر اهل زاد و ولد نیستند، شبیه سازی کردیم.

از میان هزاران دانشجویی که تا کنون داشته‌ام، خوشحالم که با این گروه، درس تفکر سیستمی را برگزار کردم. درسی که در ابتدا قرار نبود این بار من تدریس کنم و به لطف مدرسی که در آخرین لحظات، آمدنش لغو شد و دانشجویانی که به من لطف داشتند، توانستم یک بار دیگر زیر عنوان «تفکر سیستمی»، برای بچه ها حرف بزنم. شاید بیست ساعت،‌ برای حرف زدن از دردی که در بیست دهه‌ی اخیر، رنج عمیق مردم ماست،‌ زمان زیادی نبود،‌ اما باز هم خوب بود.

خوشحالم که بچه‌های کلاس،‌ فرمولها و نرم‌افزارها و نمودارها و رویداد و روند و نرخ و انباشت، همه را فهمیدند اما در لابه‌لای این اسم‌ها و رسم‌ها گم نشدند.

خوشحالم که هرگز حضور و غیابی انجام نشد، اما صبح‌های جمعه، هفته‌های متوالی دور هم جمع شدیم و حرف زدیم و مشق نوشتیم.

خوشحالم که آخرین جلسه، وقتی برای بچه‌ها، از امتحان گفتم، نه برای من مهم بود و نه برای بچه‌ها.

خوشحالم که وقتی سوال آزمون را قبل از برگزاری آزمون برای همه نوشتم، چشم هیچکس از شادی آشکار شدن محتوای امتحان، برق نزد.

خوشحالم که وقتی برای آنها گفتم که به بالاترین نمره‌ی کلاس نگاه نمی‌کنم و پایین‌ترین نمره‌ی کلاس، نمره‌ی همه‌ی ماست، هیچکس ناراحت نشد.

خوشحالم که همه خوب فهمیده بودیم که تفکر سیستمی، قرار نیست فردیت ما را در یک سیستم گم کند. همچنان که قرار نیست سیستم در میان حسادت و بغض و نفرت و خودخواهی فرد فرد ما، به فراموشی سپرده شود.

خوشحالم که آموختیم که بسیاری از ما انسانها، حتی زمانی که با هم اختلاف نظر داریم، هنوز می‌توانیم با هم حرف بزنیم. چون منطق ما یکی است. آنچه فرق دارد افق دید ماست. آموختیم که فرق آنکس که دزد می‌شود و آنکس که کار خیر می‌کند، در خوب بودن و بد بودن نیست. در ایمان و بی‌ایمانی نیست. در شرقی و غربی بودن نیست. در زن و مرد بودن نیست. در پیر و جوان بودن نیست. تنها تفاوت در این است که دزد، «معمای خوشبختی» خود را در «یک سال» حل می‌کند و انسان خیرخواه، پاسخ «معمای خوشبختی‌» اش را در بازه‌ی چند دهه می‌جوید.

خوشحالم که آموختیم دنیای ما سرشار از روندها است و نه رویدادها. هیچ چیز یک شبه رخ نمی‌دهد. آنچه می‌بینیم – حتی ساده‌ترین رفتارها و تصمیم‌ها – سالهای سال، درون ما ریشه دارند. و میوه‌هایشان سالهای سال، در روح و جان ما می‌ماند.

خوشحالم که آموختیم، هیچ مشکلی را نمی‌توان از جایی به جای دیگر منتقل کرد. مشکلها را باید حل کرد. خواه ته مانده‌ی سیگاری باشد که کسی آن را از ماشین بیرون می‌اندازد و خواه بحران مالی یک شرکت. که مدیری می‌کوشد اتهام آن را از واحد خود به واحد دیگری منتقل کند.

خوشحالم که خوب فهمیدیم که متغیرهای انباشت، چیزی فراتر از انتگرال متغیرهای نرخ هستند. آنها به ما یادآوری می‌کنند که سیستم‌ها، حافظه دارند و دنیای ما، رفتارهای ما را هرگز فراموش نمی‌کند.

خوشحالم که فهمیدیم، انتظارهای بزرگ نداشته باشیم. توهم ماموریت، ما را به سرطانی برای خانواده و دوستان و سازمان و جامعه و انسانیت تبدیل نکند. اما رنج مسئولیت را هم به خاطر بسپاریم و برای بهتر شدن دنیا، در همان حیطه‌ی کوچکی که فضای تنفس در آن را به ما سپرده‌اند، تلاش کنیم.

امروز، خیلی خوب، می‌دانستم و مطمئن بودم که کلاس تفکر سیستمی، دانشجوی تنبل و زرنگ نداشت. جامعه‌ی کوچکی بود از انسانهایی متفاوت که همه دوست داشتند اطراف خود را بهتر ببینند و برای بهتر شدن آن به سهم خود تلاش کنند.

خوشحالم که تفکر سیستمی، برای ما کلاس نبود. که آغازی داشته باشد و پایانی.

نوعی فکر کردن بود که با خود از جایی به جای دیگر منتقل می‌کنیم. با آن زندگی می‌کنیم و با آن می‌میریم.

اگر هر فکر، مانند یک بیماری مسری باشد – چنانکه هست و در این باره هم زیاد گفتیم و خواندیم – آرزو می‌کنم بیمارهایی که امروز، زیر یک سقف جمع شده‌ بودند،‌ بتوانند این بیماری لاعلاج را،‌ به برخی از ذهن‌های پاک و پوکی که در اطراف ما زندگی می‌کنند منتقل کنند و میدانم که دیر یا زود، چنین خواهد شد.

عکسی را که بچه‌ها در فرصت استراحت کلاس انداختند،‌ اینجا می‌گذارم. نه برای مخاطبهای نوشته‌هایم. برای خودم.

تا هر از چند گاهی بیایم و آنها را ببینم و روحم، برای ادامه دادن راهی که می‌روم، تازه‌تر و مصمم‌تر شود.

باز هم از تفکر سیستمی خواهم گفت و خواهم نوشت. سری تفکر سیستمی در متمم، تا کنون نوشته‌ی من بوده و امیدوارم روزی، تمام حرف‌ها و دردها و بیم‌ها و امیدهایم را در این حوزه، آنجا بنویسم و دیگرانی باشند و بیایند و این فکرها و نوشته‌های ناقص من را تکمیل کنند. تا دیگرانی که سالها بعد، آنها را می‌خوانند،‌ بدانند و به خاطر داشته باشند که ما همه، درد جامعه خود را می‌دانستیم و اگر کاری نکردیم، لااقل بی‌تفاوت هم نبودیم…

می 23, 2014 45 نظرات

توسعه مهارتهای فردی دل نوشته ها

آن پنجمین کتاب…

توسط محمدرضا شعبانعلی می 10, 2014

نوشته شده توسط محمدرضا شعبانعلی

این مطلب را برای عصر ایران نوشتم:

آنچه اینجا می‌نویسم برداشت و نظر و تجربه‌ی شخصی من است. قطعاً پخته نیست. اما دیواری است که امروز در تحلیلها و تصمیم‌هایم به آن تکیه می کنم.

طولانی است. خواندنش حوصله می‌خواهد. شاید فایده هم ندارد. اما باید جایی می‌نوشتم. نمی‌دانم چرا.

نمی‌نویسم که بگویم این نگاه درست است.

می‌نویسم که بگویم این نگاه هم وجود دارد: در مدل ذهنی من و در انتخاب‌ استراتژی‌ام برای یادگیری و زندگی.

دوست دارم – به دلیلی که کمی پایین‌تر می‌نویسم – اگر زیر این نوشته کسی برایم چیزی نوشت، راجع به نگاه من به یادگیری نباشد. بلکه بیانی از نگاه خودش به یادگیری باشد.

اما اگر هر انسانی را ایمانی باشد و ایمان چیزی باشد که هرکس حاضر است جانش را برای آن بدهد، می‌توان گفت: آنچه می‌نویسم ایمان من است.

معیارهای مختلفی برای سنجش میزان یادگرفته‌ها و یادداده‌های ما وجود دارد.

برخی برگه‌های کاغذی را که آموزش و پرورش و وزارت علوم برایمان صادر کرده و مهر زده‌اند، معیار آموخته های خود می‌دانیم. دیپلم باشد یا کارشناسی یا کارشناسی ارشد یا دکترا. فرقی نمی‌کند.

برخی دیگر، ساعت شمار آموزشی داریم. من ششصد ساعت کلاس رفته‌ام. من هزار ساعت درس داده‌ام.

برخی دیگر، مانند پول شمار، کاغذ می‌شماریم: من هزار صفحه کتاب خوانده‌ام. من هزار صفحه کتاب نوشته‌ام.

برخی دیگر، معیار مالی داریم: من باسوادم. چون برای هر ساعت حرفم چند میلیون تومان پول می‌دهند. یا من عاشق علمم. چون برای شنیدن یک ساعت حرف ارزشمند، چند میلیون تومان هزینه کرده‌ام.

فهرست این معیارها، تمامی ندارد.

من هم هر مقطعی از زمان با یکی از این معیارها خودم و دیگران را سنجیده‌ام و اگر صادقانه بگویم آنچه در بالا نوشتم، ترتیب و مسیری بود که خود رفته‌ام.

سالهای دانشگاه که با آرزوی دریافت برگه‌های مدرک آغاز شد و فکر می‌کنم، حتی قبل از گرفتن مدرک کارشناسی، ارزشش برایم از بین رفت. البته اعتراف می‌کنم که از دریافت مدرک دیپلم، چنان ذوق کرده‌ام که کسی از دکترا گرفتن چنین ذوقی نکرده است. چون تجربه‌ی اخراج در دبیرستان و اینکه هیچ مدرسه‌ای به خاطر معدل پایین ثبت نامت نمی‌کند،‌ این باور را به تو می‌دهد که هرگز آن برگه‌ی سفید مزین به مهر وزین آموزش و پرورش را در دستان خود لمس نخواهی کرد.

سالهای بعد، معیار یادگیریم تغییر کرد. جدول بزرگی داشتم از کتاب‌هایی که خوانده‌ام و انباری بزرگ از کتابهایی که خریده‌ام.

سپس، نوشتن و نویسندگی، معیار دانش و سوادم شد. نوشتم و منتشر کردم و شمردم و فخر فروختم. یک کتاب و پنج کتاب و ده کتاب و ده‌ها کتاب.

گفتند که علم نیز کالایی است مانند سایر کالاها. بازار دارد و عرضه و تقاضا. این دستان نامرئی بازار است که «ارزش» دانش‌ات را تعیین می‌کند. این بود که معیاری دیگر بر معیارهای قبلی‌ام افزودم.

امروز هنوز آن معیارها را می‌بینم. دیده‌ام که با آن سنجیده می‌شوم و به آنها معرفی می‌شوم. نمی‌گویم آنها نادرست است. اما معیار «آموختن» نیست. شاید معیار موفقیت باشد. در جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم. اما معیار یادگیری چیست؟ چگونه بفهمم که آموخته‌ام؟ چگونه بگویم که امروزم مانند دیروز نیست و امسالم مانند سال قبل؟

بر این باورم که معیار مناسب‌تر یادگیری، تعداد «تناقض‌ها و تعارض‌ها»یی است که در زندگی با آنها مواجه شده‌ایم.

انسان تعارض گریز و تناقض ستیز است. پدران ما در طول تاریخ و عرض جغرافیا، بارها و بارها، یا جان خود را برای دفاع از «ناحیه‌ی امن باورهای خود» باخته‌اند یا دیگران را در آتش عبور از ناحیه‌ی امن باورهایشان، سوخته‌ و شمع‌آجین نموده‌اند.

ما پای حرف کسانی می‌نشینیم که باورشان داریم. کتابهایی می‌خوانیم که باورمان را تایید کند. به سرزمین‌هایی می‌رویم که با باور‌ها و نگرش‌های ما همخوانی داشته باشند. اما نگاهی کوتاه به گذشته‌ی فردی و تاریخی انسان، نشان می‌دهد که پختگی و معرفت، آن هنگام حاصل می‌شود که انسان با تناقض‌های بزرگ روبرو می‌شود.

شمس برای مولانا چنین تناقضی بود. همچنانکه خضر برای موسی. همچنانکه بوسعید برای بوعلی.

انسان تا زمانی که برای کسب ثروت تلاش می‌کند و ثروت را عامل رضایت می‌داند، شاید به موفقیت برسد اما به پختگی هرگز.

پختگی آن هنگام متولد می‌شود که حساب بانکی تو، دوازده رقمی است اما برای حل بیماری‌ات راهکاری نمیابی. آن روز پول و ثروت و دارایی و موفقیت و پیشرفت، که قبلاً یک واژه بودند، ۵ واژه میشوند. متفاوت و مستقل.

انسان تا زمانی که گوشه‌ی عزلت می‌گیرد و از فاصله‌ی فقر و غنا و اختلاف طبقاتی می‌گوید، شاید به تئوریسین چپ تبدیل شود اما به یک مدیر اقتصادی پخته هرگز.

پختگی آن هنگام متولد می‌شود که مدیر می‌شوی و حساب بانکی تو، صفر است و چک‌ها در انتظار. و کلید ماشینی روی میزت قرار می‌گیرد که با فروختنش، قسط‌ها و چک‌ها یک شبه پرداخت می‌شود و باقیمانده‌اش هنوز برای خرید ماشینی دیگر و خانه‌ای دیگر کافی است. پختگی در آن لحظه متولد می‌شود. وقتی رنگ قرمز را که قبلاً روی جلد کتابهایت می‌دیدی،‌ با درخشش بیشتر بر روی خودرویی زیبا زیر نور آفتاب ببینی.

چنین است که در بحث‌های مدیریت و کارآفرینی، همیشه می گویند آنها که شکست‌های بیشتری خورده‌اند، حرف‌های آموختنی بیشتری دارند تا آنها که صرفاً موفقیت را تجربه کرده‌اند. پیروزی، تاییدی بر باورهای قبلی است و شکست تلنگری برای بازاندیشی آنها. چنین است که پیروزی انسان را بزرگ می‌کند و شکست انسان را عمیق.

مسافرت، همیشه توصیه شده. چون باورها و الگوهای ذهنی ما را در هم می‌شکند. ما را با تناقض روبرو می‌کند و وادار به اندیشیدن.

شاید اگر امروز، حاجی ثروتمند ایرانی به حج می‌رود و در روز بازگشت تغییری در رفتار و منش‌اش دیده نمی‌شود، به دلیل تجربه نکردن همین تناقض است.

قرار بود برود تا بیابان را ببیند. و نبودن را و نداشتن را. قرار بود بر پیراهنش حتی نخی نباشد تا بفهمد که هیچ چیز به انسان نمی‌چسبد و دنیا – بر خلاف آنچه شنیده و باور کرده بود – مانند همین لباسی است که بر تن دارد و ممکن است به هر اتفاق و برخوردی از تنش بیفتد و عریانی او را برای دیگران نمایان کند. حج محل این تناقض‌ها بود و حاصل آن، افزایش عمق نگرش.

اما امروز، حاجی ایرانی، در سعی صفا و مروه، همان سیستم گرمایش از کف را لمس می‌کند که در پنت‌هاوس خانه‌ی خود دارد و وایبر و واتزآپ در کنار حرم الهی، به او یادآوری می‌کنند که دیگر دوران آن پیرهن بدون نخ گذشته و در کنار خداوند هم می‌توانی تعلقات مادی را داشته باشی. حتی از نوع وایرلس!

چنین می‌شود که سنت دیروز، که تناقضی بزرگ و تجربه‌ای متفاوت بود، امروز به یک سفر توریستی تکنولوژیک تبدیل می‌شود و به جای بزرگ دیدن خداوند و خوار دیدن بشر. بزرگی بشر را به تو یادآوری می‌کند که چگونه می‌توان خانه‌ی خداوند را که بیابانی به دور از تعلقات مادی بود، غرق در نورهای مصنوعی و گرانیت‌های ساب خورده و تهویه‌های مطبوع کرد، تا خدای ناکرده، مواجهه‌ی رفاه و سادگی، تجربه‌ی «نداشتن هیچ چیز» پس از «داشتن همه‌ چیز»، ولو در حد یک بند انگشت، به عمق روحت نیفزاید.

فرهنگ هم در تعارض و تناقض رشد می‌کند. شاید حرف زیبای سعدی: «نابرده رنج گنج مسیر نمی‌شود» به خودی خود و به تنهایی هیچ چیز به درک و نگرش ما نیفزاید. اکنون آن را کنار حرف‌ حافظ می‌گذاریم که: «دولت آن است که بی خون دل آید به کنار / ورنه با سعی و عمل باغ جنان این همه نیست…»، در این تضاد و تعارض،‌ شهود متولد می‌شود. شعر سعدی سفیدی امید و آینده را تداعی می‌کند و شعر حافظ، رنگ سیاه دلگیری را. یکی از این دو نگاه، بدون دیگری، دنیایی خواهد ساخت تک بعدی و غیرواقعی. اما این دو نگرش در کنار هم، نه دنیایی خاکستری، که دنیایی رنگی می‌سازند. بزرگ و زیبا و قابل درک…

با این نگاه، یادگیری زبان انگلیسی، اگر با هدف تکرار «افکار فارسی ما» به زبانی دیگر باشد، چیزی از جنس یادگیری نخواهد بود. یادگیری زبان دیگر، زمانی مفید است که حرف‌هایی دیگر را پیش روی ما قرار دهد و تناقض و تعارض و دشواری، ما را به اندیشیدن و بازاندیشیدن وادار کند.

آن روز است که فکر می‌کنیم: «آیا واقعاً با یک گل بهار نمی‌شود؟» یا آنچنانکه دیگران گفته‌اند: «رویش بهار با رویش نخستین گل آغاز می‌شود؟». یادیگری زبان انگلیسی یا هر زبان دیگر، آن روز که تناقض‌ها را پررنگ کند، عمق را هم خواهد بخشید. روزی که در پی کشف و تجربه‌ی فرهنگ دیگران باشم. نه برای جستجوی نگاه خودم و رد پای فرهنگ و نگرش خودم در کلام دیگران. چنان روزی چنین شعری خواندنی تر خواهد بود:

one song can spark a moment
one flower can wake a dream
one tree can start a forest
one bird can herald spring
one smile brings a friendship
one handclasp lifts a soul
one star can guide a ship at sea
one word can frame a goal
one vote can change a nation
one sunbeam lights a room
one candle wipes out darkness
one laugh can conquer gloom
one step must start each journey
one word must start each prayer
one hope will rise our spirits
one touch can show you care
one voice can speak with wisdom
one heart can know what`s true

جنگل با نخستین درخت آغاز می‌شود، همچنانکه دوستی با نخستین لبخند. گاهی شنیدن یک ترانه برای روشن کردن و به آتش کشیدن لحظه‌هایت کافی است. همچنانکه یک گل، می‌تواند برای برانگیختن و زنده‌ کردن رویاهای فراموش شده‌ات کافی باشد. پیدا کردن راه برای کشتی گمشده، نیازمند آسمان صاف و پرستاره نیست. گاهی یک ستاره هم برای یافتن راه کافی است. گاه برای روشن کردن تاریکی، یک پرتو باریک نور کافی است. همچنانکه یک رای، برای تغییر سرنوشت یک ملت.

امروز اگر پنج کتاب پیش رویم بگذارند و تنها در برداشتن یکی مخیرم کنند،‌ بی تردید از میان آنها چهار کتاب را که بیشتر باور دارم، کناری خواهم نهاد و پنجمی را برخواهم داشت.

اگر حرف و نظریه‌ای بشنوم، قبل از آنکه به دنبال مثال نقض‌اش بگردم، به دنبال مصداق‌هایی می‌گردم تا ببینم کجاها ممکن است بهتر از دیدگاه خودم، پاسخ‌گوی پرسش‌هایم باشد.

این روزها آنها را که در تایید نظریه‌ای که قبول ندارند، مثال می‌جویند و بیان می‌کنند،‌ بیشتر تقدیس می‌کنم تا آنها که با مخالفت کردن و جستن مثال نقض برای هر نگاه متفاوتی، «احساس وجود» می‌کنند. چرا که گروه اول در پی تعمیق خویش است و گروه دوم در تقلا برای تثبیت خویش.

این روزها حتی تعریفم از تمدن و توحش هم فرق کرده است.

توحش، هر قوم و فرهنگی جز خودش را «توحش» می‌داند و تمدن، هر قوم و فرهنگی جز خود را تمدنی دیگر می‌بیند همراه در مسیر رشد و توسعه: شاید کمی جلوتر یا کمی عقب‌تر…

چنین است که تمدن به ما می‌آموزد، تعارض‌ها و تفاوت‌ها را در آغوش بگیریم و از آنها مسیری بسازیم نه برای فرا رفتن از دیگران. بلکه برای فرو رفتن بیشتر در عمق عالم هستی.

می 10, 2014 130 نظرات

دانلود فایل صوتی نقطه شروع محمدرضا شعبانعلی

توسعه مهارتهای فردی دل نوشته ها فایلها و کلیپ‌های پراکنده

نقطه شروع: فایل تصویری محمدرضا شعبانعلی

توسط محمدرضا شعبانعلی آوریل 20, 2014

نوشته شده توسط محمدرضا شعبانعلی

این فایل ویدئویی، خلاصه‌ای ۱۰ دقیقه‌ای از ایده‌ی ما در مورد «برنامه‌ریزی» است که تحت عنوان « نقطه‌ی شروع » به صورت یک فایل صوتی دو ساعته روی سایت متمم عرضه می‌شود. این پست را به پرسش و پاسخ و گفتگو در حوزه‌ی برنامه‌ریزی آینده‌ اختصاص می‌دهیم. به این شکل، کسانی که حرف‌های من را در نقطه شروع شنیده‌اند و سوالهایی درباره‌ی برنامه ریزی دارند، محلی برای مطرح کردن این سوال‌ها خواهند داشت. دوستانی هم که در فایل صوتی جملاتی را شنیدند که به نظرشان خوب است بقیه بخوانند، خوشحال می‌شوم اینجا برای دیگران بنویسند.

سرفصل‌های اصلی نقطه شروع:

۱- دلایلی برای اینکه چرا نباید به فایلهای صوتی آموزشی از این جنس، اعتماد کنیم!

۲- امید، خوشبینی و انگیزه یکسان نیستند. این واژه‌ها را به جای یکدیگر به کار نبریم.

۳- با گذشته خود آشتی کنیم. شکست‌های گذشته را نمی توان فراموش کرد. آنها را می‌توان به شکل دیگری نگاه کرد.

۴- اعتماد مهمترین عامل در موفقیت برنامه ریزی است. اعتماد به خود با اعتماد به دیگران آغاز می‌شود.

۵- تحلیل شکست‌های گذشته

۶- چگونه از گذشته، مسیری به سوی آینده بسازیم.

۷- اصول مهم در هدف گذاری برای زندگی – تفاوت هدفگذاری انسانی و هدف گذاری مکانیکی (پروژه‌ای)

۸- مسیر رضایت، همیشه از جاده‌ی موفقیت نمی‌گذرد.

۹- آرزوهایی برای سال جدید

ادامه مطلب

آوریل 20, 2014 137 نظرات

پرسشهای خوانندگان

عزت نفس و تفاوت آن با اعتماد به نفس و استرس اجتماعی

توسط محمدرضا شعبانعلی ژانویه 1, 2014

نوشته شده توسط محمدرضا شعبانعلی

از همه چیز می‌نویسید. اما برخی از سوالات ما همیشه بی جواب مانده. بارها در مورد اعتماد به نفس پرسیده‌ام و دیده‌ام که در کامنت‌ها دیگران هم دراین باره می‌پرسند. اما نه در رادیو مذاکره و نه در روزنوشته ها، مطلبی در این باره، ننوشته‌اید.

این درحالی است که چه به عنوان دانشجویی که قرار است مطلبی را در کلاس ارائه کند و چه به عنوان مدیری که قرار است جلسه کاری خود را مدیریت کرده یا برای کارکنان خود سخنرانی کند، اعتماد به نفس مهم است.

واقعیت این است که تعداد ایمیل‌ها و کامنت‌هایی که در مورد اعتماد به نفس هستند کم نیست.

خصوصاً در زمینه اعتماد به نفس در حوزه سخنرانی و ارائه مطلب.

حضور در مقابل دیگران و حرف زدن، همیشه تا حدی همراه نگرانی است و طبیعی است که کمبود اعتماد به نفس می‌تواند این نوع از استرس را – که اگر بخواهیم نام‌گذاری دقیق‌تری انجام دهیم از مصادیق استرس اجتماعی محسوب می‌شود – افزایش دهد.

اما – این را به عنوان یک اعتقاد شخصی می‌گویم و حاصل مطالعه‌های موردی و تجربه‌های شخصی من و اطرافیانم است- اگر بخواهم با ادبیات استراتژی فردی صحبت کنم، اعتماد به نفس یک شاخص تاخیری است و نه یک شاخص پیشرو.

به عبارت دیگر، بعد از انواع رویدادها و مشکلات و رفتارها و تصمیمها، ما در نهایت کمبود اعتماد به نفس یا اعتماد به نفس بالا را مشاهده می‌کنیم.

اما برای تغییر رفتار و نگرش، بهتر است به شاخص‌های پیشرو فکر کنیم.

چیزهایی که اگر امروز در آنها تغییر ایجاد کردیم، نویدبخش این مسئله باشند که در آینده، تغییرات بزرگ و مثبتی در راستای هدف‌مان ایجاد خواهند کرد.

تا آنجا که من می‌فهمم عزت نفس یک شاخص پیشرو محسوب می‌شود.

به علت همین اهمیت بود که من یک فایل صوتی رایگان در مورد عزت نفس ضبط کردم و و اسم آن را هم عمداً به جای عزت نفس، مسیر اصلی انتخاب کردم.

[otw_shortcode_button href=”http://motamem.org/?p=17100″ size=”medium” icon_type=”general foundicon-left-arrow” icon_position=”right” shape=”round”]دانلود فایل صوتی سه ساعته در مورد افزایش عزت نفس[/otw_shortcode_button]

من تلاش برای افزایش اعتماد به نفس را هم – از طریق کلاسها و دوره ها و کتابها و … – مسیر فرعی می‌دانم!

درست مانند اینکه کسی بدون جستجوی علت سردرد، درمان سردرد خود را در قرصهای آرامبخش جستجو کند.

در تعریف عزت نفس افراد مختلف حرفهای متفاوتی مطرح کرده‌اند. اما به نظرم می‌رسد تعریف ساده‌ای که ناتانیل براندن در کتاب روانشناسی عزت نفس مورد اشاره قرار میدهد می‌تواند درک این مفهوم را ساده کند.

فرض کنیم که هر انسانی در جامعه دارای یک برچسب ارزش است: مانند هر کالایی که در فروشگاه برچسب قیمت دارد.

طبیعی است که هر انسانی دوست دارد ارزش این برچسب را افزایش دهد و از کالاهای گرانقیمت بازار جامعه باشد.

اما چند خطای ذهنی وجود دارد. یکی اینکه انسانها خود را کالا در نظر بگیرند و دیگری اینکه ارزش را با قیمت یکسان بدانند و سوم اینکه «تعیین ارزش» خود را مانند یک کالا، به دست مکانیزم عرضه و تقاضای جامعه بسپارند.

واقعیت این است که ارزشی که من برای خودم قائل هستم روی رفتار من و برخورد من با دیگران و متعاقب آن برخورد دیگران با من تاثیر می‌گذارد و من باید یاد بگیرم که این ارزش را دیگران به من نمی‌دهند بلکه من با رفتار و گفتار و ذهنیت و نگرش خود، در ذهن دیگران ایجاد می‌کنم. امروزه برای اعتماد به نفس راهکارهای تجاری عجیب و شگفت انگیزی پیشنهاد می‌شود (مثل راه رفتن روی آتش که در برنامه های آنتونی رابینز مد شد و یا بانجی جامپینگ) و البته این راهکارها مانند مستی شراب، مدتی ذهن را درگیر خود می‌کنند و فراموش می‌شوند. اما عزت نفس، راهکارهای شناختی و علمی و کاربردی مشخص دارد و طبیعی است که تلاش برای اصلاح ریشه، میوه‌ی بهتری را نیز به همراه خواهد داشت.

به همین دلیل است که من ترجیح دادم در عین توجه به دستور شما و سایر دوستان، بیشتر از اعتماد به نفس به عزت نفس به عنوان یک شاخص پیشرو و عامل بسیاری از ویژگیها و رفتارهای انسانی توجه کنم.

جدا از فایل‌های صوتی رایگان در مورد آموزش عزت نفس، اگر علاقمند به مطالعه و یادگیری بیشتر در زمینه عزت نفس باشید، می‌توانید به مجموعه درس‌های آنلاین کارگاه آموزشی عزت نفس در متمم هم سر بزنید.

[otw_shortcode_button href=”http://motamem.org/?p=17177″ size=”medium” icon_type=”general foundicon-left-arrow” icon_position=”right” shape=”round”]مجموعه درس‌های شناخت و بهبود عزت نفس در متمم[/otw_shortcode_button]

ژانویه 1, 2014 43 نظرات

هدف گذاری و برنامه ریزی در حوزه استراتژی فردی

توسعه مهارتهای فردی نقشه راه موفقیت

نقشه راه موفقیت: هدف استراتژیک یا رقابتی؟

توسط محمدرضا شعبانعلی آگوست 17, 2013

نوشته شده توسط محمدرضا شعبانعلی

دیروز آخرین جلسه دوره مهارتهای فردی با هدف تدوین استراتژی توسعه مهارتهای فردی برگزار شد. احساس کردم یکی از نکاتی که در این جلسه مورد بحث قرار گرفت میتواند برای خوانندگان خوب سایت هم مفید باشد. از جمله تفاوتهایی که در هدف گذاری انسانها دیده میشود، «هدف گذاری رقابتی» در مقابل «هدف گذاری استراتژیک» است.

هدف گذاری استراتژیک، بر اساس چشم اندازهای شخصی من تعیین میشود اما هدف گذاری رقابتی در مقایسه با دیگران.

ادامه مطلب

آگوست 17, 2013 64 نظرات

توسعه مهارتهای فردی

استراتژی فردی چیست؟ توضیح یک تجربه…

توسط محمدرضا شعبانعلی ژوئن 27, 2013

نوشته شده توسط محمدرضا شعبانعلی

قبل از اینکه درس مدیریت بخوانم، همیشه واژه‌های «استراتژی کسب و کار» و «استراتژی فردی» برایم جذاب بودند. همیشه دوست داشتم «استراتژی» بدانم و بفهمم. برایم مثل قلعه ای می ماند در دوردستها: عظیم، خیره کننده و سرشار از رمز و راز.

در دوران دانشگاه، درسها را یکی پس از دیگری به سرعت گذراندم تا نوبت به درس استراتژی برسد. روز موعود فرا رسید. سر کلاس درس نشستم و تمام جسم و جانم را متمرکز کردم تا مفهوم این واژه اسرارآمیز را درک کنم.

جلسات یکی پس از دیگری آمدند و رفتند و من همچنان سیراب نشده بودم. آنچه میشنیدم بسیار تئوریک بود…

ادامه مطلب

ژوئن 27, 2013 58 نظرات

توسعه مهارتهای فردی

کتابخوانی و اینکه چگونه کتابخوان شویم؟

توسط محمدرضا شعبانعلی ژوئن 26, 2013

نوشته شده توسط محمدرضا شعبانعلی

این مطلب، توسعه یافته و تکمیل شده و به متمم منتقل شده است:

لینک محل جدید مطلب درباره کتابخوانی

ضمن اینکه ممکن است مطالب سری #مهارت یادگیری در متمم هم که از همین جنس است، برای شما مفید باشد.

ژوئن 26, 2013 135 نظرات

عمومی

یک کشتی کرایه کرده ام!

توسط محمدرضا شعبانعلی ژانویه 22, 2013

نوشته شده توسط محمدرضا شعبانعلی

برای اولین بار در ایران، تصمیم گرفتم دوره آموزشی «توقف اضطراری: فرصتی برای تدوین دوباره استراتژی فردی» را سه روز متوالی در یک کشتی توریستی – تفریحی در دریای خزر برگزار کنم. دوره برای 72 نفر در روزهای 17 و 18 و 19 (سه شنبه، چهارشنبه، پنجشنبه) بهمن ماه برگزار میشود و هزینه آن 430 هزار تومان است.

برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص میتوانید با یکی از شماره های 09126106340 یا 09194212334 تماس بگیرید. اولویت با کسانی خواهد بود که زودتر ثبت نام کنند.

ژانویه 22, 2013 20 نظرات