بی تفاوتی

با سلام دراین خصوص مطلبی از ستون هنر روشن اندیشی در صفحه مدیران روزنامه دنیای اقتصاد خوانده ام که در ریر بطور خلاصه می آورم
جانبداری حاصل از تغافل
شما دو کوهنورد را در یک یخچال طبیعی همراهی می‌کنید. اولی می‌لغزد و در یک شکاف می‌افتد و اگر شما تقاضای کمک کنید ممکن است زنده بماند اما این کار را نمی‌کنید و او جان خود را از دست می‌دهد. دومین کوهنورد را به دره‌ای تنگ و عمیق هل می‌دهید و او می‌میرد. کدام یک از این دو کار عذاب وجدان بیشتری برای شما خواهد داشت؟
وقتی به موضوع منطقی نگاه کنیم، روشن است که هر دو کار به یک اندازه شایستۀ ملامت هستند چرا که باعث مرگ دوست و همراه شما شده‌اند. اما باز هم چیزی هست که وادارمان می‌کند وزن کمتری برای فاجعه‌بار بودن کار «منفعلانه» اول قائل باشیم. همین احساس را «جانبداری حاصل از تغافل» می‌نامند و وقتی سر و کله‌اش پیدا می‌شود که انجام دادن یا ندادن یک کار منجر به نتایج دردناک یکسانی می‌شوند. در چنین اوقاتی تمایل داریم انجام ندادن را بر انجام دادن یک کار ترجیح بدهیم و انگار در این صورت دردسر کمتری خواهیم داشت.
فرض کنید معاون غذا و دارو هستید و باید درخصوص تأیید داروی یک بیماری مرگ‌آور تصمیم بگیرید. دارو عوارض جانبی مرگ‌باری دارد و 20% از بیماران را درجا می‌کشد اما جان 80% بیماران را در زمان کوتاهی نجات می‌دهد. تصمیم‌تان چه خواهدبود؟
بسیاری از تأیید دارو شانه خالی خواهندکرد. برای آن‌ها تن دادن به تصمیمی که یک‌پنجم افراد را از بین می‌برد بدتر از آن است که در بهبود و نجات جان 80% از بیماران با شکست روبرو شوند. چنین تصمیمی تصمیمی ناموجه و مثالی تمام‌عیار از جانبداری حاصل از تغافل است. حالا فرض کنیم که شما نسبت به این نوع جانبداری هوشیار هستید و تصمیم می‌گیرید که دارو را از روی منطق و عقل تأیید کنید. احسنت بر شما. اما با مرگ نخستین بیمار چه رخ خواهد داد؟ طوفان رسانه‌ها به‌راه خواهد افتاد و خیلی زود از کار بی‌کار خواهید شد. به‌عنوان خدمت‌گزار مردم یا یک سیاست‌مدار هنگامی به نحو احسن کارتان را انجام داده‌اید که خود را به غفلت بزنید و حتی کمی هم به پدیدۀ همیشه در صحنۀ جانبداری حاصل از تغافل پر و بال بدهید.
جانبداری‌های حاصل از تغافل خود را در این دست توهمات نشان می‌دهد:
سرمایه‌گذاران و روزنامه‌نگاران در قبال بنگاه‌هایی که تلاشی در ارائۀ محصول نو نمی‌کنند اغماض و ارفاق بیشتری به‌خرج می‌دهند تا بنگاه‌هایی که محصول بنجل تولید می‌کنند در صورتی‌که هردو کار بنگاه را به بن‌بست خواهد کشاند. نفروختن منفعلانه مشتی سهام بی‌فایده و بدون آینده حس بهتری دارد تا خرید فعالانه یک مشت سهام بد. قرار ندادن فیلتر تصفیه آلاینده روی دودکش یک کارخانه نسبت به برداشتن همان فیلتر به‌خاطر مشکلات مالی ترجیح دارد. اگر خانه‌ای عایق‌بندی نشود قابل قبول‌تر است تا این‌که کسی برای تفریح انرژی را هدر دهد. ارائه‌نکردن اظهارنامۀ مالیاتی کمتر غیراخلاقی به‌نظر می‌رسد تا دست‌کاری در اسناد مالیاتی. در حالیکه هر دو به یک میزان در کاهش درآمد مالیاتی تأثیرگذارند.
«تغافل» در جایی زمینۀ رشد و نمو دارد که موضوع بسیار روشن است. می‌توانیم با انجام کارهایی مشخص بداقبالی‌هایی را که پیش روی ما هستند روی‌گردان کنیم، اما «تغافل» باعث می‌شود تا درک و آگاهی‌مان نسبت به آینده آن‌چنان که باید ما را برای انجام کارهایی که می‌توانیم و باید انجام دهیم بر نیانگیزد.
تشخیص و ردیابی «تغافل» کار ساده‌ای نیست. به هر حال فعالیت بیش از بی‌عملی به چشم می‌آید. در دهۀ 1960 جنبش دانشجویی شعار مختصر و مفیدی برای محکوم کردن بی‌عملی و تغافل سر می‌داد: «اگر بخشی از حل مسأله نیستید، لاجرم قسمتی از خود مسأله‌اید.» [به قول آلبر کامو: «جنگ همان‌قدر که زاییدۀ شور و شوق جنگ‌طلب‌هاست، همان‌قدر هم زاییدۀ نومیدی و بی‌عملی کسانی‌است که از جنگ بیزارند.»]

می شه خواهش کنم که بگویید اگر به این حس دچار شدیم،چه جوری ازش در بیایم؟…
باید صبر کنیم که روندش طی بشه؟
یا … ؟
بی تفاوتی تو هر چیزی وجود داره … و این جمله اینو القا می کنه که دیگه نمی شه کاری کرد…یعنی اگر داقعن بی تفاوت باشی اینو حس می کنی…
می شه زودتر از این وضع در بیاد آدم … آخه تو هر سنی تاثیرش می تونه متفاوت باشه و وقتی تو جوونی شاید این وضع خوب نباشه.

و بي تفاوتي يعني
تعادل ميان
عشق و نفرت
كفر و ايمان
مرگ و زندگي
بودن ها و نبودن ها
آمدن ها و رفتن ها

وقتی دریاچه آرام باشد می تواند افتادن کوچکترین سنگ ریزه را احساس کند.وقتی عشقش را داشته باشی هیچ حادثه ای تو را تکان نمی دهد.

بی تفاوتی، حس خوبی نیست. بی تفاوتی می تونه بر روح و روان آدما اثرات مخرب داشته باشه البته اول از همه بر خود فرد و سپس بر اطرافیانش. مگه میشه یک انسان که از عاطفه و احساس سرشاره، بی تفاوت باشه نسبت به مهمترین مسایل زندگیش… دکتر شریعتی میگه: چه ضجری می کشد آن که انسان است و از احساس سرشار.

بی تفاوتی دشمن عشق و زندگی است . وقتی به خودتان می گویید : “برایم اهمیت ندارد” ، نه تنها خود را از دیگری یا چیزی جدا می کنید بلکه خود را از نیروی زندگی و منشاء عشق و قدرت درونیتان جدا می سازید .
این روزها ، بی تفاوتی ، تقریبا مد روز شده است . بی تفاوت بودن یعنی سرد شدن ، مستقل از آنچه که اتفاق می افتد و حقیقتا بی نیاز بودن است و اين يعني به پايان خط رسيدن و اين يعني همانندديگر موجودات بودن،بغير از انسان بودن…..

این همه بی تفاوتی تا به کی..!
عشق را برای کمبود ها ../

خدا را برای روزهای مبادا../

انسان هارا برای وقت هایی که کار داریم می خواهیم..!

ما قاتلان روح همدیگریم وقتی بی اعتنا به احوال هم در گذریم..!

لبخند و درود
اين همان گرفتاري بزرگ ماست كه گرد آن از ساليان دور و دراز تا كنون بر جان ما نشسته است.
پرسش: آيا بي تفاوتي ريشه در ژنتيك يا نژاد يا سرشت يا سرزمين انسانها دارد؟

نسل من خیلی بیتفاوته

کاش من هم مثل تو بودم محمدرضا شعبانعلی عزیز.

یاد اهنگه “خالی” ابی افتادم…