تفاوتهای انسان و ماشین، کم نیست. لااقل هنوز کم نیست. اما ظاهراً برای قرنها، توانایی شطرنج بازی کردن یکی از تفاوتهای جدی انسان و ماشین در نظر گرفته میشده است. شطرنج، قرنها تاریخ را در پس مربعهای سیاه و سفید خود پنهان کرده است. همیشه عادت داشتهایم که در کنار صفحه شطرنج، انسانی را ببینیم که در سکوت، با چهرهای متفکر به صفحه نگاه میکند و گاه دقیقهها و ساعتها میگذرد و هیچ نمی گوید. به همین دلیل است که حتی در گذشتههای دور هم، وقتی انسان به ماشین متفکر فکر میکرد، یکی از نخستین تصاویری که به ذهنش میرسید، ماشینی بود که با انسان شطرنج بازی میکند! بی دلیل نیست که وقتی دستگاهی به نام تورک را به عنوان یک شطرنج باز مکانیکی روبروی ناپلئون – که عاشق شطرنج بود – قرار دادند، نتوانست در مقابل وسوسهی رقابت با او مقاومت کند و یکی از نخستین باختهای انسان در مقابل ماشین را رقم زد. البته بعدها، معلوم شد که یک شطرنج باز، به شکل هوشمندانهای در داخل آن دستگاه پنهان بوده است!
شاید بسیاری از مردم، دستگاه تورک را در ادامهی فهرست طویل تقلبهای تاریخ قرار دهند. اما دستگاه تورک را به شکل دیگری هم میتوان نگاه کرد. یکی از نخستین نمادهای ثبت شدهی انسان از علاقهی او به ساخت دستگاهی که مانند خودش فکر میکند.
شاید تصویر واقعیتر و جدیتر این رقابت را بتوان رقابت گری کاسپاروف، قهرمان شطرنج جهان، با Deep Blue دانست. وقتی که انسان در برابر ماشینی که خود ساخته بود، نشست و از او باخت. شطرنج کاسپاروف، فقط مورد علاقهی شطرنج بازان نبود.
برای بسیاری از انسانها، یکی از جدیترین رویاروییهای انسان با محصول ساخت خودش بود. البته انسان قبلاً هم با محصولات ساخت خودش روبرو شده بود. مثلاً وقتی که با تیری که خود ساخته بود کشته میشد یا با زنجیری که خود ساخته بود اسیر میشد و یا با بمبی که خود ساخته بود منفجر میشد. اما این بار، انسان با محصولی که خود ساخته بود، نبرد فکری میکرد.
برای بعضی از انسانها، این رویداد آغاز یک دوره جدید بود. حرفهایی که همیشه در داستانهای علمی – تخیلی مطرح میشد، به نظر میرسید که چندان دور از دسترس نیست. برخی چنان به اندوه نشستند و روضه خواندند که گویی، آخرالزمان رسیده است. برخی دیگر هم چنان به وجد آمدند که گویی میتوان در آیندهی نزدیک، مغز تعطیل بسیاری از ما را کنار گذاشت و مغزهایی هوشمندتر را جایگزین کرد تا دنیای بهتر و زیباتر بسازند.
اما آن زمان، جملهای از کاسپاروف در گفتگو با یکی از خبرنگاران، در میانهی هیاهوی خبری گم شد و کمتر مورد توجه قرار گرفت. به کاسپاروف گفتند: آقای کاسپاروف. دیپ بلو همزمان به چند میلیون حرکت آتی فکر میکند، شما معمولاً قبل از تصمیم گیری به چند حرکت فکر می کنید؟ و کاسپاروف گفت: به یک حرکت! صفحه را که نگاه میکنم، یک حرکت خودش را به من نشان میدهد و میگوید که آن را انجام دهم!
این حرف در آن زمان می توانست پیام خوبی باشد مبنی بر اینکه ماشین به هر حال، با انسان فرق دارد و مغز انسان، صرفاً یک ماشین پیچیده تر نیست. اگر چه بعداً وقتی که بحث Adaptive Self Organized Artificial Neural Systems شکل گرفت و توسعه یافت، اختلاف نظر در این زمینه هم بیشتر شد.
به هر حال، الان موضوع بحث من چیز دیگری است. شطرنج، نماد انسان اندیشمند بود و انسان در برابر ماشینی که شطرنج بازی میکرد، میباخت. اما در کنار این رویدادهای زیبا و جذاب خبری، به آرامی رویداد دیگری شکل گرفت که تا جایی که من میدانم کلیو تامپسون، قبل از هر کس دیگری اهمیت آن را دیده و در مورد آن نوشته است. عنوان این متن هم، برگرفته از اصطلاحی است که او دوست دارد و به کار میبرد.
رویداد، به ظاهر ساده بود. پیشنهاد کردند که به جای اینکه انسانها روبروی دستگاههای کامپیوتری بنشینند، بتوانند در کنار خود یک دستگاه کامپیوتر داشته باشند و از حرکتهای پیشنهادی کامپیوتر هم، استفاده کنند. به عبارتی، این بار امثال کاسپاروف، یک مشاور جدید هم در کنار خود داشتند که قبلاً اثبات کرده بود از آنها قویتر است. شطرنج بازهای معمولی هم همان مشاور را در اختیار داشتند.
حاصل این شکل جدید بازی، دو نتیجهی جالب بود. نتیجه اول – که قابل حدس است – اینکه شطرنج بازان حرفهای هم وقتی یک ماشین را به عنوان مشاور داشتند، عملکرد بهتری داشتند و در موارد متعددی، تعداد حرکاتی که تا پیروزی نیاز داشتندَ، کمتر میشد.
اما نتیجه دوم – و بسیار مهمتر اینکه – برخی فکر میکردند زیرک هستند و به جای اینکه خودشان فکر کنند، مستقیماً حرکتهای پیشنهادی ماشین را انجام میدادند. به هر حال، ماشین قبلاً ثابت کرده بود که از توانمندترین انسان هم، میتواند بهتر شطرنج بازی کند. اما اتفاق عجیبی افتاد. در بسیاری از موارد، کسانی که صرفاً مجری پیشنهاد ماشین بودند، از کسانی که در کنار پیشنهاد ماشین، خودشان هم فکر و تحلیل می کردند و حاصل آن را به صفحهی بازی میآوردند، شکست خوردند.
تعبیر سن تور، از اینجا شکل میگیرد. سن تور، یکی از موجوات افسانهای است که سری شبیه انسان و بدنی شبیه اسب دارد. سن تور، انسان اسب سوار نیست. به عبارتی اسب و انسان در آن قابل تفکیک نیستند. نمیتوانیم بگوییم که سن تور، اسبی است که سری مانند انسان دارد یا انسانی است که پایی مانند اسب دارد.
ماشین، در شطرنج از انسان برنده شد، اما به سن تور باخت. سالیان سال، انسان ابزار ساخته است. ابزارهای او تا کنون، عموماً ادامهی دست و پای او بوده اند. چکش، مشتی محکمتر بود و چرخ، پایی که سریع تر میرفت. اما تکنولوژی در دهههای اخیر، اجازه داد که انسان ادامهی مغز خودش را بسازد.
امروز دفتر تلفن موبایل، ادامهی حافظهی بلندمدت ماست و وقتی آن را با اکانت گوگل خود سینک میکنیم، میتوان گفت آن را در حافظهی ابدی خود قرار دادهایم (اطلاعات در آنجا هم ابدی نیست، اما افق ارزیابی من، متوسط عمر یک انسان است).
دانبار، با بررسی کورتکس مغز انواع جانداران، اعلام کرد که انسان در بهترین حالت، میتواند ۱۵۰ رابطه را به صورت جدی و همزمان مدیریت و درک کند. اما امروز اگر چه میتوان گفت که شبکههای اجتماعی، ابزارهای خوبی برای مدیریت رابطهی جدی و عمیق نیستند، اما به هر حال قطعاً میتوان گفت که ابزارهای جدید، میتوانند (صرفاً میتوانند و نه اینکه میکنند!) به هر یک از ما کمک کنند که شبکه دوستی بزرگتری را مدیریت کنیم.
امروز ویکی پدیا، یک دایره العارف نیست. بخشی از مغز بشر است که بیرون از جمجمههای او تکامل مییابد. خرد جمعی، که زمانی یک اصطلاح فلسفی و بیشتر شبیه یک استعاره ادبی بود، امروز – لااقل بخشی از آن- IP دارد. Server دارد و حتی میتوان میزان انرژی مصرفی آن را بر حسب ژول و کالری حساب کرد!
تا کنون، انسان همیشه سوار بر ابزار خود میشد. درست مانند سواری که بر اسب میپرد و به پیش میرود. اما در این مقطع زمانی، برای نخستین بار، انسان و اسب، یکی شدهاند و سن تور خلق شده.
امروز من با یک انسان ازدواج نمیکنم. با یک سن تور ازدواج میکنم: انسان + دفتر تلفن وایبری + اکانت فیس بوک + اکانت اینستاگرام + …
همچنانکه روزگاری، پس از ازدواج، به دلیل مشکلات عقلی و فکری و جسمی، ممکن بود جدایی به وجود بیاید، دفتر تلفن و اکانتهای شبکه های اجتماعی و … هم میتوانند به همان راحتی منجر به جدایی شوند (یکی از دوستان من که از همسرش جدا شده میگفت: احساساتش به توییتر نشت دارد و نتوانسته آن را کنترل کند!). در گذشته کدام زنی، از مردش به دلیل لنگ بودن اسب او جدا شده بود؟!
من به طور مشخص وقتی میگویم تکنولوژی به فضای سایبری فکر میکنم. با معنای دقیق کلمات آن. فضا معادل واژهی Space و نه معادل واژهی Room و سایبر به همان ریشهی اصلی آن در Cybernetics و نه هم معنا با واژهی مجازی یا Virtual.
زمانی، زاهد تارک دنیا میتوانست همهی دنیا را کنار بگذارد و با چشمان بسته، به کشف و شهود مشغول شود. او هیچ چیز را از دست نمیداد. جهان و عالم هستی را میفهمید. آنچه نمیدید زوایدی بود که انسان بر روی این کره خاکی آفریده بود. خانه و آشپزخانه و کاخها و کوخها و زر و زور و هر آنچه که تجربهی او را از بزرگی عالم هستی، نه تنها عمیقتر نمیکرد، بلکه مغشوش میکرد.
اما در روزگار جدید، انسان که قبلاً چیزی توانمندتر از دست خود و سریعتر از پای خود و بزرگتر از بدن خود ساخته بود، مشغول توسعهی چیزی گستردهتر از مغز خویش است! در عصر سن تورها، تسلط نداشتن بر ابزارهای جدید، صرفاً ضعف فیزیکی و مادی نیست. بلکه چشم پوشی از ابزاری بزرگ برای درک بهتر عظمت عالم هستی است.
انسانها، اگر نیاموزند که به ابزارها مسلط شوند، در زیر دست و پای سن تورها، له خواهند شد. دنیای جدید دنیای آنهاست و لااقل، نگاهی به وضعیت امروز ما، نشان میدهد که بسیاری از ما، نه تنها این ترکیب جدید انسان – ابزار را نفهمیده و ندیدهایم، بلکه در سوار شدن بر اسب تکنولوژی هم، چنان ناشیانه عمل کرده و فرو افتادهایم که عملاً صرفاً قربانی پایکوبی اسبها و اسب سواران تکنولوژی هستیم.
پی نوشت: خیلی دلم میخواست در این زمینهها بیشتر بنویسم، اما احساس میکنم حوصلهی خواننده سر میرود. روی کاغذ مینویسم.
به روز رسانی: بعداً مطلب دیگری تحت عنوان دنیای تکنولوژی و شکل گیری حافظه بیرونی نوشتم که میتوان آن را ادامه این متن در نظر گرفت. امیدوارم فرصت کنید و آن را هم بخوانید.
خيلي خوشحالم كه همين امشب خوندمش ، بايد اعتراف كنم اول از روي اسم مطلب فكر كردم شايد جذبش نشم ، اما الان كه تمومش كردم دارم به اين فك ميكنم كه مگه ميشه خواننده اي اين متن رو بخونه و حوصله اش سر بره ، كاش ادامه داشت ، تركيب متن و اوردن هر كدوم از نمونه ها مثل هميشه يه جورايي ميشه گفت فراهوشمندانه بود و خواننده رو وادار ميكرد تا خط اخرين خطشو بخونه ، همين ، ممنون.
در ارتباط با این مطلب یکی از دوستان سیستم زیر رو معرفی کرد، هرچند این مطلب به نسبت سرعت تولید محتوای اینجا قدیمی محسوب میشه ولی امیدوارم برای دوستان هم جالب باشه.
تُرک مکانیکی آمازون یکی از خدمات وب آمازون است که در آن بازاری را به شیوهٔ جمعسپاری اینترنتی اداره میکند. در جمعسپاری اینترنتی برنامهنویسان میتوانند کارهایی که رایانهها هماکنون نمیتوانند انجام دهند را با هماهنگکردن هوش انسانها انجام دهند
https://www.mturk.com/mturk/welcome
http://en.wikipedia.org/wiki/Amazon_Mechanical_Turk
محمدرضا ی عزیز
خیلی شجاعانه وارد این مقوله شدی…
خیلی نکته داره.. دارم دنبال میکنم و مقایسه البته.
موفق باشی
به هيچ روي خسته كننده و حوصله سر بر نبود . نوشته هاي قلم و كاغذيتون بي شك “اثر بخش تر ” خواهد بود ( چون براي خودتونه و برهنه تر )
پي اس :
دقت كنيد : از كلمهء جالب استفاده نكردم !
مطلب قابل تاملی بود .. به یاد مطلب “با دو میلیون تومن پول موبایل چه چیزهایی میشه خرید” افتادم. فکر میکنم که همانطور که در آنجا هم کامنت زدم معتقدم که با نگرش ابزارگونه به موبایل ، من همچنان حاضرم دومیلیون تومن پول موبایل بدم چون سرفصل حسابداری ذهنی اون در جای دیگهایه که قابل جابجایی با چیزی (حتی با کتاب) نیست! دیدگاه شما رو میپسندم و فکر میکنم نگاه عمیق ابزارگونه به ابزارها باعث میشه که کنترل ما بر اونها بیشتر بشه و به قول اون جمله کلاسیک معروف “ما بر اونها تسلط پیدا کنیم نه اونها بر ما” !
ممنون از مطلب خوبتون
مطلب شما در ابتدا مقداری تخیلی به نظر می آید ولی با کمی دقت هوشمندانه و واقع گرایانه می شود
پیشنهاد می کنم که کمی تعریف گسترده تری از ابزار داشته باشیم آنوقت است که این گذار تدریجی از انسان به سن تور بهتر درک می شود
برای مثال می توانیم مدلهای ارائه شده برای هویت سازی برند در کتب برندینگ را به عنوان ابزار برندینگ در نظر بگیریم….
متشکرم
خسته نباشید
ای کاش ادامه ی مطلب رو می نوشتین….
کسی که حوصله اش سر میره میتونه دیگه ادامشو نخونه،یا بعدا بخونه،اما اونه که حوصله اش سر نرفته چه گزینه ای داره؟؟؟؟؟؟؟؟؟
خیلی خوب بود.خیلی لذت بردم.
کاش میشد یه جوری ازت تشکر کنم که حق مطلب ادا بشه
توی زندگی من خیلی تاثیرگذار بودی محمدرضا
باتمام وجود ازت ممنونم
سلام آقای شعبانعلی .من یه هفته است که با اینجا آشنا شدم و دارم مطالبتون رو یکی یکی میخونم.ممنون بابت به اشتراک گذاشتن افکار و نظراتتون با ما.این متن خیلی به دل من نشست و واسم جالب بود لطفا اگه میشه باقی مطلب رو بزارید تا ما هم بخونیم.ممنون
با تشکر برای تلاشهایتان برای پیشبرد فکری جامعه راستش از عصر اطلاعات به بعد مغز افزار مطرح شد در عصر کشاورزی وصنعت ابزار در خدمت دست بشر بود عصر کشاورزی یکی هم به خاطر نبودن خلاقیت سی هزار سال طول کشید عصر صنعت پانصد سال عصر اطلاعات که رایانه ومغز افزار امد وعصر عصر خلاقیت شد پنجاه سال طول کشید تا وارد عصر مجازی شدند اینکه کدام بهتر است خوب تصور کنید جراحی الان بهتر است یا قدیم که بیهوشی نبود! علاقه مندان به این بحث زیبای شما میتوانند درافکار اینده پژوهی مطالب را پی گیر باشند یکی از شاخصها وقدیمیترها الوین تافلر است که البته این سرعت را اوهم پیش بینی نکرده بود ودانش اینده پژوهی گفتنیهای تازهتر فراوان دارد شخصا وقتی نگاه میکنم جهان را انسانیتر از گذشته میبینم در جنگهای قدیم هر چه بیشتر می کشتی افتخارش بیشتر بود امروزه اسا سا کشتن غیر نظامیها مجازات دارد از ان طرف ممکن است کسی بگوید الان کافی است یک دکمه فشار دهند وچند کشور در لحظه نابود شود به نظر میرسد نمی توان ودرست نیست واساسا نمی توان جلوی پیشرفت را گرفت اما انچه از ما به ویژه از همه حوزه های علمی مذهبی فرهنگی هنری سیاسی انتظار میرود این است که حساسیت خود را نسبت به انسان دوستی وانسانیت واخلاق تازه نگه دارند یاد کتاب خوب والبته قدیمی اریک فروم افتادم ایا انسان پیروز خواهد شد سوال را در کشاکش برخورد اتمی امریکا وشوروی پرسیده بود تا به حال که مانده ایم تا به حال هر چه داریم به خاطر اصرار ان حوزه ها وادمهاست روی انسانیت واخلاق ان میتوانیم از شگفتیهای مغز انسانی اتازه به قدرت ماشین هم مجهز شده لذت ببریم عمرهای دویست ساله و تعویض اعضا ی بدن از جنس بدن خودمان وهزارن پیشرفت در هزاران حوزه وهزاران دلهره برای انسانهای نگران عدالت واخلاق وهزاران امکان برای ایجاد زندگی انسانیواخلاقی و هزاران امکان برای درک لذت رابطه ولذت انسان بودن ودرک اخلاق وافرینش
محمدرضای عزیز
برای من که مطالبت رو چندبار میخونم تا درست درکشون کنم این مطلب جالب بود.دوست دارم بقیه این مطلب رو بخونم.امیدوارم روزی ادامه اش رو منتشر کنی.
با احترام
درود بسیار، اشرف مخلوقات از بوجود آوردن ابزار و تکنولوژی صرفا کمک به خود و آسایش و آرامش و رسیدن سریع تر به اهداف خود بوده است. ما تکنولوژی را آوردیم تا در خدمت بشریت باشد ولی در حال حاضر این انسان است که در خدمت ابزار و تکنولوژی است. ابزار را ابداع کردیم برای سهولت در کار و کمک به بهتر انجام دادن کارها، ولی بعضی از ما انسانها با ابزار و تکنولوژی مشغول زدن تیشه به ریشه خود هستیم. اتومبیل را از آن جهت اختراع کردیم تا در رفت و آمد به کمک ما بیاید ولی با همین اتوموبیل مشغول نابودی خود و محیط اطراف هستیم. کامپیوتر را از آن جهت ساختیم تا در بهتر فکر کردن و بهتر و دقیق تر برنامه ریزی کردن در کنار ما باشد و در وقت و انرژی خود صرفه جویی نمائیم ولی اکثرا با این فناوری جدید عمر و زمان و انرژی خود را بیهوده به باد می دهیم.
ما اسیر در غل و زنجیر تکنولوژی هستیم و هر روز بیشتر از دیروز این اسارت ما را از خود دور می سازد.
سلام
مثل همیشه ممنون از حال خوبی که برامون ایجاد می کنید.
من دانشجوی ارشد رشته هوش مصنوعی هستم، و به مطالعه و کار در این حوزه خیلی خیلی علاقه مندم. اخیرا رو مطالبی مربوط به علوم شناختی و یادگیری عمیق می خونم که همونطور که توصیف کردید من جزء دسته ای هستم که خیلی به وجد اومدم. مطلبی که نوشته بودید رو با حرص و اشتیاق خیلی خیلی زیاد خوندم. کاش بقیه مطالبتونو میذاشتین…
آقای شعبانعلی
استاد ارجمند
من مهندس کامپیوترم
والبته در حال آماده شدن برای کنکور ارشد روانشناسی
در زمینه شبکه کار میکم و تکنولوژی را عامل فنای انسان میدان
کمی دید مثبت تری به ابزار یا سن تور و نگاه تعدیل شده تر بدان پیدا کردم
ممنون که بین دو نقطه نقطه میانی را نشانم دادید
سلام.
راستش من همیشه از گیج شدن بدم میاد و یکی از نقطه ضهف هام اینه که کسی بهم بگه گییییجججج
این همون سایه ی وجود منه که رفتار هام رو شکل میده ولی از طرفی هم نقطه ی آغاز من برای فهمیدنه….
الآن هم واقعا گیج شدم….
ربط بین دو قسمت نوشته تون رو نفهمیدم. نتیجه گیری آخرتون این بود که باید همگام با عصر تکنولوژی پیشرفت برای درک درست دنیای هستی…. ولی اون قسمتی که راجع به عمل کردن گروهی بدون تفکر دستورات ماشین بود در کنار گروهی که از ماشین به عنوان مشاور استفاده میکردند…..میدونید فکر میکنم بحث نصفه کاره موند…من تازه داشتم آماده می شدم که یه چیزایی رو متوجه بشم.دلم میخواست بیشتر راجع بهش بخونم …..
کاش ادامه ی نوشته تون رو هم میذاشتید.
من چندروزه به سایت شما میام و روزنوشته هاتومیخونم.این روزا حال و هوای خوبی ندارم و تنها لحظه ای که احساس خوبی دارم موقع خوندن نوشته های شماست..شما انقد زیبا مینویسی که آدم غرق خوندن نوشته هات میشه و به هیچ چیز دیگه فکر نمیکنه! خیلی وقت بود دنبال همچین فضایی بودم آدمایی که خوب فکرمیکنند و خوب حرف میزنند..خوشحالم با شما و آدمای اینجا آشنا شدم.
رشته ی کارشناسی من ادبیات انگلیسی بوده.ماهم به مفاهیمی مثل سن تور در آثار ادبی کلاسیک برمیخوردیم و البته از یه نگاه دیگه اونا رو نقد میکردیم.وقتی این نوشته شما رو خوندم واقعا لذت بردم و منو به فکر فرو برد.خوشحالم که با کسی آشنا شدم که اینقدر زیبا وهوشمندانه به مسائل دنیای اطرافش نگاه میکنه و تآثیر عمیقی بر ذهن خواننده ش میذاره.لطفا ادامه ش رو هم بنویس..
ممنونم
مشتاق خواندن ادامه مطلب هستم استاد.
وقتی متنت رو میخوندم همش یاد کتاب هوش مصنوعی،الگوریتم ژنتیک و کد زدن تو متلب میفتادم(البته هیچوقت کد هام درست در نمیومدن).
محمدرضا تو کامنت ها برات یه آهنگ راجع به تفکر حاکم دهه شصتی ها فرستادم امیدوارم خوشت اومده باشه،
و به وقتی که برای گوش کردنش گذاشتی “ارزیده” باشه!میدونم وقت گوش کردن نداری…
راستی محمدرضا قرار کافه دوشنبه شب ها هنوز سر جاشه؟
از خوندنش لذت بردم محمدرضا
عدد دانبار برام خیلی جالب بود، شاید علتش بی سوادی زیاد من باشه، توی کامنتا ندیدم نظر کسی رو جلب کرده باشه.
من یا لاک پشتم : )
آقای شعبانعلی سلام!درباره ی نحوه ی کارکرد “تورک” هیچ مدرکی وجود نداشت،اینکه کسی توی اون پنهان میشده فقط
یکی از نظریه ها درباره ی اونه.
چندین سال بعد آدمی که خیلی علاقه به تورک داشت تونست بدون اینکه کسیو توش قرار بده و بدون تقلب تورک رو بازسازی
کنه و رازشو کشف کنه.
مهسای عزیز. در آرتیکل ویکی پدیای زیر، حتی اسم بعضی از افرادی که داخل اون دستگاه هستند هم اومده.
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Turk
ضمن اینکه حتی امروز هم هنوز بشر از توانایی ساخت یک دستگاه کامل مکانیکی که بتونه شطرنج بازی کنه (بدون سیستم های الکترونیکی ) ناتوانه.
اگر احیاناً خبر از تولید یا ساخت دستگاهی کاملاً مکانیکی در این زمینه دارید ممنون میشم لینکش رو بگذارید تا من هم بررسی کنم. اما مشخصاً سیستم های مکانیکی هرگز از حد محاسبات اولیه ضرب و تقسیم فراتر نرفته اند و تا زمان اختراع لامپ های قطع و وصل جریان و بعداً ترانزیستورها، عملاً ماشین حساب هم به شکل امروزی آن تولید نشد.
نمیدونم چرا حس میکنم جهت گیری این متن با محتوای متنهای قبلی تون راجع به تکنولوژی سازگار نیست! اون همه انتقاد و حمله به فضای مجازی در اون متن ها و این همه حمایت اینجا!!!
رامین جان.
موافقت یا مخالفت با تکنولوژی، هر دو به یک اندازه احمقانه و سطحی نگرانه است.
درست مانند کسی که با چاقو موافق یا مخالف باشه.
تکنولوژی یک بستره. هیتلرها و گاندی ها هر دو نطفه شون در بستر شکل گرفته. کسی نمیتونه با ذات بستر مخالفت کنه! میتونه با کسانی که در اون بستر هستند و شیوه ای که در اون بستر به کار گرفته میشه موافق یا مخالف باشه
مگه میشه کسی که ده سال فعالیت در فضای مجازی داره و یکی از فعال ترین وبلاگ های ایران رو داره و خودش در حوزه استراتژی محتوا و کارکرد اون در فضای دیجیتال مطلب داره و یک پلتفورم آموزشی آنلاین داره و حضور در شبکه های اجتماعی داره، مخالف تکنولوژی باشه؟
من در مورد کارکردها حرف میزنم. در مورد اینکه بسیاری از مردم ما، استفاده از تکنولوژی رو اونقدر سطحی اندیشانه و بدون تفکر انجام می دهند که دیدنشون، انسان رو یاد اون قبایل بدوی میندازه که ماشین رو با طناب به درخت میبستند تا فرار نکنه.
تکنولوژی هست. همیشه بوده. پیشرفت هم خواهد کرد. تعریفش هم با یک نگاه اتیمولوژیک تقریباً مشخصه. هر آنچه که به دست انسان ساخته میشه تا ادامه ی دست و پای انسان باشه.
درد، انسانی است که به دست و پای خودش مسلط نیست و الان چوبی بلند به دست و پای اون هم بسته شده!
پی نوشت: مباحثی که من در فایل صوتی اتیکت تحت عنوان نتیکت مطرح کردم به صورت دقیق مشخص میکنه که نگاهم به تکنولوژی چیه و چرا شبکه های ارتباطی رو در دست قاطبهی مردم کشورمون، چیزی شبیه تیغ در دست زنگی مست میدونم.
قنطروس یا سانتور یا نیماسب (centaurus) نام یکی از صورتهای فلکی است ودر میان اساطیر یونان جز معروفترین موجودات است این صورت فلکی نمای نیمه انسان و نیمه اسب دارد.(ویکی پدیا)
و دو قطعه شعر از شل سیلور استاین :
قنطورس: بر فراز تپه , “قنطورس” ايستاده است نيمي اسب، نيمي انسان . سم هايش سم اسب نيرويش نيروي اسب غرورش غرور اسب
اشکهایش اما اشکهای انسان…
بر فراز تپه “قنطورس” در رفت و آمد است چرخي دور كوه مي زند و باز مي گردد .
بسیار بگذشته از دنیای واقعی و بسیار جا مانده از دنیای انسانها
قنطورس يك بار عاشق مادياني شد كه با او به هر جا گذر می کرد مي دويدند و دشت ها را درمي نورديدند قنطورس و ماديان وحشي پس از دويدن و درنورديدن آرام گرفتند قنطورس مي خواست حرف بزند ولي سكوت كرده بود
زیرا در مادیان تنها روح یک مادیان بود و بس…
بر فراز تپه “قنطورس” در رفت و آمد است چرخي دور كوه مي زند و باز مي گردد .
بسیار بگذشته از دنیای واقعی و بسیار جا مانده از دنیای انسانها
قنطورس يك بار عاشق دختري شد كه در روياهايش او را ديده بود در جنگل نجواكنان گام برمي داشتند قنطورس و دختر زيبا
وقتی قدم زدن و نجوا كردن به پايان مي رسيد سكوت مي كردند و مي گريستند
براي اين كه قنطورس كه نوازش نسیم را در هنگام دویدن به یاد می آورد به موجودي نياز داشت كه با او چون اسب بدود
بر فراز تپه “قنطورس” در رفت و آمد است چرخي دور كوه مي زند و باز مي گردد .
بسیار بگذشته از دنیای واقعی و بسیار جا مانده از دنیای انسانها
بر فراز تپه قنطورس ايستاده است..
لستر: جادوگری که روی درخت انجیر زندگی می کند به لستر گفت :
یه آرزو کن تا برآورده کنم لستر هم با “زرنگی” آرزو کرد
دو تا آرزوی دیگر هم داشته باشد بعد با هر کدام از این سه آرزو سه آرزوی دیگر آرزو کرد آرزوهایش شد نه آرزو با سه آرزوی قبلی بعد با هر کدام از این دوازده آرزو سه آرزوی دیگر خواست که تعداد آرزوهایش رسید به ۴۶ یا ۵۲ یا…
به هر حال از هر آرزویش استفاده کرد برای خواستن یه آرزوی دیگر تا وقتی که تعداد آرزوهایش رسید به…
۵ میلیارد و هفت میلیون و ۱۸ هزار و ۳۴ آرزو
بعد آرزو هایش را پهن کرد روی زمین و شروع کرد به کف زدن و رقصیدن
جست و خیز کردن و آواز خواندنو آرزو کردن برای داشتن آرزوهای بیشتر بیشتر و بیشتر
در حالی که دیگران می خندیدند و گریه می کردند عشق می ورزیدند و محبت می کردند
لستر وسط آرزوهایش نشست آنها را روی هم ریخت تا شد مثل یک تپه طلا و نشست به شمردنشان تا …….
پیر شد و بعد یک شب او را پیدا کردند در حالی که مرده بود و آرزوهایش دور و برش تلنبار شده بودند
آرزوهایش را شمردند حتی یکی از آنها هم گم نشده بود همشان نو بودند و برق می زدند
بفرمائید چند تا بردارید به یاد لستر هم باشید که در دنیای سیب ها و بوسه ها و کفش ها
همه آرزوهایش را با خواستن آرزوهای بیشتر حرام کرد !!!
“انسانها، اگر نیاموزند که به ابزارها مسلط شوند، در زیر دست و پای سن تورها، له خواهند شد. دنیای جدید دنیای آنهاست ” امان از دست انسان وای که چقدر انسانها زرنگند!
کمال عزیز.
این کامنت رو فقط گذاشتم تا از توضیحاتی که دادی تشکر کنم.
به طور خاص به خاطر لغت نیماسب.
و اینکه چقدر تاسف خوردم که از اول (قبل از اینکه این متن در جاهای مختلف نقل بشه) ننوشتم عصر نیماسب ها.
به هر حال هر موقع چیزی رو یاد بگیریم باز هم دیر نیست.
آقا معلم شما فوق العاده ای!
به اندازه کافی در تحریم به سر میبریم!شما دیگه نوشته ها تو نبر رو کاغذ!
سلام محمدرضا نوع دیدگاه شما همیشه قابل احترام و چالش برانگیز است .مجبورم مدتی در اینمورد فکر کنم و بطور حتم با بخش زیادی موافق خواهم بود و به عواقب آن هم باید فکر کنیم .
بهر حال تشکر از شما و اشاعه فکر و تفکر
من هم مثل بقیه دوستان دوست دارم این نوشته اینجا ادامه پیدا کنه محمدرضا، بحثی که مطرح شد یکی از چالشهای جدی عصر حاضره و به نظرم به قول شما «سن تور»ها بیشتر باعث سردرگمی، افسردگی، نا امیدی انسانها شدن تا شادی و رضایت
مثل همیشه عالی بود لطفأ ادامه مطلب رو بنویس..ممنون که همیشه چالش ایجاد میکنی و ما رو به فکر کردن درباره مسائلی که با روزمرگی از کنار آنها میگذریم وادار میکنی…اگه امکانش هست درباره فرهنگ استفاده درست از تکنولوژی بیشتر توضیح بده آخه تکنولوژی به دنبال پیشرفت و آسایش انسان ایجاد میشه ولی نمیدونم چرا تو جامعه ما قبل از وارد کردن هر تکنولوژی فرهنگ استفاده از اون رو نمیارن!!
احساس میکنم آخرش خیلی غیرمنتظره جمع بندی شده. شبیه فیلم های پایان باز
“پی نوشت: خیلی دلم میخواست در این زمینهها بیشتر بنویسم، اما احساس میکنم حوصلهی خواننده سر میرود. روی کاغذ مینویسم.”
محمدرضا ما اصلا حوصله مون سر نمیره.
اخه چرا ادامه شو رو کاغذ مینویسی ، یکی که حوصله نداره کلشو نمیخونه ، نه اینکه مثل ما تا اخر بخونه بعد بمونه تو کف ( کف = انتظار )