پیش از این به بهانههای مختلف، فهرستهایی از کتابهایی را که برای هدیه دادن مناسب میدانستهام منتشر کردهام (مثلاً این فهرست).
با وجودی که حتی با سلیقهی امروزم نیز همچنان کتابهای آن فهرستها را برای هدیه دادن مناسب میدانم، فکر میکنم لازم است رتبهی برخی از آنها در فهرستهای پیشین تغییر کند و کتابهای دیگری در ردههای بالاتر قرار گیرند.
به عنوان مثال، این روزها وقتی قلعهی حیوانات را میخوانم، احساس میکنم که صرفاً با یک مرثیهی سیاسی روبرو هستم. کتابی که یادآوری میکند نباید به تحولات ناگهانی دلبست و از جنبش گوسفندان، در بهترین حالت چیزی جز ساختاری گوسفندی سر برنخواهد آورد.
به همین علت گفتم که فکر میکنم باید کتابهایی دیگر، کتابهایی که بتوانند نطفهای برای اندیشههای تازه باشند، به آن نوع فهرستها افزوده شوند.
کتاب احمد زیدآبادی با عنوان الزامات سیاست در عصر ملت – دولت که به لطف و زحمت نشر نی به بازار عرضه شده، از جمله کتابهای جدیدی است که به نظرم میتواند در فهرست هدیهها قرار بگیرد و به گمانم، تهیه و مطالعه و هدیه دادنش به دیگران، و نیز خواندنش در جمعهای کوچک دوستانه، مصداق کار خیر محسوب میشود.
دربارهی بحث ملت – دولت تا جایی که بهخاطر دارم چند مرتبه در کامنتها اشارههایی گذرا داشتهام و توضیح دادهام که در تحولات چهار دهه قبل، به تعارضهای بالقوهی میان منافع ملت و منافع امت توجه چندانی نشد.
بعدها هم در مسیر تحولات جاری در ایران و جهان، مصداقهای فراوانی از تعارضهای بالفعل در این دو دسته منفعت را – که ماهیتی متفاوت دارند – تجربه کردیم.
اکنون نیز که منافع ملی در گفتمان سیاسی فعلی واژهای معقول و مقبول محسوب میشود، دیدهایم که ترجمهی اقدامهای همسو با منافع امّی به ترمینولوژی منافع ملی، با چالشهای فراوان روبروست و این دو را نمیتوان به سادگی بر یکدیگر تطبیق داد.
علاقهمندان #دکتر شریعتی میتوانند بنبست تحلیلیِ این شیوهی نگاه به جامعه و جهان را در کتابهای او، بالاخص در کتاب بازشناسی هویت ایرانی اسلامی ببینند.
درک این نکته دشوار نیست که او در بسط ایدهای که در آغاز بحث خود مطرح میکند، در طول بحث به کلی ناتوان میماند و به سبک همیشه، از قدرت معجزهآسای کلام و قلم خود به عنوان یک ملات ارزشمند برای پر کردن خلاءهای اندیشه و مدل ذهنیاش استفاده میکند.
در این میان، باید قدردان احمد زیدآبادی و نیز نشر نی بود که در تببین بحث مهم مفهوم ملت – دولت، وسواس و کمالگرایی را کنار گذاشتهاند و این کتاب را – به عنوان خلاصهای از کار بزرگتری که بعداً منتشر خواهد شد – حتی به دور از چارچوب رسمی و بدون اشاره به منابع مختلف، صرفاً در قالب یک روایت ساده و البته دقیق، منتشر کردهاند تا ما فرصت خواندن آن را از دست ندهیم.
ضمناً قیمت پایین (۱۴۰۰۰ تومان) کتاب هم، یکی از بهانههای رایج نخواندن و نخریدن کتاب را از ما میگیرد.
لینک فروش کتاب در سایت انتشارات آگاه
کتاب الزامات سیاست در عصر ملت دولت – احمد زیدآبادی