یکی از دردناک ترین موضوعاتی که همیشه بهش فکر میکنم….

ولی من این روزها خیلی هم به خودخواهی بی رحمانه ی خودمون فکر میکنم. از یک شهروند عادی تا یک مدیر توی سطوح بالا.

شهروندی که حتی از خونه تا پاساژ محلش رو با ماشین میره،حاضر هست دوبله پارک کنه و خرید کنه و برگرده و حتی یک ثانیه به عواقب کارش فکر نمیکنه: به بی نظمی که ایجاد میکنه و به آلودگی و ….

و مدیرهایی که فقط به فکر افتخار آفرینی هستند و تصمیماتی میگیرند که اونقدر که باید سنجیده نیست. دنبال کارهایی هستند که توی دوره مدیریتشون جواب بده و بابتش اعتبار بگیرند در حالیکه میتونند ریشه ی یک سری کارهای مفیدی رو ایجاد کنند. مدیرهایی که جواز ساخت و ساز (اتوبان و ساختمان و ..) توی شهر صادر میکنند در حالیکه هنوز بعد از اینهمه سال از راه اندازی مترو، خیلی محله های زیادی هست که فاصله زیادی با اولین متروی نزدیکشون دارند ولی در عوض تا دلت بخواد اتوبان نزدیکشون هست.

من فکر میکنم که واقعیت این هست که این مدیران و این شهروندان همه از ما هستند، شاید هر کسی اگر خوب توی فامیل و دوستانش (یا حتی توی آینه) بگرده بتونه یکی از اینها رو پیدا کنه، یک کارمند یا مدیر دولتی که داره از کوتاهی هاش در کار خیلی راحت صحبت میکنه، یک کارمند یا قاضی دادگستری که از وساطتت کردنش و تاثیرش برای برای «شدنِ» چیزی که نباید بشه صحبت میکنه، یک پزشک که متعهد کار در شهرستان هست اما در تهران کار میکنه ، یا یک نفر که خیلی راحت داره از شیوه های دور زدن طرح زوج و فرد به شکلی که دوربین جریمه اش نکنه حرف میزنه و ….

نتیجه ی فکر کردن به اینها، این شده که مدام رفتار خودم را آنالیز میکنم و دارم سعی میکنم، فقط خودم کارهایی که فکر میکنم اشتباه هست را انجام ندم.

یک مثال از تجربه اصلاح خودم : من از پارسال بعد از مدتها دوباره از اتوبوس استفاده کردم، قبل از آن با تاکسی به محل کارم رفت و آمد میکردم(فهمیدم مسیر اتوبوس طوری هست که زودتر می رسم). خب طبیعتا اتوبوس شلوغ تره و توی ایستگاه های وسط راه متقاعد کردن بقیه برای صف بستن برای سوار شدن به نظرم سخت می آد. من اوایل خیلی آرام و بی عجله سعی میکردم سوار بشم. اما چند بار کسانی با هل دادن، دویدن و یهو جلوی من قرار گرفتن، یا با دست من رو عقب کشیدن ، زودتر از من سوار شدند. این حرکتها خیلی خشمگینم میکرد. طوری که تمام طول راه کلافه بودم و احساس میکردم بهم ظلم شده. نتیجه این خشم این شد که من هم تا حدی مثل بقیه شدم یعنی یک خشونتی توی سوار شدنم اضافه شد. اما خدا را شکر همون موقع ها هم حس بدی داشتم و مدام فکر میکردم که چرا اینجوری شدم… انگار یک رقابت خاصی بین خودم و بقیه حس میکردم، تا یک دقیقه قبل از اومدن اتوبوس توی گوش خودم روضه میخواندم که « تو که تمام روز سر کار نشستی ، زیاد خسته نیستی و اگر بایستی هم مهم نیست»، اما تا یه حرکت عجولانه به سمت اتوبوس می دیدم عِنان از کف میدادم. ولی بهرحال، چیزی که باعث شد درست بشم این بود که شروع کردم به عذرخواهی کردن. دو بار از اون لحظه هایی که از خود بیخود میشدم و سرسختانه میرفتم به سمت در اتوبوس، احساس کردم باعث آزار و خشم پشت سریم یا کناریم شدم. هر بار نصف راه طول کشید تا رویِ عذرخواهی پیدا کنم و از اون شخص به خاطر اینکه فقط به خودم فکر کردم معذرت بخوام. همین دو بار اعتراف کلا حالم رو عوض کرد انگار عمیقا حس کردم بقیه بد نیستند. الان خدا رو شکر، اصلا عجله نمیکنم ، وقتی میبینم کسی سعی میکنه بیاد جلوی من سریع با خودم کنار میام و به یاد تجربه ی خودم می افتم و سعی میکنم با رفتار آرام محیط رو آرام نگه دارم.
این رو گفتم که بگم جدا از راه حل های در مقیاس بزرگ، در پایین ترین لایه، ما خودمون میتونیم کارهای کوچکی مثل این کنیم و از وسایل نقلیه عمومیِ محدودمون، بهتر استفاده کنیم تا افراد بیشتری هم راضی به استفاده ازش باشند تا شاید حداقل این بخش از تولید آلودگی کمتر بشه.

باز هم جای خوشوقتیش باقیه که روزهای خوب هر چند اندک هم داریم.
انتهای کوچه ی ما یک مدرسه دخترونه ست . حدود ساعت هفت و نیم ماشین ها از سرتا ته کوچه صف می کشند تو هرکدوم یه دخترکوچولو مثل پرنسسها کنار راننده نشسته . من که می خوام برم سر کارم اولش باید با مشقت فراوان بیام بیرون بعد با صبر و حوصله پشت سرشون برم تو صف از اون جایی که هر کدوم از خودروها به دم در مدرسه که می رسند پرنسس مربوطه باید برای پیاده شدن و به مدرسه رفتن تشریفات وداع اندوهناک با پدر یا مادر و شاید هم هر دو را برگزار کند و این تشریفات زمان بر است . از این کوچه که بیرون می آم جشن پیروزی برای خودم می گیرم.
یادمه ما که تو سن این بچه ها بودیم از یه راهی می رفتیم که چند تا سگ پاچه ورمالیده همیشه در کمین ما بودند که تا دم در مدرسه بدرقه مون کنند واسه همین من همیشه خیلی زود به مدرسه می رسیدم . اصلا در مقایسه با این بچه ها هوا و آسمون پاک تر و جسم سالم تری هم داشتیم.
تفاوت را می بینید! نمی دونم پدر و مادر های امروزی چه اصراری دارند تا یک مسافت صدمتری فرزندشونو با شاسی بلند برسونند.

تصویر دوم واقعاً ناخوشاینده. جوری اون ساختمون‌های پشت تپه‌ی سبز، توی دود محو شدن که انگار اصلاً وجود ندارن. انگاری نتیجه‌ی چنین مدیریت‌ها و طرز فکرهایی مثل تصویر دوم، محو شدن هست؛ حالا اینجا در دود ولی در واقعیت از صحنه‌ی روزگار.
البته مشابه چنین تصاویری رو در اهواز و خرمشهر خیلی زیاد دیدم. متأسفانه در برابر پدیده‌ی گرد و خاک هم تصمیم‌های مفید و اثربخشی گرفته نشده. قبلاً بهانه این بود که این گرد و خاک‌ها از خارج به داخل کشور میاد و می‌شد کشورهای همسایه رو مقصر جلوه داد و کوتاهی‌ها رو پوشوند. ولی وقتی یه سری چشمه‌های فعال گرد و خاک در داخل منطقه داریم و باعث و بانی به‌وجود آمدن‌شون همین تصمیم‌ها و نگاه کوتاه‌مدت در گذشته بوده، معلومه که نمی‌شه انگشت اتهام رو به سمت بیرون گرفت (هرچند این کار انجام می‌شه!).
راستش قبلاً به این شکل نبودم ولی یه مدته وقتی می‌بینم می‌شد بهتر عمل کرد ولی عمل نشده، می‌شد بهتر فکر کرد ولی فکر نشده، می‌شد عمیق‌تر نگاه کرد ولی سطحی نگاه شده، دردم می‌گیره و غصه می‌خورم.