سلام محمدامین جان.
برام خیلی جالب بود که این مطلب رو این‌جا پیدا کردی، خوندی، و در موردش نظر دادی. من بعد از این مطلب، هزار و پونصد و هشتاد و سه نوشتهٔ دیگه در روزنوشته منتشر کردم و به‌نظرم در اون مطالب جدیدتر هم ممکنه بالاخره یه نکته یا اشاره یا موضوع ریز و کوچیکی پیدا بشه که بتونه توجه رو برای «اولین کامنت در روزنوشته» جلب کنه.
‌
چند تا نکته به ذهنم رسید که نه در پاسخ به حرف تو، بلکه به بهانهٔ حرف تو دلم می‌خواد این‌جا بهشون اشاره بکنم.

اول این‌که ما دنیای فکر و ذهن‌مون رو به اندازهٔ چیزی که باهاش «مخالفت / موافقت» می‌کنیم، کوچیک و بزرگ می‌‌کنیم. به‌نظرم این‌که حس می‌کنی ذهنت از یه سطحی از حرف‌ها و دغدغه‌ها بالاتر رفته، یه قدم مهم اینه که کلاً نادیده بگیری‌شون و در سطحی که بالاتر، مناسب‌تر یا مهم‌تر می‌دونی به گفتگو مشغول بشی. انگارنه‌انگار که چیزهای دیگه در دنیا وجود داره.
در واقع تو باید سعی کنی به یه جایی برسی که اصلاً مخاطب یک نوع محتوا نباشی یا در معرضش نباشی، نه این‌که بخوای ازش فراری باشی. این یعنی هنوز در همون میدان قبلی درگیر هستی؛ حالا چه «فالو» چه «فرار».

دومین چیزی که دوست داشتم باز هم «به بهانهٔ» حرف تو بگم اینه که یادگیری و گسترش دادن مدل ذهنی (یا عمیق کردن فکر و تحلیل) یه سفر فردیه. یعنی خودت باید تصمیم بگیری چی خوبه و چی بده. این‌که «مردم برای چیزی تره خرد نمی‌کنن» به معنای این‌ نیست که اون چیز لزوماً بی‌ارزشه. چنان‌که این که مردم برای یک چیزی جون می‌دن هم به معنای با ارزش بودن اون چیز نیست. شاید فقط به خاطر احمق بودن‌شونه که به‌خاطر یه چیزی جون می‌دن.
موضوع حرفم، محتوا یا توصیه یا فرد مشخصی نیست، فقط می‌خوام بگم که معمولاً در رد ارزش یه حرف یا اثبات ارزش یه حرف، نمیشه به قضاوت یا رفتار عامهٔ مردم استناد کرد.

سومین نکته‌ای که می‌خوام بگم اینه که من هم در سال‌های قبل، شاید تا ده سال قبل، گاهی از این‌که چرا این حرف یا اون حرف گفته میشه یا چرا این فرد یا اون فرد مخاطب داره، تعجب می‌کردم (واقعاً حرص نمی‌خوردم. صرفاً‌ تعجب). اما کم‌کم به این برداشت رسیدم که جهان رو نمی‌شه با نگاه «عرضه‌محور» فهمید یا قضاوت کرد یا مدیریت کرد. جهان رو با نگاه «تقاضا‌محور» بهتر می‌فهمیم و فکر می‌کنم بهتر در موردش قضاوت می‌کنیم و حتی اگر لازم باشه، بهتر مدیریت می‌کنیم.
به‌خاطر همین یه بار،‌ زمانی که دنیا جهان‌بخت خیلی باب بود نوشته بودم که این هیچ ایرادی نداره. این اصلاً درست بودن ماجراست. برخلاف یه سری ایدئالیست که می‌گن باید همه شجریان گوش بدن و احسان یارشاطر رو فالو کنن و مثلاً‌ فلان بلاگر رو دنبال نکنن، من میگم ترکیب واقعی جامعهٔ سالم اتفاقاً باید همین باشه که حرف‌های عام بیشتر مخاطب داشته باشه. این ذات دنیاست. حالا یه زمانی شبکه‌های اجتماعی و اینترنت و … نبود، ما چشم‌مون به روی دنیا کمتر باز بود. الان بیشتر می‌بینیم. اما کلیت دنیا تغییری نکرده.
یادمه یکی بهم می‌گفت: باید دنیایی رو که یک‌سوم ترافیک اینترنتش به خانوادهٔ آیلو (پ..هاب و …) می‌ره، گِل گرفت. من براش توضیح دادم که عزیزم، یک‌سوم عمر آدم‌ها هم توی رختخوابه. طبیعیه یک‌سوم ترافیک‌شون هم همین موضوع باشه. می‌خوای همه‌اش پخش زندهٔ حوزه علمیه ببینن و دوره‌های OpenCourseWare دانشگاه MIT ببینن؟ مگه این دنیا دیوونه‌خونه است که این‌طوری از نت استفاده بشه؟

حالا منظورم این نیست که مثال‌های من رو با موضوعی که توی ذهن تو هست مقایسه کنم، اما حرفم اینه که هر وقت یه موضوعی زیاد دیده یا شنیده یا عرضه می‌شه، نشون می‌ده تقاضا هم براش هست. به‌نظرم هیچ ایرادی هم نداره. حتی خیلی وقت‌ها لازم نیست ما اصرار داشته باشیم الگوی تقاضا رو اصلاح کنیم.
‌
نهایت کاری که از دست آدم برمیاد اینه که «اگر» فکر می‌کنی توی این دنیا چیزی بهتر از دیگران برای عرضه داری، به آدم‌هایی که از این سفرهٔ رنگارنگ حرف و فکر و ایده و محتوا و محصول اومده‌ان تو رو انتخاب کرده‌ان، تو رو دنبال کرده‌ان، جنس تو رو خریده‌ان، احترام بذاری و باهاشون بیشتر راه بیای؛ به‌خاطر انتخابی که «فکر می‌کنی» بهتر بوده.
‌
بذار یه خاطره هم برات بگم. خیلی به حرف‌های قبل ربط نداره. اما تداعی شد برام.

سال‌ها پیش یه‌ جایی توی اروپا در نمایندگی فراری داشتن به فروشنده‌ها آموزش می‌دادن و من، به اتفاقی، اون روز اون‌جا بودم. کمی اون‌ورتر نمایندگی پژو بود.
اروپا رو عمداً می‌گم. چون اگر امارات بود، ماجرا فرق داشت. توی امارات کارگر بنگالی هم داره رد میشه ممکنه بره سر راه خونه یه بار توی ماشین‌های لوکس بشینه و دو تا عکس هم بگیره و کسی کاری نداره. اما توی اروپای غربی یه فضای سنگینی هست که کسی راحت نمیره توی فروشگاه سلام کنه توی این‌جور ماشین بشینه.
اونی که داشت آموزش می‌داد، به فروشنده‌ها می‌گفت: ببینین. اگر دیدین یه‌ نفر اومد توی فروشگاه و داره ماشین رو بررسی می‌کنه، یا دیدید می‌خواد در رو باز کنه توش بشینه، و حس کردید این پول خرید نداره یا سر و وضعش نشون میده هیچ‌وقت قرار نیست این کلاس ماشین رو سوار شه، باز هم در رو براش با احترام باز کنید. بذارید بشینه. بالاخره این آدم اون بغل، پژو رو هم دیده. خیلی هم ساده‌تر بوده بره توی پژو بشینه. تحویلش هم می‌گرفتن. اما می‌فهمیده که نشستن توی پژو ارزش خاصی نداره. خواسته یه بار توی فراری نشسته باشه. احترام شما به اون، به خودتون یادآوری می‌کنه که جایگاه محصولی که می‌فروشید کجاست.
‌
حالا حرفم اینه که به‌فرض یه روزی اگر حس کردی دور تا دور خیابون نمایندگی ماشین‌های معمولی زدن، تو دو تا کار می‌تونی انجام بدی: اگر ماشین بهتری برای عرضه داری، بری نمایشگاه خودت رو بزنی (بدون این‌که صبح‌ها سر راه یه سنگ بزنی به نمایشگاه بغلی) و اگر هم کسانی سراغت اومدن، بهشون احترام بذاری که بالاخره توی اون آشفته‌بازار سراغ تو اومده‌ان.
اگر هم چیزی برای عرضه نداری، اون نمایشگاه بهتره رو پیدا کنی، بری سرت رو بذاری به شیشه توی اون رو ببینی یا بری داخل، سوار ماشینش بشی و تست کنی، اما بازم لازم نیست به نمایشگاه‌ بغلی‌ها گیر بدی.