یکی از دوستان، ایمیلی زده به من کلاً در یک سطر:
«آقای شعبانعلی! امیدوارم درگیر مادیات نشوید».
ایمیل رو در پاسخ به ایمیلی زده که زیرش، لینک ده تا مطلب رایگان آموزشیه که برای تولید هر کدومش تیم ما کلی هزینه کرده و ارسال شده.
هر چی فکر کردم نفهمیدم منظور دوستم چیه. یعنی میگه: «فتوسنتز کنیم؟!».
بعد فکر کردم یعنی ایشون سر کار نمیره؟ چون کسی که سر کار میره روزی هشت تا ده ساعتش رو میفروشه که «مادیات» به دست بیاره.
بعد فکر کردم یعنی منظورشون اینه که «مادیات دغدغهات نباشه؟». اینم بعیده چون کسی که من رو یک ماه هم شناخته باشه میدونه که دغدغههای من چیه.
نمیدونم این بار منفی لغت «مادیات» رو کی به این لغت داده.
نمیدونم این «تفکیک مادیات و معنویات» رو کدام کلاهبردار هوشمندی در طول تاریخ انجام داده. چون این دو لغت در قرآن وجود نداره. ما در ادبیات اصیل مذهبی، دو واژهی دیگه داریم: «دنیا و آخرت». معنا و مفهوم این واژهها هم مشخصه. دنیا با اشاره به دنی بودن و پست بودن و در دسترس بودن و آخرت به معنای «لایهی دیگر». به معنای «فراتر از اکنون» و به معنای «توجه به پایان کار».
کسی که دعا میخواند و ریاضت میکشد و از خداوند طلب روزی بیشتر میکند، درگیر «دنیا» است و کسی که کار میکند برای اینکه کسب و کاری بیافریند و نانی سر سفره دیگران و در «آخر» زندگی، دنیا را به جای بهتری برای زندگی «خود» و «دیگران» تبدیل کند، درگیر «آخرت».
چرا فکر میکنیم نباید در جامعه دغدغهی پول و ثروت وجود داشته باشد؟
چرا فکر میکنیم ثروت فساد میآورد و تنها راه سالم زندگی کردن، نداشتن پول است که مطمئن باشیم آن را «غلط» هزینه نمیکنیم؟
این نگرش «تقوای پرهیز» از کجا آمده است که جا را برای «تقوای ستیز» کم کرده است؟
کسی که ثروتی کسب نمیکند و طبیعتاً نمیتواند ثروتش را در راه شر و خودپرستی و قدرت و فساد خرج کند، «سالمترین انسان» نیست. او کسی است که به جبر محیط یا به اختیار خود، از منابع جامعه بیشتر استفاده میکند و سهم کمتری در توسعه و تولید آن منابع دارد. هدف ما نباید دوری از ثروت باشد. باید آموزش ثروت آفرینی، از راههای درست و اخلاقی باشد.
جامعهی اسلامی، نباید چهرههای رنگپریدهی گرسنهای را شامل شود که نگاه خود را از بشقاب خالی غذا، به جوی شیر و عسل در قیامت و پس از ورود گور دوختهاند.
جامعهی اسلامی، باید ثروتمند باشد. باید دغدغهی مادیات داشته باشد. باید سیر باشد. باید محل حسرت دیگران باشد.
جامعهی اسلامی، آنطور که من میفهمم – و طبیعتاً این یک نظر شخصی است – باید دارای فاصلهی طبقاتی باشد تا فرق آنها که کم کار می کنند و آنها که زیاد کار میکنند مشخص باشد. آنچه جامعه اسلامی نمیخواهد «فاصله طبقاتی» نیست بلکه «گسل طبقاتی» است.
آنچه امروز از آن رنج میبریم، گسلی است که نه به خاطر تلاش و توانمندی بیشتر، بلکه به خاطر فساد و رانت و ناشایستگی، جمع شده است.
تفاوت جامعه اسلامی و غیراسلامی، در بی توجهی به ثروت آفرینی نیست. در نحوه هزینه کردن «ثروت آفریده شده» است.
آنها که ایدههای خوب دارند و اخلاق را میشناسند و انسانیت را میفهمند، برای فرار از «جهاد با نفس»، ترجیح میدهند راه مادیات را بر خود ببندند و آنها که اخلاق را نمیشناسند و ایدهای برای بهبود جامعه خود ندارند، مادیات را هدف اول زندگی خود قرار میدهند.
ای کاش. هر وقت فردی یا سازمانی را دیدیم که خوب کار میکند و دوستش داریم و با اصول و ارزشهای ما همراستاست، توصیهاش کنیم که «بیشتر به مادیات بیندیشد» تا بماند و بزرگتر شود و خدمت بیشتری کند نه اینکه او را هم به «تقوای پرهیز» تشویق کنیم.
کاش مادیت و معنویت، این واژههای تهی از معنا که حمال منافع اهل زر و زور و تزویر شدهاند از زبان و فرهنگ و تفکر ما رخت بربندند و «دنیا و آخرت» واژههای اصیل فرهنگ مذهبی، دوباره به میان ما برگردند.
شاید این جامعه، که نمونه کاملی از یک «جامعه دنیاگرا با پوستین معنوی» است، به یک جامعهی «آخرت گرا با ابزارهای قدرتمند مادی» تبدیل شود.
چند مطلب پیشنهادی:
با متمم:
فایلهای صوتی مذاکره آموزش زبان انگلیسی آموزش ارتباطات و مذاکره خودشناسی
يكى از اصحاب و راويان حديث ، به نام علىّ فرزند ابوحمزه بطائنى حكايت كند:
روزى از روزها جهت ديدار و ملاقات حضرت ابوالحسن ، امام موسى كاظم عليه السلام حركت كردم ، حضرت را در زمين كشاورزى ، در حالتى يافتم كه مشغول كار و تلاش بود و عرق از بدن مباركش سرازير گشته بود.
بسيار تعجّب كردم و اظهار داشتم : ياابن رسول اللّه ! من فداى شما گردم ، مردم كجا هستند تا مشاهده كنند، كه شما اين چنين در اين گرماى سوزان مشغول كار هستى و تلاش و فعّاليّت مى نمائى .
امام عليه السلام لب به سخن گشود و فرمود: اى علىّ! آن هائى كه از من بهتر و برتر بوده اند، به طور مرتّب كوشش و تلاش داشته اند و هر كدام به نوعى كار مى كرده اند.
عرض كردم : منظور شما چه كسانى هستند؟
حضرت در پاسخ فرمود: منظورم رسول اللّه ، اميرالمؤمنين و ديگر پدرانم صلوات اللّه عليهم اجمعين مى باشند، كه با دست خود كار و تلاش مى كرده اند.
سپس امام موسى كاظم عليه السلام ضمن فرمايشات خود افزود:
و اين نوع كار و تلاشى را كه من مشغول انجام آن هستم و تو مشاهده مى كنى ، پيامبران مُرسل الهى و نيز پيامبران غير مرسل همه شان به آن اشتغال داشته اند و به وسيله آن تلاش و امرار معاش مى كرده اند.
و همچنين بندگان صالح خداوند متعال همه در تلاش و كوشش مى باشند.
سلام
محمد رضا دیروز برای اولین بار سری به صفحه فيسبوک و تویتر ت زدم.
توی تويترت نوشته بودی اگه فيسبوک مثل خونه ای با دیوارهای شیشه ای باشه، تويتر مثل خونه ي بدون دیواره.
میخواستم ازت بپرسم اگه بخوای در مورد صفحه روز نوشته هات (یا دل نوشته ها) با همین مثال جلو بري چی ميگي؟
ممنون
البته با عرض معذرت از اينكه سوالم به مطلب بالا ربطي نداشت
سامان جان سلام
با سلام و کسب اجازه از محمدرضای عزیز
« اقیانوس عشق و صداقت و صراحت »
راستی چه جوری یک جا سامان هستی و یک جا Zoorba.Booda و یک جا سامان عزیزی ؟ 🙂 شوخی می کنم دوستم . از من به دل نگیری . به امید دیدار در ۶/۶
محمدرضا که فرصت نکردن جواب بدن ولی فکر میکنم اینجا مثل خونه ای میمونه که درش به روی همه بازه(چون مثل فیسبوک و توییتر و…فیلتر نیست) وخیلی ها میتونن واردش بشن اما فقط کسایی که با سبک فکری محمدرضا اشنایی دارن توی این خونه میمونن.
سلام،همیشه شما به هر موضوعی از دید متفاوتی نگاه میکنید، همین باعث میشه که هر وقت به سایتتون سر میزنم میگم حیف از روزایی که مطالب این سایت رو از دست دادم.شما موفق هستید ولی باز هم براتون آرزوی موفقیت دارم.
سلام. دوستان الان از حدود ساعت ۶٫۱۵ گروه دانش و اقتصاد شبکه ۳ صدا و سیما، این “سازمان چاق بی مصرف” داشت آقای شعبانعلی رو نشون می داد که تندتند و با صدای بلند به عنوان مشاور مدیریت در مورد کار آفرینی صحبت می کردند و ما کلی ذوق کردیم دیدیمشون. با تشکر فراوان.
به نظر من هم نخلستانهایی که آقا علی بن ابیطالب در آن سرزمین گرم و خشک بنا نهاد و آباد کرد تاییدی است بر آنکه «برای دنیای خود آنگونه باش کن که انگار تا ابدیت – در اینجا – زندگی خواهی کرد و برای آخرت خود چنان باش که گویی فردا از این دنیا خواهی رفت».
محمدرضاي عزيز. نكته اي كه در خصوص اين پست به ذهنم رسيد اينه كه به نظرم واقعا بايد سعي كنيم براي چيزهايي كه ميخواهيم هزينه كنيم اولويت بندي كنيم.
خيلي ها رو ديدم كه از خرج كردن براي خيلي مواردي كه لازمه يا به درد خودشون يا سلامتيشون يا رشد و توسعه زندگيشون در جهت درست ميخوره ميزنن. يا قسط هاي وامشون چند ماه چند ماه عقب ميفته كه با اينكار، ضامن هاشون رو هم حتي به دردسر ميندازن،… اما بعدن ميبيني يا ميشنوي كه فلان چيزي رو خريدن يا براي فلان چيزي خرج كردن كه اصلا از ضروريات و اولويت هاي زندگي و اين مقطع زمانيشون نبوده …
اين رو بعنوان مثال گفتم …
به نظر من اولويت بندي كردن و مديريت پول و هزينه ها در زندگي هر انسان ميتونه نشاني از هوشمندي اش باشه و كمك بسياري بهش بكنه …
الان كه اينها رو مينوشتم يادم به يكي از جمله هاي شگفت انگيز خودت كه توي دفترچه ام يادداشتش كرده بودم و خيلي دوسش دارم، افتاد … كه اينه:
“براي عملي كردن رويايمان بايد كمتر هزينه شخصي كنيم و آن را در رويايمان سرمايه گذاري كنيم. اين نخستين درس كارآفريني است.”
با سلام خدمت همه دوستان
مطالب جناب شعبانعلی کاملا صحیح و درست است به شرطی که از همان منظری که از سوال برداشت شده پاسخ داده شود.
اما به نظر من شاید این همه ماجرا نباشد و بتوان از منظر دیگری هم به موضوعه نگاه کرد. صاحب سوال شاید منظور دیگری هم از طرح موضوع داشته باشد که آن هم بدلیل ارادت به شما باشد. با یک مثال روشن کنم. گاهی عامیانه در جواب نیکی میگوییم الهی پیر شوی. آیا پیر شدن واژه درستی است؟
قطعا نه ولی نشانه ای از تجربه و طول عمر و سلامتی و چیزهای خوب دیگر که در طول عمر پدیدار می شود است و استفاده از این کلام به معنای رسیدن به همه این مفاهیم است.
امروزه در جامعه ما درگیر شدن با مسائل مادی به مفهوم عام همان چیزهای زشت و پلیدی است که خود شما در پاسخ نفی کرده اید و چون این دوست عزیز شما را خیلی دوست داشته توصیه به نفی مادیات نموده و گرنه هم بر اساس عقل و منطق و هم بر اساس توصیه بزرگان و احادیث و روایات بدست آوردن ثروت و استفاده از آن در جهت خدمت به بشریت امری موکد و لازم است. موفق باشید.
سلام محمود جان
تحلیل زیبایی کردید . ممکنه اون دوستمون از این دیدگاه به مسئله نگاه کرده باشه ولی توضیح محمدرضای عزیز ، به بهانۀ اون جمله ، بیانگر دیدگاه زیبای محمدرضای عزیز به مادیات و جنبه های مختلف اون هست و همونطور که دیدیم از زوایای مختلف ، مسئله رو مورد بررسی قرار دادن که از حرفهاشون سوبرداشت نکنیم .
ارادتمند همۀ هم خونه ای های عزیز و صاحبخونۀ نازنینمون
به امیذ ذیذار در ۶/۶
به نوعی پول مادر امکان است. ثروت ابزار و وسیله است؛ هدف نیست. کسب ثروت حلال و مشروع اشکالی ندارد. به قول شیخ ابوالسعید «مرد آن بود که در میان خلق بنشیند و برخیزد و بخورد و بخسبد و بخرد و بفروشد و در بازار در میان خلق داد و ستد کند و زن خواهد و با خلق در آمیزد و یک لحظه از خدای غافل نباشد»
با سلام حضور استاد محترم
دوستي كه اين مطلب رو نوشته اگه يه سري به سايت شما بزنه متوجه ميشه كه بيشتر مطالب سايت شما به صورت رايگان هستش و بسيار مطالب با ارزشي كه راهگشاي ما در بسياري از مسائل زندگيه تو اين روزگاري كه اكثر يت مردم براي كوچكترين قدمي انتظار مادي دارند آقاي شعبانعلي با تمام وجود و خلوص نيت براي اين سايت وقت صرف مي كنند .
با آرزوي سلامتي براي شما و اساتيدي مثل آقاي سهيل رضايي و دكتر شيري
به خدا قسم که همین طوره… و به نظر من هم نظر دین همینه
کلی هم حدیث دربارۀ کسب پول حلال هست… خود حضرت امام علی (ع) هم طبق تاریخ ثروتمند بودند
آرزو می کنم جامعه ايرانی درگير «ثروت» شود!
دوست گرانقدرم محمدرضا شعبانعلی چندی پيش در سايت شخصی اش با مخاطبان به اشتراک گذاشته است. اين نوشتار پی نوشتی است بر يادداشتی با عنوان«آرزو میکنم جامعهام درگیر مادیات شود!»:
http://www.hrjournalist.com/post/473
خداوند محمدرضا شعبانعلی را حفظ کند.
محمدرضاجان ،باسلام و عرض ادب
حرکت آدمهایی مثل این دوستمون که ایمیل بانی این پست رو زده ، من رو یاد حرفهای عزیز مشترکمون سهیل رضایی میندازه که آدمهایی که پشت یک در بسته (حوزه پرازسئوال) دائم راه میرن و در نمیزنن – و بنا به برداشت من از حرفهای دکتر فضای مبهم «آقای شعبانعلی! امیدوارم درگیر مادیات نشوید» رو ترجیح میدن ، نمیخوان مسئولیت باز شدن در روبروی خودشون رو قبول کنن و این طوری کلی از عمرشون بی نتیجه هدر میره .
ارادتمند همه عزیزان این خونه که شفاف و ساده حرفهاشون رو میزنن
کسی که دعا میخواند و ریاضت میکشد و از خداوند طلب روزی بیشتر میکند، درگیر «دنیا» است و کسی که کار میکند برای اینکه کسب و کاری بیافریند و نانی سر سفره دیگران و در «آخر» زندگی، دنیا را به جای بهتری برای زندگی «خود» و «دیگران» تبدیل کند، درگیر «آخرت».
چقدر این پاراگراف با ارزشه. ظرافت نکته اون بسیار زیاده و تمایز این دو مفهوم به اندازه یک تار مو…
چقدر خوبه که اینقدر مسایل رو متفاوت میبینید.
تبریک میگم به شما به خاطر این هوش ، نکته سنجی و باریک بینی و بهتون در آخر میگم که :«بیشتر به مادیات بیندیشد»
سلام
این حرفها منو یاد کتابی به اسم «علی ( علیه السلام ) و شهر بی آرمان» می اندازه. این کتاب مجموعه ۴ جلسه گفتگو هستش که جلسه دومش بنام «اقتصاد اسلامی، اقتصاد انسانی».
تو این جلسه در مورد سرمایه و سرمایه داری از منظر دین صحبت میکنه و اتفاقاً به فرهنگ کسب ثروت یا بعبارتی ثروت آفرینی و هدف از کسب ثروت و محل هزینه کردن اون می پردازه. برای من کتاب تأثیرگذاری بوده و خیلی تو اصلاح دید من برای کسب ثروت موثر بوده.
لینک دانلود این کتاب از سایت نویسنده استفاده کنید.
http://rahimpour.ir/index.aspx?siteid=505&pageid=42959