در حاشیه‌ی بحثی که درباره‌ی اهمیت منابع و مآخذ با عنوان کتاب‌های دُم‌بریده مطرح کردم، سوال‌ها و نکات متعددی وجود دارد که لازم است به آن‌ها پرداخته شود. این مطلب را به یکی از سوال‌هایی که ممکن است در ذهن تعدادی از دوستانم شکل گرفته باشد، اختصاص داده‌ام. اجازه بدهید این سوال را به شکل زیر مطرح کنم: درباره‌ی اهمیت اشاره به منابع و مآخذ، بحثی ندارم. اما در ترجمه‌ها و نیز بعضی کتاب‌های فارسی، غالب منابع به زبان انگلیسی هستند. من زبانم قوی نیست و اساساً علت مراجعه‌ام به ترجمه‌های فارسی همین است (و گرنه کتاب زبان انگلیسی را می‌خواندم). با این اوضاع، چرا باید به بخش منابع و مآخذ حساس باشم؟ ضمن این‌که ناشر با حذف این منابع و مآخذ، کتاب را ارزان‌تر کرده و به دست من رسانده است و با این […]

پیش‌نوشت: ترجیح می‌دادم که این مطلب را در زمانی دیگر، با حوصله و سر فرصت بنویسم. اما به خاطر نزدیک شدن ایام نمایشگاه کتاب، حس کردم شاید الان زمان مناسب‌تری برای نوشتن آن باشد. چون با توجه به بالا رفتن قیمت کتاب و محدود بودن بودجه‌‌ای که اغلب ما برای خرید کتاب در نظر می‌گیریم، توجه به منابع و مآخذ می‌تواند یکی از مولفه‌ها در تصمیم‌گیری برای انتخاب و خرید کتاب باشد. تلاش می‌کنم در اولین فرصت، چند عکس و نمونه از کتاب‌های مختلف هم به این مطلب اضافه کنم. بنابراین فعلاً آن را در حد یک چرک‌نویسِ غیردقیقِ ناقص در نظر بگیرید. اهمیت ارجاع و استناد در نوشته‌های غیرتخیلی کلمه‌‌های Cite و Citation، برای همه‌ی آن‌هایی که مطالعه‌ی علمی و دانشگاهی داشته‌اند آشناست. آن را می‌توان به ارجاع یا استناد ترجمه کرد. به این معنا که نویسنده وقتی […]

پیش از این به بهانه‌های مختلف، فهرست‌هایی از کتاب‌هایی را که برای هدیه دادن مناسب می‌دانسته‌ام منتشر کرده‌ام (مثلاً این فهرست). با وجودی که حتی با سلیقه‌ی امروزم نیز هم‌چنان کتابهای آن فهرست‌ها را برای هدیه دادن مناسب می‌دانم، فکر می‌کنم لازم است رتبه‌ی برخی از آن‌ها در فهرست‌های پیشین تغییر کند و کتاب‌های دیگری در رده‌های بالاتر قرار گیرند. به عنوان مثال، این روزها وقتی قلعه‌ی حیوانات را می‌خوانم، احساس می‌کنم که صرفاً با یک مرثیه‌ی سیاسی روبرو هستم. کتابی که یادآوری می‌کند نباید به تحولات ناگهانی دل‌بست و از جنبش گوسفندان، در بهترین حالت چیزی جز ساختاری گوسفندی سر برنخواهد آورد. به همین علت گفتم که فکر می‌کنم باید کتاب‌هایی دیگر، کتاب‌هایی که بتوانند نطفه‌ای برای اندیشه‌های تازه باشند، به آن نوع فهرست‌ها افزوده شوند. کتاب احمد زیدآبادی با عنوان الزامات سیاست در […]

پیش نوشت: این مطلب مرور کوتاهی به بخشی از فصل اولِ کتاب کانکتوگرافی نوشته‌ی پاراگ خانا است که قبلاً آن را معرفی کرده‌ام. خانا برای عنوان نخستین فصل کتابش، عبارتِ From borders to bridges (از مرزها تا پل‌ها) را انتخاب کرده است. فکر می‌کنم در زبان فارسی، پل‌هایی به جای دیوار بتواند مفهومِ پنهان در این عنوان را تا حد خوبی منتقل کند. به محض دیدن این عنوان، یاد جمله‌ی مشهوری افتادم که از نیوتون نقل می‌شود: «ما دیوارهای زیادی می‌سازیم؛ اما به اندازه‌ی کافی پل نمی‌سازیم.» اگر چه پاراگ خانا در این فصل از کتاب به نیوتون و این حرف او اشاره نکرده است، اما می‌توان حس کرد که تمام این فصل، پاسخی به نگرانی نیوتون است. خانا بر این باور است که اکنون – سه قرن بعد از نیوتون – پل‌ها بیشتر و سریع‌تر […]

حرف کتاب کانکتوگرافی در یک جمله خلاصه می‌شود دوستی دارم که تنبلی با تمام وجود در او رخنه کرده است. روزهایی که یک توییت منتشر می‌کند، دیگر در خانه می‌ماند و سرِ کار نمی‌رود. می‌گوید امروز خیلی خسته شدم. این دوست عزیز، معمولاً در مواجهه با کتابها بعد صرف زمان (و انرژی) برای ورق زدن آنها، با نگاهی خسته رو به من می‌کند و می‌گوید: نمی‌شد همین‌ها را در یک جمله توییت کند؟ کلِ حرف این کتاب که یک جمله بیشتر نیست. آن دوست، هنوز فرصت نکرده این کتاب را ببیند. وگرنه فکر می‌کنم آن را یکی از مصداق‌های جمله‌ی طلایی خودش خواهد دانست: کلِ کتاب می‌گوید که دنیا هر روز بیش از گذشته به هم متصل می‌شود. درباره پاراگ خانا پاراگ خانا را نمی‌شناختم – و هنوز هم چندان نمی‌شناسم. راستش را بخواهید کتاب کانکتوگرافی (Connectography) […]

هفت قسمت قبلی این بحث: کتابهای مرجع – اولین نسل از کتابهای کاغذی که منقرض شدند درباره جهان کتابها درباره روش کتابخوانی (ما کتاب نمی‌خوانیم) نکاتی در مورد کتاب و کتابخوانی (روایتی از نکاتی که دوستان عزیزم مطرح کردند) لااقل در مدرسه بمان و بدُزد (چه شد که به هر شکلی از کتابخوانی راضی شدیم) به جای کتاب خواندن چه کاری انجام می‌دهید؟ یادداشت برداری من از حرف‌های دوستانم در مورد کتاب با ظهور ابزار جدید، معمولاً لازم است فعالیت قدیمی دوباره تعریف شود برای قرن‌ها، وقتی از کتاب و کتابخوانی صحبت می‌کردیم، مشخص بود از چه چیزی صحبت می‌کنیم. اما امروز این پرسش، پاسخ شفافی ندارد. علت هم – هم‌چنانکه همه می‌دانیم – تغییر ابزارهاست. کتاب خواندن زمانی، خواندن کلمات مکتوبی بود که روی کاغذ گردآمده بودند و با ابزار صحافی به بند کشیده […]

امروز خیلی تصادفی – و البته با چند سال تأخیر – فهمیدم که یک ادوکلن با بوی کتاب وجود داره. در واقع با بوی کاغذ کتابِ نو. چون احتمالاً قبول دارید که بوی کتاب نو و بوی کتاب کهنه دو رایحه کاملاً متفاوته. طراحی این ادوکلن به سال ۲۰۱۲ برمی‌گرده و با مشارکت سه شخص (حقیقی / حقوقی) انجام شده: Geza Shoen فعال حوزه‌ عطر Gerhard Steidl ناشر لاگرفلد (طراح فشن) احتمالاً می‌دونین که لاگرفلد به خاطر داشتن سمت Creative Director همزمان در دو برند شنل و فندی، شهرت جهانی داره و به هر حال همه‌ی اینها نشون می‌ده که چنین ادوکلنی فراتر از یک نام‌گذاری تجاریه و واقعاً براش وقت طراحی گذاشته شده. البته یه ادوکلنی به اسم In The Library هم قبلاً تولید شده (سال ۲۰۰۵) که یه بار اون رو بو کردم […]

پنج قسمت قبلی این بحث: درباره روش کتابخوانی (ما کتاب نمی‌خوانیم) نکاتی در مورد کتاب و کتابخوانی (روایتی از نکاتی که دوستان عزیزم مطرح کردند) لااقل در مدرسه بمان و بدُزد (چه شد که به هر شکلی از کتابخوانی راضی شدیم) به جای کتاب خواندن چه کاری انجام می‌دهید؟ یادداشت برداری من از حرف‌های دوستانم در مورد کتاب مقدمه گزاره‌ی اول: ما کتاب می‌خوانیم. گزاره‌ی دوم: ما کتاب نمی‌خوانیم. گزاره‌ی سوم: ما باید بیشتر کتاب بخوانیم. گزاره‌ی چهارم: ما همین الان هم کم نمی‌خوانیم. گزاره‌ی پنجم: کتاب گران است. گزاره‌ی ششم: کتاب به نسبت بسیاری از هزینه‌های دیگر ارزان است. گزاره‌ی هفتم: طبیعی نیست که مردم ما کم کتاب می‌خوانند. گزاره‌ی هشتم: اصلاً چرا باید انتظار داشته باشیم که زیاد کتاب خوانده شود؟ گزاره‌ی نهم: حالا که مردم به سمت کتاب نمی‌روند باید کتاب را به نزد مردم آورد! (مقاله مربوط به اینجاست و […]